Trong báo cáo của Bộ Xây dựng về kết quả thực hiện giám sát chuyên đề, chất vấn gửi tới Quốc hội, có nêu về tình hình triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội.
Cụ thể, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà xã hội, nhà ở công nhân được kỳ vọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây một triệu căn nhà ở xã hội được triển khai từ tháng 4/2023. Lãi suất của gói này thấp hơn 1,5-2% so với mức bình quân trung và dài hạn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước tại từng thời kỳ.
Hiện nay, định kỳ 6 tháng/lần, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi để các ngân hàng thương mại thực hiện. Kể từ khi triển khai gói tín dụng này đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã 4 lần thông báo lãi suất theo hướng giảm dần.
Cụ thể, từ tháng 7 đến tháng 12/2023, lãi suất cho vay người mua nhà và chủ đầu tư lần lượt 8,2% và 8,7%. Nửa đầu năm 2024, lãi suất cho vay gói này giảm còn 7,5-8%, sau đó giảm thêm 1% vào nửa cuối năm. Từ đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất gói vay còn 6,6% với chủ đầu tư và 6,1% với người mua nhà.
Một dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội (Ảnh: Trần Kháng).
Như vậy, kể từ khi triển khai, lãi suất cho vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã giảm tổng hơn 2%. Hiện mức này đã thấp hơn lãi suất cho vay người mua nhà xã hội theo Nghị định 100 (khoảng 6,6% một năm).
Tuy nhiên, tiến độ giải ngân gói tín dụng vẫn chậm. Bộ Xây dựng cho biết đến nay có 97 dự án nhà ở xã hội của 38/64 tỉnh, thành được công bố đủ điều kiện vay vốn.
Số tiền giải ngân từ gói tín dụng này ước đạt khoảng 3.400 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ giải ngân hơn 2%. Trong số này, khoảng 2.940 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 21 dự án, còn lại là người mua nhà. Riêng 4 tháng đầu năm nay, số tiền giải ngân đạt hơn 550 tỷ đồng.
Lý giải tình trạng trên, Bộ cho biết nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, trong khi nhiều chủ đầu tư không đủ điều kiện để vay vốn hay bảo đảm điều kiện dư nợ, không có tài sản bảo đảm.
Ngoài ra, lãi suất gói vay ưu đãi trên được đánh giá vẫn cao, trong khi thời gian cho vay ngắn nên chưa thu hút được các doanh nghiệp, người dân vay vốn. Quy định đối tượng thụ hưởng còn phức tạp khiến người dân gặp khó khăn khi vay ưu đãi.
Bộ Xây dựng đề xuất giải pháp cho phép mở các chỉ tiêu, hạn mức tín dụng của các ngân hàng thương mại theo hướng phần cho vay mua nhà ở xã hội không tính vào hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.