Một vụ thử hạt nhân của Mỹ tại Nevada năm 1955 (Ảnh: Science).
Thượng nghị sĩ Mỹ Tom Cotton tuyên bố hôm 30/10 rằng sau quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc nối lại thử nghiệm hạt nhân, Mỹ không có ý định tiến hành các vụ nổ quy mô lớn, mà sẽ tập trung vào các vụ nổ nhỏ hơn, có thể được thực hiện dưới lòng đất.
“Chúng ta không nói về những vụ nổ quy mô lớn tạo ra đám mây hình nấm trên sa mạc hay tại Nam Thái Bình Dương. Chúng ta đang nói về những vụ nổ rất nhỏ, được kiểm soát, có lẽ diễn ra dưới lòng đất”, ông Cotton nói với Fox News.
Ông giải thích: “Thứ nhất, điều đó cho phép chúng ta kiểm tra các vũ khí cũ để bảo đảm chúng vẫn ở trạng thái mà chúng ta tin tưởng. Thứ hai, nó cho phép chúng ta thử nghiệm các vũ khí mới và thiết kế mới khi chúng ta cố gắng đối phó với mối đe dọa”.
Trước đó, Tổng thống Trump cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội nối lại thử nghiệm hạt nhân ngay lập tức “trên cơ sở ngang bằng” bởi vì “những quốc gia khác đang tiến hành thử nghiệm”.
Các quan chức Mỹ đến nay vẫn không làm rõ liệu Tổng thống Trump đang kêu gọi thử nghiệm hệ thống mang vũ khí hạt nhân hay chấm dứt lệnh tạm dừng 33 năm đối với các vụ nổ thử, điều mà các chuyên gia cho rằng sẽ gây xáo trộn và mang nguy cơ kích hoạt leo thang từ các đối thủ.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm qua nhấn mạnh, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo nếu bất kỳ quốc gia nào thử vũ khí hạt nhân, thì Nga cũng sẽ làm theo.
“Mỹ có quá nhiều thứ để mất và quá ít thứ để đạt được khi nối lại thử nghiệm”, Tara Drozdenko, giám đốc chương trình an ninh toàn cầu tại Liên minh Các nhà khoa học, nhận định.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance nói việc thử nghiệm là một phần trong nỗ lực bảo đảm kho vũ khí hạt nhân của Mỹ hoạt động đúng chức năng.
Mỹ và các cường quốc hạt nhân khác từ lâu đã ngừng kích nổ đầu đạn hạt nhân thực tế và thay vào đó sử dụng mô phỏng máy tính tiên tiến để duy trì khả năng sẵn sàng của các kho vũ khí.
Nhiều nhà phân tích nhận định ông Trump có thể chỉ đơn giản là đang tìm cách gửi thông điệp tới Nga và Trung Quốc.
Trung Quốc nhiều lần bác bỏ kêu gọi của phía Mỹ nhằm đàm phán 3 bên Mỹ – Nga – Trung về vũ khí hạt nhân. Bắc Kinh lập luận kho vũ khí hạt nhân của Washington và Moscow hiện lớn hơn rất nhiều.
“Nếu mục tiêu là tạo ra đòn bẩy buộc Trung Quốc phải đàm phán, tôi nghĩ chuyện đó khó có thể hiệu quả”, James Acton, đồng giám đốc chương trình chính sách hạt nhân tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, nói.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua cho biết Bắc Kinh hy vọng Mỹ sẽ tuân thủ cam kết về lệnh tạm ngừng thử nghiệm hạt nhân và các nghĩa vụ theo hiệp ước cấm thử nghiệm.
Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Nga có 1.770 đầu đạn hạt nhân triển khai và 2.591 đầu đạn được lưu trữ, trong khi con số tương ứng của Mỹ là 1.780 và 1.930. Nếu tính cả đầu đạn đã ngừng hoạt động, Nga có tổng cộng 5.511 đầu đạn hạt nhân, còn Mỹ có 5.125. Trong khi đó, Trung Quốc đứng thứ ba với khoảng 600 đầu đạn.