Liệu Trương Mỹ Lan có thoát án tử hình nhờ hồi tố?

Ngày 1.7.2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự được chính thức áp dụng. Luật mới sẽ bãi bỏ án tử hình với một số tội danh, trong đó có tội tham ô tài sản. Và một câu hỏi được đặt ra là, liệu các bị án đã được tuyên tử hình trước đây có được giảm án theo luật mới?

ẢNH: T.N

Nguyên tắc này được hình dung rõ hơn qua một ví dụ đơn giản – khi xã hội thay đổi quan điểm về mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội và điều chỉnh luật theo hướng nhẹ hơn, người vi phạm trước đó sẽ được xét xử theo khung hình phạt mới.

Với những quy định mới, trường hợp bà Trương Mỹ Lan có thể được xem xét chuyển hình phạt từ tử hình xuống chung thân, bà Trương Mỹ Lan vẫn có cơ hội được giảm thêm hình phạt. Tuy nhiên, việc giảm án từ chung thân xuống chung thân có thời hạn là không hề dễ dàng. pháp luật quy định rất cụ thể và nghiêm ngặt về các điều kiện được giảm án.

Với các vụ án tham ô nghiêm trọng, việc được giảm án không chỉ đòi hỏi thời gian cải tạo dài hạn, mà còn phụ thuộc vào việc khắc phục thiệt hại một cách thực chất và chủ động. Đây là một lộ trình không dễ dàng, phản ánh rõ nguyên tắc “nghiêm khắc với tội ác, nhưng nhân đạo với con người”.

ẢNH: T.N

Tuy nhiên, chính cách tiếp cận này cũng làm dấy lên nhiều luồng dư luận. Liệu việc áp dụng hồi tố có nới lỏng trong việc xử lý tội phạm? Hay đó là sự chuyển biến tích cực trong tư duy pháp lý hiện đại?

Tù chung thân, mức án cao nhất sau tử hình vẫn đảm bảo cách ly lâu dài với người phạm tội, triệt tiêu nguy cơ tái phạm. Trong khi đó, việc miễn án tử hình đi kèm điều kiện bồi thường, khắc phục thiệt hại không chỉ hướng đến mục tiêu trừng phạt, mà còn phục hồi tài sản cho xã hội.

Theo nhiều chuyên gia, đây không đơn thuần là sự khoan dung, mà là sự thay đổi trong triết lý hình phạt: đề cao nguyên tắc nghiêm minh, nhưng vẫn đặt yếu tố nhân đạo làm trọng tâm. Một cách tiếp cận ngày càng phổ biến trong hệ thống pháp luật tiến bộ trên thế giới.