MỹTrong lần đầu thi cự ly 160km, VĐV Việt Nam Hà Thị Hậu hoàn thành Western States Endurance Run (WSER) 2025 với 17 giờ 23 phút 47 giây, đứng thứ sáu nữ.
WSER 2025 diễn ra tại cao nguyên Auburn, California trong 2 ngày 28 & 29/6/2025. Giải đấu lần thứ 52 đã đi vào lịch sử là một trong những giải đấu kịch tính và giàu cảm xúc nhất. Những nhà vô địch mùa trước vắng mặt đã mở ra sân khấu cho những ngôi sao mới, trong đó có Hà Thị Hậu.
Trong lần đầu thử sức ở cự ly 100 dặm (160km), Hà Thị Hậu đã gây tiếng vang khi về thứ sáu hạng mục nữ và thứ 18 chung cuộc. Thành tích 17 giờ 23 phút 47 giây giúp cô trở thành VĐV châu Á có thành tích tốt thứ hai tại giải, chỉ sau Á quân người Trung Quốc Fuzhao Xiang.
Hà Thị Hậu gương cao cờ Việt Nam khi về đích tại WSER 2025 ngày 29/6. Ảnh: Hau Ha Trail Runner
Việc Hà Thị Hậu lọt vào top 10 ngay lần đầu tham dự WSER là cột mốc lịch sử, cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng và bản lĩnh thi đấu của đại diện Việt Nam.
Trước đó, cô giành được suất tham dự WSER với tư cách là một trong 28 người được trao vé vàng nhờ lọt top các giải đấu lớn. Chân chạy Việt Nam có vinh dự này nhờ về thứ tư cự ly 100km nữ giải UTMB Mont-Blanc 2024.
Chưa có kinh nghiệm thi 160km, nên Hà Thị Hậu áp dụng chiến thuật thi đấu thiên về an toàn. Cô không bị cuốn theo tốc độ của nhóm đầu, mà duy trì nhịp thi đấu hợp lý. Dữ liệu từ ban tổ chức WSER cho thấy VĐV Việt Nam ở vị trí thứ chín, khi tới trạm Red Star Ridge (km thứ 24) rồi vươn lên thứ sáu khi đến Foresthill (km thứ 100). Hà Thị Hậu bắt đầu thận trọng, giữ sức ở vùng núi cao và chạy sau nhóm dẫn đầu. Sau đó, khi qua các hẻm núi, cô tăng tốc nhanh chóng và thể hiện sự ổn định khi giữ vững vị trí top 10 cho đến khi chạm đích.
Hà Hậu trên đường chạy Western States Endurance Run 2025. Ảnh: Ha Hau Trail Runner
WSER được xem là biểu tượng trong thế giới của môn chạy bộ địa hình cự ly siêu dài (ultra-trail running). Việc có được một suất tham dự là vô cùng khó khăn với số lượng vận động viên bị giới hạn ở mức khoảng 369 người mỗi năm – trong khi có gần 10.000 người đăng ký. Vận động viên có thể giành suất tham dự bằng cách chơi sổ xố, giành vé vàng (golden ticket) hoặc giành suất tham dự đặc biệt nhờ những đóng góp xuất sắc.
Cung đường của WSER không chỉ là một chuỗi các con dốc và đường mòn, nó còn là sự kết hợp của nhiều yếu tố thiên nhiên khắc nghiệt. Cung đường chạy có tổng độ cao leo lên khoảng 5.500m và tổng độ cao xuống là 7.000m. Điều này tạo nên một đường chạy có tổng độ dốc xuống nhiều hơn lên. Chính điểm này tạo nên thử thách lớn nhất, khi những con dốc dài, liên tục sẽ “hủy diệt” cơ tứ đầu đùi (quad-bashing) của vận động viên, gây ra những tổn thương cơ bắp nghiêm trọng và thường là nguyên nhân khiến họ bỏ cuộc.
Nhiệt độ chênh lệch quá lớn cũng khiến vận động viên dễ lùi bước. Cung đường 160km diễn ra trong mức dao động nhiệt độ từ gần đóng băng (-7∘C) ở vùng núi cao vào ban đêm tới hơn 43∘C trong các hẻm núi vào ban ngày.
Hà Thị Hậu đã trải qua các giai đoạn khắc nghiệt của đường chạy như xuất phát lúc 5h sáng ở Olympic Valley và ngay lập tức phải vượt qua vùng núi cao. Sau đó giai đoạn giữa cuộc đua phải đối mặt hai hẻm núi lớn là Deadwood và El Dorado. Mỗi hẻm núi là một cú lao dốc và leo ngược giữa lúc nhiệt độ lên tới đỉnh điểm. Hiệu ứng “lò nướng” từ vách đá phản xạ ánh mặt trời có thể đẩy nhiệt độ lên trên 43∘C. Các giai đoạn sau của chặng đua sẽ là hành trình vượt đường mòn California, vượt sông Rucky Chucky trong tình trạng nước lạnh dễ gây hạ thân nhiệt…
Hà Hậu đến Auburn từ hơn một tháng trước cuộc đua để tập làm quen với khí hậu, địa hình thi đấu của WSER 2025. Ảnh: Ha Hau Trail Runner
Top 10 nữ tại WSER 2025 ghi nhận sự góp mặt của VĐV đến từ nhiều nước như Mỹ, Trung Quốc, Canada, Thụy Điển, Anh… Nhà vô địch là VĐV 34 tuổi người Mỹ – Abby Hall với thành tích 16 giờ 37 phút 16 giây. Chân chạy Trung Quốc 33 tuổi Fuzhao Xiang về nhì với 16 giờ 47 phút 9 giây – kém nhà vô địch chỉ 10 phút. Marianne Hogan tới từ Canada chốt top 3 với 16 giờ 50 phút 58 giây.
WSER 2025 có 369 VĐV xuất phát và tỷ lệ hoàn thành cung đường là 77%. Vận động viên về đích cuối cùng là Tatsuro Aoyama (52 tuổi) người Nhật Bản với thời gian 29:57:48, chỉ 2 phút 12 giây trước khi cuộc đua kết thúc.
Kỷ lục của nữ ở giải vẫn thuộc về VĐV Mỹ Courtney Dauwalter với 15 giờ 29 phút 34 giây lập năm 2023.
Hà Thị Hậu sinh năm 1989 ở Lào Cai. Cô làm hướng dẫn viên du lịch, và bắt đầu tập chạy vào năm 2020, trong thời Covid-19. Hà Thị Hậu nhanh chóng bộc lộ tài năng thiên phú khi vô địch bảy giải trail liên tiếp, trong đó ấn tượng nhất là chức vô địch cự ly 70 km dành cho nữ ở giải Vietnam Trail Marathon 2021 tại Mộc Châu ngay trong lần đầu thi đấu nội dung này. Năm 2024, cô liên tiếp vô địch các giải trail ở Đông Nam Á, về nhì cự ly 80km nữ giải vô địch trail châu Á Thái Bình Dương, về thứ tư 100km nữ UTMB Mont-Blanc. Đầu năm 2025, Hà Thị Hậu ở cự ly 100km với 12 giờ 9 phút 37 giây khi về ba giải World Trail Majors tại Hong Kong
Bên cạnh chạy trail, Hà Hậu còn đang là nữ VĐV phong trào có thành tích full marathon tốt nhất Việt Nam: 2 giờ 56 phút 50 giây lập tại VnExpress Ho Chi Minh Midnight 2023. Chân chạy Sapa nhận tại VnExpress Runners of the Year hồi tháng 1/2025.
Thùy Liên