Ngôi nhà cổ gần 90 năm ở TP.HCM: Vẻ đẹp hiếm có giữa đồng lúa xanh

Tại xã An Phú Tây, H.Bình Chánh, TP.HCM, cách đại lộ Nguyễn Văn Linh khoảng 200 m, một ngôi nhà cổ với tuổi đời gần 90 năm thu hút ánh nhìn của những ai đi ngang qua. Giữa bạt ngàn đồng lúa xanh, công trình mang đậm kiến trúc Nam bộ với tường sơn vàng truyền thống tạo nên vẻ đẹp độc đáo giữa vùng ngoại ô TP.HCM.

Chủ nhân hiện tại của ngôi nhà là ông Nguyễn Văn Quý (63 tuổi), hậu duệ đời thứ 3 của dòng họ. Theo lời kể từ người cha quá cố, ngôi nhà được ông nội của ông Quý – cụ Nguyễn Văn Điều, một người có chức sắc trong làng bỏ tiền xây dựng vào năm 1937 và hoàn thành một năm sau đó.

Ngôi nhà cổ gần 90 năm ở TP.HCM: Vẻ đẹp hiếm có giữa đồng lúa xanh — Nhà cổ 90 năm tuổi nằm tại xã An Phú Tây, H.Bình Chánh, TP.HCM

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 2. — Vách, cột của ngôi nhà được sơn màu vàng đặc trưng

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 3. — Trước nhà là dãy hành lang, với các cột cách điệu trường phái Đông – Tây

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 4. — Khu vực nối giữa nhà trước và nhà sau

Để đảm bảo sự kiên cố, cụ Điều đã mời những thợ lành nghề từ miền Trung vào thi công, trong đó thợ cả chỉ mới 21 tuổi đã đảm nhiệm toàn bộ công trình. Ngôi nhà được xây theo lối kiến trúc rường Nam bộ truyền thống với 3 gian, 2 chái và mái nóc bánh ú. Đến năm 1940, cụ Điều tiếp tục xây thêm nhà sau, nâng tổng diện tích sử dụng lên gần 400 m², trên mảnh đất rộng 5.000 m².

Trải qua gần một thế kỷ, ngôi nhà đã chứng kiến nhiều giai đoạn lịch sử, điển hình là giai đoạn chiến tranh ác liệt năm 1968, khi gia đình phải sơ tán và ngôi nhà bị bỏ trống. Dù nhiều đồ vật quý giá đã mất, những món đồ nặng như bộ ngựa, bàn ghế đá, tủ thờ vẫn còn được giữ lại.

Hiện tại, ông Quý vẫn đang gìn giữ ngôi nhà theo nguyên bản từ lúc xây dựng, chỉ thực hiện việc sơn lại tường và vá những mảng hư hỏng nhỏ do thời gian. Ông cho biết, dù đã gần 90 năm, kết cấu bên trong ngôi nhà vẫn vô cùng vững chắc.

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 5. — Khu vực nhà sau được xây dựng sau nhà trước khoảng 2 năm. Về kiến trúc, nhà sau được xây đơn giản, không cầu kỳ, tuy nhiên bố cục và diện tích gần như tương tự nhà trước

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 6. — Ngôi nhà cổ nhìn từ phía cổng vào

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 7.

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 8.

Nhà xây theo dạng nóc bánh ú, mái ngói âm dương. Trên mái ngói được trang trí thêm các họa tiết mang ý nghĩa phong thủy của gia chủ thời đó

Ảnh: Phạm Hữu

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 9. — Khu vực bên trong của nhà trước, nhìn vào là gian thờ phía trên và dưới. Bên cạnh là 2 cửa buồng, lối dẫn vào phòng ngủ nằm phía sau. Các tấm liễn cũng đã có từ thời nhà mới được xây dựng cho đến hôm nay

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 10. — Những cây kèo này được làm bằng gỗ thao lao

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 11. — Cửa chính của nhà trước được xây theo lối kiến trúc tam quan. Với 1 lối chính giữa lớn hơn và 2 lối phụ hai bên, được phân cách bằng vách tường bê tông

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 12.

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 13.

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 14.

Nhà trước có tổng cộng 16 cột gỗ tròn. Nội thất lâu đời kèm theo là chiếc bàn mặt đá, 2 bộ ngựa gỗ lớn, tủ gỗ. Điểm đặc biệt bên trong nhà là các đĩa sứ được dùng để treo và trang trí phía trên các kèo ngang

Ảnh: Phạm Hữu

Nét đặc sắc của ngôi nhà cổ thể hiện rõ qua từng chi tiết. Mái lợp ngói âm dương, nội thất gỗ cùng vách tường chính bằng bê tông kiên cố tạo nên sự pha trộn hài hòa. Nhà trước có 16 cột gỗ tròn, nhà sau có 8 cột gỗ và các hàng cột bê tông được làm từ gỗ căm xe. Còn dàn kèo dưới mái ngói làm từ gỗ thao lao.

Móng nhà được lát đá tảng, nền nhà cao khoảng 3 tấc. Cửa chính nhà trước mang kiến trúc tam quan độc đáo với ba lối vòm, cùng nền gạch bông đẹp mắt nhiều màu sắc, thể hiện phong cách kiến trúc Đông – Tây và kiểu Pháp thời bấy giờ. Gian thờ được bài trí theo lối Nam bộ, nổi bật với hệ thống ô trám và tranh kiếng đặc sắc, đặc biệt là việc sử dụng đĩa gốm trang trí trên các kèo gỗ ngang – một điểm khác biệt so với nhiều nhà cổ khác.

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 15. — Chiếc bàn mặt đá quý giá, có tuổi đời bằng với ngôi nhà được gia đình ông Quý gìn giữ đến tận hôm nay

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 16. — Những bức tranh kiếng thể hiện phong cách nội thất lúc bấy giờ

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 17. — Lối hành lang bên trong, dẫn từ nhà trước đến nhà sau

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 18. — Sân thiên tỉnh (giếng trời) nằm ở giữa nhà sau. Ở đây thường được đặt những chiếc lu để hứng nước mưa

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 19. — Cửa chính của nhà sau đơn giản, như các loại cửa hiện nay

Nhà cổ 90 năm ở ngoại ô TP.HCM: Kiến trúc đẹp từ ngoài vào trong - Ảnh 20. — Không gian nhà sau khá thông thoáng. Nền được lót gạch tàu, có 8 cột gỗ căm xe. Gia chủ làm nơi để xe cộ, chứa một số vật dụng