Bảo tàng Lịch sử TP.HCM hiện đang lưu giữ bảo tồn 12 bảo vật quốc gia thuộc nghệ thuật Phật giáo và Hindu giáo của nền văn hóa Phù Nam – Óc Eo (thế kỷ thứ 1 – 7) và văn hóa Champa (thế kỷ thứ 2 – 17) ở Nam bộ và Trung bộ Việt Nam.
Đây là những tác phẩm nghệ thuật vừa thể hiện giá trị lịch sử văn hóa, tín ngưỡng vừa thể hiện giá trị thẩm mỹ của kỹ thuật đương thời, mang tính bản địa của các thành phần dân tộc Việt Nam trong quá khứ. Các bảo vật quốc gia này đã góp phần làm phong phú cho kho tàng di sản văn hóa Việt Nam.
Bảo tàng Lịch sử TP.HCM hiện đang lưu giữ bảo tồn 12 bảo vật quốc gia ngàn năm tuổi, có từ thế kỷ 1 – 17
Ảnh: Phạm Hữu
Các bảo vật quốc gia này thuộc nghệ thuật Phật giáo và Hindu giáo
Ảnh: Phạm Hữu
Các bảo vật quốc gia này được đặt ở khu vực trưng bày văn hóa Óc Eo – Champa
Ảnh: Phạm Hữu
Đáng chú ý nhất là tượng Phật được chế tác bằng đồng, đứng trên bệ hoa sen, tóc xoắn ốc, thùy tai dài, khuôn mặt tròn, phúc hậu… Tượng Phật được công nhận là bảo vật quốc gia ngày 1.10.2012
Ảnh: Phạm Hữu
Tượng Avalokitesvara tìm thấy ở Hoài Nhơn, Bình Định là một trong những kiệt tác của nghệ thuật đúc đồng thuộc văn hóa Champa
Ảnh: Phạm Hữu
Tượng Avalokitesvara (Quan Thế Âm Bồ Tát) được chế tác bằng đồng, trong tư thế đứng, có bốn tay. Tượng được xác định thuộc nền văn hóa Champa thế kỷ thứ 10 được tìm thấy ở Đại Hữu, Quảng Bình năm 1923
Ảnh: Phạm Hữu
2 bảo vật quốc gia (trái và phải) được đóng khung kính cường lực. 2 tượng được làm từ đá sa thạch này là nữ thần Durga (phải) và thần Surya (trái)
Ảnh: Phạm Hữu
Các tượng Phật bằng đồng nhỏ cũng được trưng bày chung với các tượng lớn
Ảnh: Phạm Hữu
Nổi bật nhất trong 12 bảo vật này là tượng Phật bằng đồng. Tượng được nhà nghiên cứu Louis Finot phát hiện và công bố năm 1901 cùng với 228 hiện vật tại Đồng Dương (Quảng Nam). Tượng được chế tác bằng đồng, đứng trên bệ hoa sen. Tóc xoắn ốc, thùy tai dài, khuôn mặt tròn phúc hậu… Tượng Phật được công nhận là bảo vật quốc gia ngày 1.10.2012.
Trong khi đó, tượng Avalokitesvara tìm thấy ở Hoài Nhơn, Bình Định là một trong những kiệt tác của nghệ thuật đúc đồng thuộc văn hóa Champa cùng với cách thể hiện như tượng Avalokitesvara Đại Hữu. Tuy nhiên, tượng Avalokitesvara Hoài Nhơn có những chi tiết trang trí đơn giản hơn về phục sức và tạo hình. Tượng cũng là một tác phẩm nghệ thuật hoàn mỹ về kỹ thuật đúc đồng, tạo dáng, phục sức và chứng minh tài năng sáng tạo của cư dân Champa trong khoảng thế kỷ 8 – 9. Tượng Avalokitesvara được công nhận là bảo vật quốc gia ngày 30.12.2013.
Ở khu vực trưng bày văn hóa Óc Eo, trưng bày 4 bức tượng Phật đứng được chế tác bằng gỗ niên đại khoảng thế kỷ 3 – 4. Trong số đó có 3 tượng được công nhận bảo vật quốc gia
Ảnh: Phạm Hữu
Các bảo vật quốc gia này được bảo vệ bằng lớp kính cường lực, đồng thời lực lượng bảo vệ luôn túc trực tại các khu vực
Ảnh: Phạm Hữu
Bên cạnh các bảo vật quốc gia, các loại tượng đá thuộc nghệ thuật của các vương quốc Champa cũng được nhiều người quan tâm
Ảnh: Phạm Hữu
Bảo tàng thu hút nhiều bạn trẻ đến tham quan, tìm hiểu giá trị văn hóa lịch sử Việt Nam
Ảnh: Phạm Hữu