Điều gì xảy ra khi trẻ béo phì?

TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, thêm rằng béo phì ở trẻ em không chỉ là vấn đề về cân nặng mà là tình trạng phức tạp với nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Rối loạn lipid máu là sự mất cân bằng các chất béo trong máu như tăng cholesterol toàn phần, LDL-C (cholesterol xấu), triglyceride, giảm HDL-C (cholesterol tốt). Đây là yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch, dẫn đến các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Đái tháo đường type 2 thường xảy ra ở người thừa cân, béo phì, trong đó có trẻ em. Béo phì, nhất là vùng bụng, làm tăng sản xuất glycerol, hormone và cytokine, gây ra tình trạng kháng insulin. Lúc này, tuyến tụy phải làm việc nhiều hơn để sản xuất đủ insulin cung cấp cho cơ thể, lâu ngày tuyến tụy suy yếu làm giảm khả năng sản xuất insulin, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao.

Trẻ mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ cao gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy thận. Bệnh có thể gây mất thị lực vĩnh viễn do tổn thương các mạch máu trong mắt.

Tăng huyết áp ở trẻ em có liên quan nhiều đến chỉ số khối cơ thể (BMI) do mỡ thừa tạo áp lực lên hệ tim mạch. càng nhiều, áp lực càng lớn, ảnh hưởng đến bơm máu đi khắp cơ thể. Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, tăng huyết áp có thể dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, suy thận…

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có liên quan đến rối loạn chuyển hóa. Đây là tình trạng gan tích tụ quá nhiều chất béo, gây suy giảm chức năng gan có thể dẫn đến các hệ lụy nguy hiểm hơn như viêm gan, xơ gan nếu không được kiểm soát kịp thời.

Gan là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc chuyển hóa và loại bỏ lượng axit béo tự do (FFA). Người béo phì thường có lượng axit béo tự do cao khiến gan không thể xử lý hết, dẫn đến tích tụ mỡ trong các tế bào gan, gây gan nhiễm mỡ. Béo phì thúc đẩy tình trạng viêm nhiễm mạn tính trong cơ thể, tăng sản xuất các chất gây viêm (như cytokine), tổn thương tế bào gan.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra ở trẻ béo phì khi đường hô hấp trên bị tắc nghẽn nhiều lần trong khi ngủ, làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn luồng không khí trong khoảng trên 10 giây. Hầu hết trẻ bị ngưng thở khi ngủ đều có các triệu chứng như ngáy to và buồn ngủ vào ban ngày.

Không chỉ thể chất, béo phì còn ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, khiến trẻ tự ti, dễ dẫn đến rối loạn lo âu, trầm cảm, nhất là trong độ tuổi vị thành niên. Khi căng thẳng hoặc tổn thương tâm lý, trẻ có thể tìm đến ăn uống để giải tỏa, thậm chí mắc chứng cuồng ăn, từ đó càng khiến cân nặng tăng nhiều hơn, theo bác sĩ Ngọc.

Bác sĩ khuyến cáo phụ huynh nên theo dõi cân nặng của trẻ duy trì mức lành mạnh, phòng tránh thừa cân. Nếu trẻ bị béo phì cần được can thiệp kịp thời và toàn diện với sự phối hợp đa chuyên khoa để giảm cân, giảm gánh nặng bệnh tật trong tương lai.

Minh Đức