Ba tôi mới được chẩn đoán tiểu đường type 2. Người mắc bệnh này phải ăn kiêng nghiêm ngặt, bỏ hoàn toàn tinh bột đúng không? (Mỹ Hà, Long An)
Trả lời:
Điều trị tiểu đường nhằm kiểm soát đường huyết ở mức an toàn. Ngoài dùng thuốc, chế độ ăn cho người tiểu đường cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng nhưng không khiến đường huyết tăng cao. Người bệnh tiểu đường cần chú ý đến lượng tinh bột hay carbohydrate (gọi tắt là carb) trong chế độ ăn. Chất dinh dưỡng này ảnh hưởng đến mức đường huyết nhanh hơn nhóm chất đạm và chất béo. Tuy nhiên, đây cũng là nhóm chất quan trọng với sức khỏe, người bệnh không nên loại bỏ hoàn toàn tinh bột mà cần điều chỉnh và sử dụng những loại phù hợp.
Chỉ số đường huyết (GI) của cơm trắng có thể dao động khoảng 60-80, được xếp vào loại thực phẩm GI cao. Ăn nhiều cơm từ gạo trắng có thể làm tăng nhanh đường huyết. Tuy nhiên, người bệnh tiểu đường không phải kiêng cơm hoàn toàn. Khi ăn cơm, ba của bạn cần lưu ý một số nguyên tắc như lượng cơm trong mỗi bữa ăn chỉ chiếm 1/4, còn lại là chất xơ (rau, quả ít ngọt) chiếm 1/2 và protein chiếm 1/4.
Người bị tiểu đường không cần phải kiêng hoàn toàn cơm trắng. Ảnh: Đức Hạnh
Cơm trắng sau khi để nguội có hàm lượng tinh bột kháng tự nhiên cao hơn gạo mới nấu, từ đó làm giảm chỉ số trong cơm. Nguyên nhân là do tinh bột kháng tự nhiên (tinh bột kháng) khi vào cơ thể không chuyển hóa thành glucose. Cơ thể không thể phân hủy tinh bột kháng để sử dụng làm năng lượng, vì không thể tiêu hóa ở ruột non bởi men tụy. Nó sẽ xuống ruột già và lên men nhờ hệ vi khuẩn ở đây, cung cấp thức ăn cho các vi khuẩn có lợi cho đường ruột.
Loại tinh bột này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và có ít calo hơn so với tinh bột thông thường. Trung bình tinh bột kháng chỉ có 2,5 calo/1 g, trong khi tinh bột thông thường chứa khoảng 4 calo/ 1 g.
Thay vì loại bỏ cơm ra khỏi thực đơn hằng ngày, có thể cân nhắc kết hợp cơm với thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp dưới 55 để duy trì lượng đường trong máu ổn định. Một số thực phẩm có lợi như yến mạch, gạo lứt, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt… Ngoài lựa chọn các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp thay thế cơm trắng trong bữa ăn, ba của bạn cũng cần lưu ý khẩu phần thức ăn, đảm bảo cân bằng nhóm tinh bột đường, đạm, béo.
BS.CKII Trương Thị Vành Khuyên
Khoa Nội tiết – Đái tháo đường
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM
| Độc giả đặt câu hỏi về bệnh tiểu đường để bác sĩ giải đáp |