Lễ bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình xét nghiệm ADN nhằm giám định hài cốt chưa định danh diễn ra ngày 10/7, tại Hà Nội.
Sự kiện do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) tổ chức phối hợp với Đại sứ quán Mỹ, Ủy ban quốc tế về Tìm kiếm người mất tích (ICMP) và Cơ quan Việt Nam Tìm kiếm người mất tích (VNOSMP).
Đây là hoạt động trong khuôn khổ dự án ODA không hoàn lại “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” do chính phủ Mỹ tài trợ. Dự án do USAID thay mặt chính phủ Mỹ điều phối trong giai đoạn đầu. Từ 1/7, việc quản lý được chuyển giao cho Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội.
Lễ bàn giao thiết bị phòng thí nghiệm tại Trung tâm giám định ADN – Viện sinh học. Ảnh: VAST
Trong quá trình thực hiện dự án, các nhà khoa học thuộc Viện Sinh học và Ủy ban quốc tế về Tìm kiếm người mất tích đã xây dựng và tối ưu hóa quy trình phân tích ADN sử dụng phương pháp giải trình tự thế hệ mới (NGS) với bộ chỉ thị SNP (Single Nucleotide Polymorphism – đa hình đơn nucleotide) đã được chọn lọc trước, được sử dụng để phân tích di truyền trên quy mô lớn cho gene nhân tế bào.
Quy trình công nghệ này được nghiên cứu phát triển nhằm định danh các mẫu hài cốt đã bị phân hủy trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm như ở Việt Nam. Dự án đã nâng hiệu suất tách chiết ADN thành công các mẫu hài cốt từ 22% lên 70%.
Kết quả của dự án còn thể hiện ở việc giải trình tự gene bằng phương pháp mới, từ đó tìm kiếm và phân tích được các chỉ thị di truyền SNP, sau đó được thử nghiệm khớp nối dữ liệu giữa mẫu hài cốt và thân nhân.
Theo GS. TS Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, việc giải trình tự gene và phân tích chỉ thị SNP mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ – điều chưa từng đạt được trước đây.
“Đây là lần đầu các chuyên gia chứng minh được tính khả thi trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến với nền tảng kỹ thuật SNP-NGS vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ Việt Nam, góp phần vào nỗ lực nhân đạo đầy ý nghĩa mà cả hai quốc gia cùng theo đuổi”, ông Hà nói.
Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho hay thành công này là minh chứng về hiệu quả hợp tác khoa học giữa Việt Nam – Mỹ, thể hiện tinh thần hợp tác nhân đạo, khắc phục hậu quả chiến tranh thông qua khoa học và công nghệ, cũng như cam kết lâu dài của cả hai bên đối với những giá trị chung.
Trọng Đạt
- Công nghệ phục dựng chân dung nghi phạm từ ADN
- Đạo diễn Pháp gốc Việt chờ kết quả ADN, mong gặp lại mẹ đẻ
- Xét nghiệm ADN người thân để xác định danh tính liệt sĩ