Val, 22 tuổi, ở Texas (Mỹ) vẫn khoe cuộc sống qua những chuyến cắm trại, đồ ăn ngon, nhưng tuyệt nhiên không ai biết cô đã đính hôn 9 tháng trước đó.
“Chúng tôi mãn nguyện khi sống cùng nhau một cách riêng tư, không ai dòm ngó”, cô gái đang sống cùng hôn phu tại Texas nói.
Val là điển hình của những người chọn phong cách sống “tuyệt đối không tiết lộ chuyện tình cảm”. Đời sống của họ dù hạnh phúc hay sóng gió, đều nằm ngoài tầm với của mạng xã hội, bí mật với bạn bè và cả người thân.
Với Gen Z, thế hệ lớn lên cùng mạng xã hội, việc này là một lựa chọn mới mẻ. Họ hẹn hò không selfie, cưới không công khai, cãi vã không đăng bài ẩn ý trên mạng.
Trên TikTok, các video chia sẻ về chủ đề “yêu đương thầm lặng” thu hút hàng chục nghìn lượt xem. Pinterest ghi nhận lượng tìm kiếm “đăng ký kết hôn ở tòa thị chính” vọt hơn 190% từ 2023 đến 2024.
Ngày càng nhiều người trẻ kín tiếng chuyện tình yêu. Ảnh: CNN
Chuyên gia hẹn hò Rae Weiss, nghiên cứu tâm lý học tại Đại học Columbia, Mỹ, giải mã xu hướng kín tiếng của Gen Z nảy sinh từ sự bất an gia tăng khi mạng xã hội bóp méo các mối quan hệ tình cảm.
Một đôi thông thường sẽ thường xuyên khoe kỳ nghỉ sang chảnh, hẹn hò hoàn hảo, đồ đôi sành điệu và màn thể hiện tình cảm hoành tráng. Nhưng họ cũng thừa hiểu tất cả chỉ là sản phẩm được chọn lọc và dàn dựng.
“Mạng xã hội chỉ phô diễn khoảnh khắc đẹp nhất, góc ảnh hoàn hảo nhất, qua filter lung linh nhất. Người trẻ nhận ra điều đó gây lệch chuẩn và khiến họ bất an, khi mối quan hệ của mình không lung linh như thế”, Weiss nhấn mạnh.
Thực tế, mọi mối quan hệ đều mang những khoảnh khắc bừa bộn, phức tạp hoặc tẻ nhạt – những điều không được thuật toán ưu ái, trừ khi “có drama”.
Một nghiên cứu năm 2023 chỉ ra, càng khoe tình yêu trên mạng, mức độ hài lòng trong quan hệ càng thấp, đồng thời dễ hình thành kiểu gắn bó lo âu. Do đó, việc Gen Z chuyển sang yêu thầm lặng cũng là cách để giải phóng khỏi áp lực hoàn hảo, trở về với những cách thể hiện tình cảm chân thành, đời thực.
“Không phải chạy đua với bài đăng của người khác giúp tránh được sự ghen tỵ hay kỳ vọng lệch lạc khi so sánh tình yêu của mình với người khác”, tiến sĩ Pamela Rutledge, giáo sư danh dự tại Đại học Fielding Graduate (Mỹ) nói.
Val từng cảm thấy áp lực phải thể hiện tình yêu lên mạng, nhưng đến một ngày cô nhận ra “nó giống như tôi đang cố chứng minh chúng tôi yêu nhau, trong khi bằng chứng hiển hiện ở ngay xung quanh”.
Jason, 21 tuổi đang yêu gần một năm nhưng chưa từng đăng ảnh lên mạng. Anh thừa nhận lý do chính là muốn tránh bị đánh giá hoặc soi mói. “Tôi thậm chí hạn chế kể chuyện tình cảm cho bạn bè”, chàng sinh viên Đại học British Columbia (Vancouver) tiết lộ.
Điều khiến Jason ngại chia sẻ không phải sợ bị công khai chỉ trích, mà là nỗi ám ảnh về các tin nhắn nhóm, inbox riêng tư, hay các màn “điều tra Instagram” do người quen tự phát động.
Cảm giác “luôn có ai đó theo dõi”, dù không hiện diện thực sự, được giáo sư Brooke Duffy (ĐH Cornell) gọi là “giám sát tưởng tượng” – một kiểu lo âu xã hội của thế hệ mạng xã hội. Hệ quả là những câu chuyện riêng tư dễ bị mổ xẻ, biến tướng, thậm chí trở thành chủ đề bàn tán trong nhóm chat.
Jillian St. Onge, 26 tuổi, sống tại New York đã đính hôn nhưng vẫn giữ kín với gia đình. “Khi mọi người biết quá sớm, bạn sẽ cảm thấy như mắc nợ họ một lời giải thích nếu chuyện không như mong đợi”, cô nói.
Nhưng một số người nhận ra kín tiếng tuyệt đối cũng không tốt. Họ tìm cách chia sẻ một cách ẩn ý, ví dụ “soft launch” – đăng ảnh hai đĩa ăn trên bàn, hai bóng người bên tường trắng, hai đôi giày xếp cạnh nhau…
Với St. Onge, một bài soft launch sau 5 tháng hẹn hò là mức riêng tư vừa đủ. Jason cũng phân biệt rõ giữa việc đăng lên trang cá nhân (ảnh tồn tại vĩnh viễn) và story (tự động ẩn đi sau 24 giờ).
Từ góc nhìn người ngoài, “giữ kín” và “giấu giếm” có vẻ giống nhau, nhưng động cơ lại khác biệt, theo chuyên gia tâm lý hôn nhân Lia Huynh ở California. Giữ kín là để bảo vệ và cẩn trọng, không phải để giấu giếm. Người chọn giữ kín không xấu hổ vì người yêu mình, họ chỉ muốn giữ gìn mối quan hệ tránh khỏi ánh nhìn không cần thiết.
Theo Lia Huynh, người chọn riêng tư nên tự hỏi “Tôi làm điều này vì yêu và trân trọng, hay để giữ lối thoát?” và hãy giải thích rõ điều đó với đối phương.
Weiss cũng khuyên các cặp nên xác định mức độ công khai kỳ vọng có khớp nhau không. Nếu một người coi trọng ý kiến bạn bè hơn người kia, sẽ dễ xảy ra mâu thuẫn. Ngoài ra, cũng nên có ít nhất một vài người bạn tin tưởng để chia sẻ, trong trường hợp mâu thuẫn nội bộ không thể tự giải quyết.
Với tiến sĩ Pamela Rutledge, giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lý truyền thông, xu hướng “yêu thầm lặng” là tín hiệu tích cực. “Chúng ta đang chứng kiến một thế hệ học cách sống trọn vẹn với hiện tại, bớt lệ thuộc vào xác nhận từ bên ngoài”.
“Không bắt buộc ai cũng phải sống kín tiếng, nhưng bất kỳ điều gì giúp bạn chủ động dùng mạng xã hội, thay vì bị cuốn theo nó, đều là một dấu hiệu đáng mừng”, chuyên gia nói.
Bảo Nhiên (Theo CNN)