Nước chủ nhà luân phiên của G7 là Canada ngày 16.6 (giờ địa phương) tổ chức đón chính thức lãnh đạo các nước thành viên đến dự hội nghị thượng đỉnh, sự kiện thu hút nhiều chú ý trong bối cảnh chiến tranh thương mại và các cuộc xung đột vũ trang tiếp diễn.
Reuters dẫn lời Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết những ưu tiên của ông là tăng cường hòa bình và an ninh, xây dựng chuỗi cung ứng khoáng sản trọng yếu và tạo việc làm. Tuy nhiên, những vấn đề thuế quan, các cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông dự kiến là những vấn đề nóng bỏng được thảo luận.
Đàm phán thuế
G7 gồm Anh, Canada, Đức, Mỹ, Nhật Bản, Pháp và Ý. Hội nghị thượng đỉnh lần này còn mời thêm lãnh đạo các nước Ấn Độ, Ukraine, Hàn Quốc, Úc, Mexico và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Thượng nghị sĩ Canada Peter Boehm tiết lộ thông tin hội nghị có thể kéo dài hơn bình thường để tổ chức các cuộc gặp song phương với Tổng thống Mỹ Donald Trump. “Nhiều bên muốn đối thoại với Tổng thống Trump về những mối quan tâm và quan ngại cụ thể của họ”, theo ông Boehm.
Thủ tướng Canada Mark Carney đến Alberta chủ trì hội nghị
ẢNH: AFP
Nhiều nước củng cố kho vũ khí hạt nhân
Hãng AFP ngày 16.6 dẫn báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI – trụ sở tại Thụy Điển) cho thấy những nước sở hữu vũ khí hạt nhân đều tăng số lượng hoặc nâng cấp số đầu đạn hiện có. Mỹ và Nga sở hữu 90% số vũ khí hạt nhân trên thế giới và năm ngoái nâng cấp, cho ra những phiên bản đầu đạn mới hơn.
Trung Quốc có khoảng 600 đầu đạn hạt nhân và tăng thêm khoảng 100 đầu đạn trong giai đoạn 2023 – 2024. Anh và Pháp có những chương trình hiện đại hóa kho vũ khí, trong khi Ấn Độ và Pakistan đều “tiếp tục phát triển các loại hệ thống mới cho vũ khí hạt nhân” vào năm 2024. CHDCND Triều Tiên có khoảng 50 đầu đạn và có đủ vật liệu phân hạch để mở rộng kho vũ khí lên 90 đầu đạn. Ngoài ra, Israel đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân và có khoảng 90 đầu đạn tính đến đầu năm nay.
Theo AP, việc tránh bị áp thuế là điều nhiều bên rất quan tâm. Trả lời câu hỏi về việc liệu ông có kế hoạch công bố thỏa thuận thương mại nào tại hội nghị G7 không, Tổng thống Trump cho biết “chúng tôi sẽ có vài thỏa thuận thương mại mới”. Nhà lãnh đạo nói thêm rằng “chúng tôi có sẵn thỏa thuận và mọi việc cần làm là gửi thư nói rằng đây là những gì các ngài phải trả”.
Xuống thang xung đột
Trái với thông lệ, Thủ tướng Carney dự kiến không đưa ra thông cáo hay tuyên bố chung vào cuối hội nghị. Tuy nhiên, Reuters sau đó dẫn lời một quan chức G7 cho hay các nhà lãnh đạo dự kiến ra thông cáo chung kêu gọi Iran xuống thang, sau khi Israel tấn công Iran ngày 13.6 dẫn đến việc 2 bên tiếp tục không kích nhau. Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho hay một trong số các mục tiêu của ông tại hội nghị là việc buộc Iran không phát triển hay sở hữu vũ khí hạt nhân, đảm bảo quyền tự vệ của Israel, tạo điều kiện ngoại giao và tránh leo thang xung đột.
Về vấn đề Ukraine, một quan chức nước này tham gia công tác chuẩn bị cho hội nghị trên nói rằng hy vọng đã phai dần về một tuyên bố mạnh mẽ ủng hộ Ukraine. Thay vào đó, kỳ vọng thành công của Kyiv tại sự kiện này đơn giản là một cuộc gặp thân thiện giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Trump. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh nhu cầu gây thêm sức ép buộc Nga ngừng bắn ở Ukraine, trong đó có việc G7 cần tăng cường cấm vận Nga.