Một người mua hai ly sinh tố nhưng không nhận được hóa đơn, đã phản ánh đến cơ quan thuế.
Một khách hàng uống hai ly sinh tố với giá 72.000 đồng tại một quán nhỏ ở TP Nha Trang, khi yêu cầu xuất hóa đơn thì bị từ chối khéo. Ông đã làm đơn phản ánh đến cơ quan thuế.
Đây là thông tin mà tôi đọc được tối qua. Còn hôm trước đó, tôi vào một hiệu thuốc mua một chai thuốc nhỏ mắt, chỉ khoảng 30 nghìn đồng, nhưng họ cũng in cho tôi một tờ hóa đơn dài. Sau khi về nhà, hóa đơn điện tử cũng được gửi sang tin nhắn Zalo.
Hai câu chuyện tưởng như vụn vặt ấy lại đặt ra một vấn đề nghiêm túc: Vì sao phần đông người tiêu dùng và cả người bán hàng vẫn xem nhẹ tờ hóa đơn?
Không khó để bắt gặp những phản ứng kiểu như “đòi hóa đơn làm gì, mất công cả đôi bên”, hoặc “mua có mấy chục nghìn, đòi hóa đơn thì rắc rối quá”.
Nếu bán hai ly sinh tố giá 72 nghìn đồng, khách đòi hóa đơn thì có quá đáng không? Nhiều người bảo là đang làm khó người bán.
Trước tiên, cần phải minh định rằng hóa đơn là chứng từ quan trọng ghi nhận giao dịch, là cơ sở để xác định doanh thu, đóng thuế.
Ở tầm vĩ mô, đó là một dạng thất thu thuế. Ở tầm vi mô, nó tạo ra sự bất công: người kinh doanh nghiêm túc thì mất lợi thế cạnh tranh so với người trốn thuế, khách hàng không có cơ sở khiếu nại nếu hàng hóa có vấn đề.
Cũng cần nói thêm, ở nhiều hộ kinh doanh nhỏ hiện nay, việc không xuất hóa đơn không phải vì không biết luật, mà là vì biết tâm lý khách sẽ không đòi. Vài chục nghìn, vài trăm nghìn, nếu người mua không cần hóa đơn thì người bán càng yên tâm né tránh.
Trong thời đại công nghệ, tôi nghĩ thật ra việc tạo hóa đơn rất đơn giản: Chỉ cần làm một app (ứng dụng) có kết nối dữ liệu với ngành thuế, người bán tạo đơn hàng trên điện thoại, hóa đơn điện tử được gửi thẳng đến điện thoại của người mua qua tin nhắn OTT. Như vậy đâu cần rườm rà, cũng chẳng cần trang bị máy in… Điều này, theo tôi là rất phù hợp với những người bán lẻ.
Vì vậy, việc nâng cao ý thức về hóa đơn không nên chỉ là trách nhiệm của ngành thuế hay của người kinh doanh, mà còn nằm ở người tiêu dùng. Không cần phải làm lớn chuyện, nhưng hãy kiên quyết yêu cầu hóa đơn như một thói quen văn minh. Không phải vì vài nghìn thuế, mà vì một nguyên tắc công bằng: tiêu dùng có ghi nhận, nghĩa vụ phải rõ ràng.
Một xã hội minh bạch không thể hình thành nếu từng giao dịch nhỏ vẫn mù mờ, nếu mỗi người vẫn nghĩ mua vài ly sinh tố thì cần gì hóa đơn. Và sự thay đổi đó, không đến từ các chính sách vĩ mô, mà bắt đầu từ việc “cho tôi xin hóa đơn”.