Hà LanNghiên cứu của Đại học Groningen (Hà Lan) cho thấy buôn chuyện không chỉ có tác dụng giải trí mà còn giúp tự nhìn nhận bản thân nhưng cần biết giới hạn.
Các nhà nghiên cứu đã cho 1.000 người tham gia đọc những mẩu chuyện tích cực hoặc tiêu cực về người khác và đánh giá cảm xúc của mình sau đó.
Kết quả cho thấy chuyện tích cực của người khác thường khiến họ nghĩ mình cần phấn đấu hơn để phát triển, còn tin tiêu cực giúp họ nhận soi chiếu, nhận ra điểm yếu của bản thân và biết cách phòng tránh.
90% đều cảm thấy vui vẻ hơn sau khi buôn chuyện.
Các nhà khoa học, đứng đầu là giáo sư Elena Martinescu, cũng cảnh báo rằng dù buôn chuyện mang lại lợi ích tâm lý, thông tin truyền đi cần được cân nhắc kỹ, tránh lan truyền chuyện thất thiệt để không gây tổn hại người khác.
Ông cũng cho biết không thể loại bỏ tin đồn, vì vậy thay vì né tránh, mọi người nên chấp nhận và chia sẻ thông tin với thái độ cẩn trọng. Nghiên cứu trên cũng được giới chuyên môn xem là cơ sở quan trọng để hiểu đúng về mặt tích cực và tiêu cực của tin đồn trong các mối quan hệ xã hội.
Ông cũng cho biết không thể loại bỏ tin đồn, vì vậy thay vì né tránh, mọi người nên chấp nhận và chia sẻ thông tin với thái độ cẩn trọng để không làm tổn thương người khác.
Tuy nhiên, họ vẫn nhấn mạnh, dù buôn chuyện mang lại niềm vui, thông tin chia sẻ vẫn cần được chọn lọc.
Một báo cáo của Đại học Dartmouth (Mỹ) đã ghi nhận hành vi buôn chuyện giúp xây dựng mối quan hệ và củng cố gắn kết xã hội. Ví dụ, trong trò chơi công cộng, những người chia sẻ thông tin thường đánh giá đối tác cao hơn và hình thành niềm tin sâu sắc hơn.
Nghiên cứu của Đại học Binghamton (Mỹ) với 338 nhân viên y tế tại Hàn Quốc cho thấy buôn chuyện tích cực về tổ chức hoặc lãnh đạo giúp giảm ý định nghỉ việc và tăng hiệu quả làm việc.
Phân tích năm 2019 trên tạp chí Social Psychological and Personality Science chỉ ra mỗi người trung bình dành 52 phút mỗi ngày để buôn chuyện, trong đó 75% là trung lập, 15% tiêu cực và 9% tích cực.
Robin Dunbar, nhà nhân chủng học tiến hóa tại Đại học Oxford (Anh), cho rằng buôn chuyện giống như cách con người gắn kết và chăm sóc nhau bằng lời nói, thay vì vuốt ve nhau như các loài linh trưởng.
“Điều này giúp xây dựng mạng lưới và duy trì các mối quan hệ lâu dài, từ đó củng cố đoàn kết xã hội”, ông nói.
Trong khi đó, Matthew Feinberg, nhà tâm lý học xã hội tại Đại học Toronto (Canada), chỉ ra buôn chuyện cảnh báo hành vi ích kỷ và giúp mọi người tuân thủ các chuẩn mực.
“Khi biết mình có thể trở thành chủ đề buôn chuyện, con người thường cư xử hợp tác và minh bạch hơn, qua đó duy trì trật tự trong nhóm”, ông nói. Theo ông, quá trình chia sẻ chuyện về người khác không chỉ giúp mỗi cá nhân nhận biết ai đáng tin cậy, ai cần đề phòng mà còn là chiến lược sinh tồn tiến hóa vì nó giúp cộng đồng gắn bó và cảnh giác trước những nguy cơ.
Đồng thời, nghiên cứu của Đại học Groningen cũng chỉ ra đàn ông buôn chuyện nhiều hơn phụ nữ và không giỏi giữ bí mật.
Trong khảo sát trên 2.000 người Anh, phụ nữ thường giữ kín chuyện khoảng 3,5 tiếng còn đàn ông chỉ sau chưa đầy ba tiếng đã kể, thậm chí 10% nam giới tiết lộ bí mật sau chưa đầy 10 phút. Tuy vậy, 92% nam giới vẫn tự nhận mình giỏi giữ bí mật.
Ngọc Ngân (Theo Yourtango)