Theo khảo sát của The Guardian, sách bìa cứng không phải là lựa chọn lý tưởng của độc giả Anh để đọc trong kỳ nghỉ… – Ảnh: Martin Parr / Magnum Photos
“Tôi từng thử mang Anna Karenina của đại văn hào Nga Lev Tolstoy – một tiểu thuyết được xem là kiệt tác của mọi thời đại – để đọc trên bãi biển.
Nhưng sau vài ngày đọc không vào, mỏi tay vì sách quá nặng và tâm trí thì lạc giữa những trang mô tả luật sở hữu tài sản của nước Nga vào thế kỷ 19, tôi nhận ra: mình đang tự biến kỳ nghỉ thành một khóa học văn học Nga khắc nghiệt”.
Đó là lời kể dí dỏm của độc giả người Anh Daisy Buchanan trên tờ The Guardian mới đây khi cô nhận ra rằng mình cần chọn niềm vui, sự thư giãn thay vì những nghiền ngẫm quá sâu sắc trên bãi biển.
Cụm từ Beach Read cũng dùng để chỉ những quyển sách không quá nặng nề tính hàn lâm, mà theo hướng giải trí, thích hợp để đọc thư giãn trong kỳ nghỉ.
Beach read xuất hiện từ thế kỷ 19
Theo bài Read it and keep: is it time to reassess the ‘beach read’? của nhà báo Michelle Dean đăng trên báo The Guardian, cụm từ “beach read” (đọc sách trên bãi biển) bắt đầu xuất hiện vào thập niên 1990, trước tiên trong các ấn phẩm chuyên ngành như: Booklist và Publisher’s Weekly.
Một số nhà nghiên cứu văn hóa đại chúng hoài nghi rằng đằng sau sự ra đời của cụm từ này có thể là một chiến dịch tiếp thị khéo léo, do một chuyên viên PR sách nghĩ ra để đẩy doanh số cho một đầu sách phát hành mùa hè năm 1990.
“Dù vậy, ý tưởng gắn việc đọc sách với kỳ nghỉ, bãi biển đã có từ rất lâu, từ thế kỷ 19. Tuy nhiên, phải đến khi sách in bìa mềm được đại chúng hóa tại Mỹ vào giữa thế kỷ 20, hình ảnh người đọc lật giở tiểu thuyết trinh thám bên bãi biển mới thực sự thành biểu tượng văn hóa” – Michelle Dean viết.
Theo Michelle Dean, có nhiều tranh luận về định nghĩa của “beach read”, nó có thể là sách trinh thám, tiểu thuyết lãng mạn hoặc phải có nội dung gắn với kỳ nghỉ, bãi biển hoặc chỉ đơn thuần là sách bán chạy vào mùa hè.
“Nhưng điểm chung duy nhất mà phần lớn người đọc có thể đồng thuận, có lẽ là cảm giác mà một cuốn sách “beach read” mang lại: thư giãn, dễ chịu, “dễ nuốt”.
Cuốn sách có thể làm bạn bật cười, thót tim hay rơi nước mắt, nhưng tuyệt đối không nên khiến bạn cảm thấy mình đang lao động trí óc, “căng não” quá nhiều” – Michelle Dean nói.
Đọc sách trên bãi biển giúp ta tạm trốn khỏi thực tại
Nhà báo Daisy Buchanan của The Guardian cũng đưa ra cho độc giả một số mẹo để “đọc khoẻ, đọc vui” giữa kỳ nghỉ của mùa hè.
The Veins of the Ocean xoay quanh hành trình của Reina, một phụ nữ trẻ, rời xa quá khứ đau buồn của gia đình để hướng tới tương lai tự do hơn, tập trung vào sự kết nối với các cộng đồng ven biển và Caribe ở Miami, Florida Keys, Havana, Cuba và Cartagena, Colombia – Ảnh: Amazon
Đó là đừng ngại đọc lại những quyển sách cũ; bắt đầu vài trang trước khi đến bãi biển sẽ giúp dễ dàng hoà vào mạch truyện hơn khi đặt chân đến nơi;
Thảo luận với bạn đồng hành về sách và không nên quá áp lực phải hoàn thành một quyển sách vì “kỳ nghỉ là để vui, chứ không phải để “trả bài” cho ai”.
“Mặt khác, dù từng bị xem nhẹ vì tính chất, nội dung nhưng thể loại “beach read” ngày càng được các chuyên gia và nhà xuất bản ở Anh, Mỹ chú ý phát hành hơn.
Đặc biệt là trong bối cảnh thế giới ngày càng căng thẳng, người đọc cần những chất liệu giải trí giúp họ thoát khỏi áp lực cuộc sống” – Daisy Buchanan nói.
Sarah Maxwell, người sáng lập hiệu sách chuyên tiểu thuyết lãng mạn Saucy Books (Anh), cho biết các thể loại sách “beach read” có thể chạm đến những góc khuất trong tâm hồn:
“Đọc các loại sách phù hợp cho kỳ nghỉ, trên bãi biển là cách ta tìm lại sự thoải mái, tạm trốn thoát khỏi thực tại và kết nối lại với chính mình”.
Beach read còn là ảo vọng của mùa hè?
Chia sẻ với Electric Literature, nhà văn Patricia Engel, tác giả của The Veins of the Ocean, tâm sự rằng bà sống gần biển và hiếm khi thấy ai đọc sách ở đó, bất kể mùa nào trong năm.
Theo quan sát của bà, đa số những người đến biển thường tắm nắng, nhắm mắt thư giãn, trò chuyện với bạn đồng hành, uống nước, nghe nhạc, chụp ảnh selfie, trông con chơi cát, nghịch sóng. Những cuốn sách thường vẫn nằm yên trong túi của họ, cạnh lọ kem chống nắng hoặc gel lô hội dùng cho tình huống khẩn cấp.
“Cụm từ “beach read” – sách đọc ở bãi biển – nghe có vẻ quyến rũ và sang trọng hơn những cái tên thực tế hơn như: “sách đọc trên ghế sofa”, “giờ nghỉ trưa” hay “trong phòng chờ”. Nhưng chính cái tên hoa mỹ ấy lại không nói lên điều gì về bản thân cuốn sách mà chỉ phản ánh kỳ vọng của con người về cuộc sống mình muốn có.
Nó đích thực để chỉ là một giấc mơ, ảo vọng giữa mùa hè, nơi chúng ta tin rằng sẽ có thời gian, không gian và tâm trí để tận hưởng từng trang sách. Nhưng thực tế, điều đó hiếm khi xảy ra” – bà nói.