Thuở nhỏ, tôi rất thích những câu chuyện bắt đầu bằng mô-típ quen thuộc: “Có một tin vui và một tin buồn, bạn muốn nghe tin nào trước?”.
Tôi luôn chọn nghe tin buồn trước – như một liệu pháp tinh thần: để tin vui ngay lập tức sẽ bù đắp phần nào, đôi khi là hoàn toàn, những tổn thương tin buồn mang tới.
Nhưng lần này, tôi sẽ làm ngược lại. Bởi đây là câu chuyện của người lớn – và đôi khi, ta cần bắt đầu bằng niềm tin.
Tin vui là TP HCM đang được yêu mến.
Theo khảo sát toàn cầu City Pulse 2025: The Magnetic City do Gensler (Mỹ) công bố giữa tháng 7, TP HCM xếp thứ hai thế giới trong danh sách các thành phố mà cư dân muốn gắn bó lâu dài nhất, chỉ sau Đài Bắc. 61% người tham gia khảo sát khẳng định họ muốn tiếp tục sống tại đây – con số không chỉ cao mà còn vượt cả những đô thị nổi tiếng về chất lượng sống như Singapore, Sydney hay Vancouver.
Gensler là công ty thiết kế kiến trúc và quy hoạch hàng đầu thế giới, với một bộ phận nghiên cứu chuyên sâu – Gensler Research Institute – chuyên phân tích trải nghiệm không gian sống, làm việc, học tập… Điểm đặc biệt của khảo sát này là không chỉ đo lường mức độ hài lòng, mà đi sâu vào cảm xúc gắn bó, sự thân thuộc, niềm tự hào và mong muốn “sống lâu dài” – một chỉ báo quan trọng về sức hút bền vững của đô thị.
Kết quả ấy là một tín hiệu tích cực, và cũng là lời khẳng định rằng: dù còn nhiều điều chưa hoàn hảo, TP HCM vẫn đang là nơi người ta “muốn ở lại”. Không phải vì nhà cao cửa rộng, mà vì năng lượng sống, cơ hội đổi đời và lòng người ấm áp. Bởi cảm giác sống được, làm được, và hy vọng được là thứ không phải thành phố nào cũng có thể trao tặng.
Nhưng tin không vui là: niềm tin ấy đang bị tổn thương ngay từ điểm chạm đầu tiên – sân bay Tân Sơn Nhất.
Cũng trong tháng 7, một bảng xếp hạng quốc tế khác được công bố bởi AirHelp (Đức), cho thấy: sân bay Tân Sơn Nhất đứng thứ 248 trong số 250 sân bay lớn trên toàn cầu – tức gần chạm đáy. Xếp hạng này dựa trên ba tiêu chí: tỷ lệ đúng giờ, chất lượng dịch vụ và mức độ hài lòng về tiện ích như ăn uống, mua sắm.
Kết quả này không phải bất ngờ với phần lớn hành khách từng sử dụng sân bay này.
Từ cảnh xếp hàng dài lê thê ở khu làm thủ tục, hệ thống an ninh hay trục trặc, autogate hư hỏng, đến việc mua một chai nước với giá “trên trời” tại khu vực chờ – nhiều trải nghiệm đang khiến người dân và du khách thấy mệt mỏi, thậm chí khó chịu. Có người phản ánh bị soi chiếu hành lý theo kiểu gây khó dễ. Có người lắc đầu ngao ngán vì giá cả không tương xứng với chất lượng. Những bất cập ấy đã được nói đi nói lại nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa có những thay đổi đủ mạnh và rõ ràng.
Tất cả khiến người ta đặt kỳ vọng vào sân bay Long Thành – một đại dự án hạ tầng được chờ đợi sẽ là cú hích cho ngành hàng không và du lịch. Nhưng Long Thành là chuyện tương lai. Trong khi đó, Tân Sơn Nhất – với hàng chục triệu lượt khách mỗi năm – vẫn là nơi đầu tiên và cuối cùng mà du khách, nhà đầu tư, kiều bào hay người dân gặp gỡ và trải nghiệm TP HCM. Không thể để nơi đó trở thành “điểm trừ” lớn của một thành phố đang không ngừng nỗ lực vươn lên.
Vấn đề không chỉ nằm ở hạ tầng mà còn ở văn hóa phục vụ và tinh thần trách nhiệm.
Sân bay, sau cùng, không chỉ là công trình kỹ thuật. Đó là cánh cửa đầu tiên dẫn vào cảm nhận về một thành phố, một quốc gia. Và cảm nhận ấy được tạo nên từ những điều tưởng rất nhỏ: nụ cười ở quầy check-in, sự vận hành trơn tru của phần mềm, mức giá minh bạch của chai nước hay ổ bánh mì, sự thân thiện trong ánh mắt người làm thủ tục.
TP HCM có thể phát triển du lịch chiều sâu – như du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, MICE (Meetings, Incentives, Conferences, and Exhibitions – du lịch kết hợp hội họp, khen thưởng, hội nghị và triển lãm) – như lãnh đạo Sở Du lịch từng chia sẻ, với niềm tin rằng: thành phố không còn chỉ là nơi để làm việc hay tham quan, mà đã trở thành “không gian sống truyền cảm hứng”. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng để cảm hứng đó lan tỏa, phải bắt đầu từ cánh cổng vào thành phố – chính là sân bay.
Các đô thị du lịch lớn như Singapore, Dubai, Las Vegas hay Penang đều hiểu rõ điều này: không thể có một ngành du lịch bứt phá nếu không có sân bay hiện đại, văn minh và chuyên nghiệp. Sân bay là xương sống giao thông quốc tế, là gương mặt đại diện đầu tiên. Nếu sân bay không tốt, trải nghiệm du lịch cũng khó lòng trọn vẹn.
Hai bảng xếp hạng được công bố gần như cùng lúc đã đặt TP HCM vào thế đối sánh: một bên là niềm yêu mến và gắn bó sâu sắc, bên kia là nỗi thất vọng lặp lại về cơ sở hạ tầng hàng không. Điều này không phải để chỉ trích, mà để thấy: sự hấp dẫn của thành phố và chất lượng trải nghiệm tại đây cần được phát triển đồng bộ. Bởi niềm tin không bền vững nếu các điểm chạm thiết yếu trong đời sống vẫn còn “lạc hậu” và gây phiền hà.
TP HCM không thiếu tiềm năng, cũng không thiếu khát vọng. Nhưng nếu không mạnh dạn cải thiện từ những điểm dễ thấy nhất – như Tân Sơn Nhất – thì sự hấp dẫn của thành phố có thể bị suy giảm một cách đáng tiếc.
Thay đổi có thể bắt đầu từ hôm nay – bằng cam kết cải thiện từng trải nghiệm nhỏ: để khi một du khách chọn đến, một người dân chọn ở lại, thì thành phố này cũng đáp lại họ bằng sự tử tế, thân thiện và chuyên nghiệp – ngay từ cửa ngõ đầu tiên.
Nguyễn Tuấn Quỳnh