Phó thủ tướng Úc kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani Gen, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro, Jr. và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã có cuộc họp 4 bên ngày 31.5 tại Singapore, theo tuyên bố chung được đăng trên trang web của Bộ Quốc phòng Nhật Bản.
Theo tuyên bố chung, 4 bộ trưởng quốc phòng “tiếp tục bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về các hành động gây mất ổn định của Trung Quốc ở biển Hoa Đông và Biển Đông, và bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc cưỡng ép”.
Tàu hải cảnh Trung Quốc (phải) phun vòi rồng vào tàu BRP Datu Pagbuaya (trái) của Philippines gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông vào ngày 4.12.2024
Ảnh: AFP
Các bộ trưởng quốc phòng “cũng nhắc lại mối quan ngại nghiêm trọng của mình về hành vi nguy hiểm của Trung Quốc ở Biển Đông đối với Philippines và các quốc gia khác, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình”, theo tuyên bố chung.
Các bộ trưởng quốc phòng của 4 nước nói trên kêu gọi hòa bình và ổn định trong khu vực, nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò trung tâm của ASEAN và cấu trúc khu vực do ASEAN dẫn đầu trong việc đảm bảo an ninh và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Tàu hải quân Philippines, Trung Quốc đối đầu gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông
Các nhà lãnh đạo quốc phòng cũng tái khẳng định tầm quan trọng của sự hợp tác và đồng bộ hóa hoạt động của 4 nước này ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm cả ở biển Hoa Đông và Biển Đông, để đảm bảo răn đe, hòa bình và an ninh tốt hơn. Các bộ trưởng quốc phòng cũng nhất trí bàn việc lập kế hoạch cho các hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát chung nhằm cải thiện khả năng tương tác và phối hợp về nhận thức hàng hải và hàng không hiệu quả ở biển Hoa Đông, Biển Đông và những vùng biển xung quanh.
Ngoài ra, trong một bài báo trên tạp chí Foreign Affairs được xuất bản vào tuần trước, cựu trợ lý bộ trưởng quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Ely Ratner kêu gọi lập một hiệp ước phòng thủ tập thể Thái Bình Dương chính thức giữa Mỹ, Nhật Bản, Úc và Philippines, xem đó là một động thái kịp thời và cần thiết để ngăn chặn tham vọng quân sự của Trung Quốc.
Ông Ratner nhận định Mỹ, Nhật Bản, Úc và Philippines “là 4 quốc gia có quan điểm nhất quán nhất về thách thức từ Trung Quốc và hiện đang tăng cường hợp tác quân sự tập thể để ứng phó”.
Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Trung Quốc đối với tuyên bố chung của 4 bộ trưởng quốc phòng cũng như đề xuất từ ông Ratner.