Ăn uống, sinh hoạt thiếu điều độ, stress kéo dài và sử dụng điện thoại vào ban đêm dễ gây rối loạn giấc ngủ, âm thầm hủy hoại sức khỏe.
Bác sĩ Đoàn Thị Huệ, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết là rối loạn phổ biến, xuất hiện ở mọi lứa tuổi từ học sinh, người đi làm đến người già. Gần 1/3 dân số từng than phiền về mất ngủ, nhưng chỉ 6-15% được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian và số lượng giấc ngủ, khiến người bệnh mệt mỏi ban ngày, giảm khả năng làm việc. Tình trạng này thường đi kèm các bệnh lý thể chất, tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn nhận thức.
Có nhiều loại rối loạn giấc ngủ, trong đó mất ngủ là phổ biến nhất. Bệnh kéo dài gây ảnh hưởng tâm lý và là yếu tố tăng nguy cơ các bệnh mạn tính như tim mạch, , , , Nhóm nguy cơ gồm người làm việc theo ca, học sinh có áp lực học tập, phụ nữ tiền mãn kinh, người già và những ai thường xuyên căng thẳng.
Như người phụ nữ 40 tuổi, ở Hà Nội, từng có cuộc sống ổn định, gia đình hòa thuận, sức khỏe tốt. Khi áp lực công việc và con cái thi cử tăng lên, chị bắt đầu khó ngủ. Ban đầu chỉ là đi ngủ muộn, sau đó mất ngủ kéo dài, thức giấc giữa đêm, trằn trọc hàng giờ mà không thể ngủ lại.
Ban ngày, dù có thời gian nghỉ ngơi, chị vẫn không thể chợp mắt. Sức khỏe suy giảm, tâm trạng cáu gắt, chất lượng công việc đi xuống. Chị từng thử dùng thuốc ngủ nhưng bỏ giữa chừng vì cảm giác uể oải cả ngày.
Khi đến Viện Sức khỏe Tâm thần, chị ở trạng thái kiệt sức. Bác sĩ Phạm Công Huân cho biết chị mắc chứng mất ngủ không thực tổn, cần điều trị kết hợp thuốc, luyện tập, thư giãn và trị liệu tâm lý. Sau hai tuần, chị đã ngủ được 5-6 tiếng mỗi đêm, tình trạng cải thiện rõ rệt.
Bác sĩ Huân cho rằng khoảng 80% bệnh nhân mất ngủ liên quan đến kéo dài. Những người sống nội tâm càng dễ tích tụ áp lực.
Bên cạnh đó, việc sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ hoặc lối sống thiếu điều độ cũng là nguyên nhân. Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính bảng khiến não bộ nhận diện sai thời gian, làm giảm tiết melatonin và gây khó ngủ.
Một bệnh nhân điều trị tại Viện Sức khỏe Tâm thần. Ảnh: Lê Nga
Bác sĩ Huệ lưu ý, nhiều người sợ dùng thuốc vì lo lệ thuộc. Tuy nhiên, dược trị kết hợp với điều chỉnh hành vi và các liệu pháp thần kinh là biện pháp điều trị hiệu quả. Việc dùng thuốc cần đúng loại, liều lượng và chỉ nên theo chỉ định của bác sĩ.
không chỉ là thời gian nghỉ ngơi mà còn giúp cơ thể tái tạo năng lượng, đảm bảo sức khỏe và hiệu quả công việc. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu tình trạng khó ngủ kéo dài hơn ba đêm mỗi tuần kèm mệt mỏi, giảm tập trung, nên đi khám chuyên khoa tâm thần hoặc thần kinh.
Để giảm tình trạng mất ngủ, cần xây dựng vệ sinh giấc ngủ: luyện tập hít thở sâu, thư giãn nhóm cơ trước khi ngủ, tránh ăn quá no, không uống cà phê sau 3 giờ chiều và hạn chế ánh sáng từ thiết bị điện tử vào buổi tối.
Lê Nga