Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hiện do Nga kiểm soát nằm ở vùng Zaporizhzhia cùng tên, miền đông nam Ukraine – Ảnh: AFP
Theo Hãng tin Reuters, Nga muốn khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu Zaporizhzhia, tọa lạc tại vùng Zaporizhzhia cùng tên, miền đông nam Ukraine.
Nhà máy này từng là mắt xích quan trọng trong hệ thống năng lượng của Ukraine, là nơi từng cung cấp 1/5 lượng điện cho Ukraine trước chiến sự.
Tuy nhiên, nhà máy này đã ngừng hoạt động kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự vào đầu năm 2022 và chiếm đóng cơ sở vào tháng 3 cùng năm. Sáu lò phản ứng tại đây đều đã ngưng vận hành, trong đó lò cuối cùng dừng phát điện từ tháng 9-2022.
Sau cuộc gặp với ông Rafael Grossi, tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), hôm 6-6, tổng giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử quốc gia Liên bang Nga (Rosatom) Alexei Likhachev nói rằng Nga sẵn sàng sử dụng nhiên liệu do Công ty Westinghouse của Mỹ cung cấp để khởi động lại nhà máy Zaporizhzhia.
Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận với Washington, Matxcơva sẽ trả lại toàn bộ số nhiên liệu này cho phía Mỹ.
Ông Likhachev cho biết thêm phía Mỹ và Công ty Westinghouse từng bày tỏ lo ngại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ đối với nhiên liệu hạt nhân, làm phức tạp thêm tiến trình giải quyết.
Hãng thông tấn Nga RIA dẫn lời ông Grossi cho biết IAEA sẵn sàng làm trung gian để giải quyết vấn đề nhiên liệu giữa Nga và Mỹ.
Tuy vậy ông Grossi cũng nhấn mạnh việc khởi động lại nhà máy này hiện không thể thực hiện vì thiếu nguồn cung điện ổn định và nguồn nước để làm mát.
Trong bối cảnh xung đột kéo dài, cả Nga và Ukraine nhiều lần cáo buộc lẫn nhau pháo kích vào khu vực nhà máy Zaporizhzhia, khiến lo ngại về nguy cơ tai nạn hạt nhân nghiêm trọng ngày càng gia tăng.
Ông Likhachev tiết lộ Nga đã chuẩn bị một “kế hoạch toàn diện” để từng bước đưa nhà máy trở lại hoạt động nhưng kế hoạch này chỉ có thể được thực hiện nếu mọi mối đe dọa quân sự bị loại bỏ.
Theo báo Politico, Ukraine đã phản đối mạnh mẽ kế hoạch khởi động lại nhà máy của Nga, cho rằng đây là “hành vi bất hợp pháp” vì vi phạm chủ quyền lãnh thổ.