Mấy hôm trước ráy còn ra hoa đỏ lừ. Mấy hôm nay mưa mát mẻ, lá lên xanh ngát trời. Một màu xanh nguyên bản, nguyên thủy khiến tôi phải chạy ngay sang thăm. Lúi húi một lúc đã được lô ảnh sống ảo. Cơ mà màu xanh là thật, lọc khí, giảm căng thẳng là thật.
Mảnh đất bên cạnh nhà tôi cứ như chịu một lời nguyền gì đó gần 2 thập kỷ nay nên vẫn bị/ được bỏ không. Chỗ nào con người chưa bén mảng, thiên nhiên luôn có kế hoạch. Ráy voi thực ra là kế hoạch B. Nếu người ta không chặt bỏ, hoăc gió lốc không giật đổ thì thay vì ráy, nhà tôi sẽ được cả một rừng dướng che chắn. Cây dướng cũng mọc rất nhanh, chỉ trong một năm có thể vươn lên ngang tầm ban công tầng 3 nhà tôi, gọi chim sâu về lích chích suốt mùa quả. Quả cũng đỏ cam rực lên giữa những tàn lá hình tim. Thật là một loài cây mọc nhanh, sống gấp đúng tinh thần khẩn trương cấp cứu bầu không khí đô thị.
Đã từng có một cây thoát được lưỡi dao của mấy người hàng xóm và mọc cao cỡ đó. Nhưng gốc sát tường, rễ thiếu chỗ bám nên đã bị một cơn lốc cũng tốc hành giật đổ. Chủ đất phải mua gạch xây lại tường, từ đó lũ dướng con chỉ cần mọc ngang tầm mắt người là bị tàn sát không thương tiếc. Nhưng binh đoàn ráy voi đã thế chỗ ngoạn mục. Mảnh đất do lấp ao mà thành. Tức là đất chả có dinh dưỡng gì. Nhưng có khi chỉ cần hút chút hơi ẩm còn phảng phất từ lòng đất sâu, ráy voi cứ thế sinh trưởng mạnh mẽ.
Đấy là mẹ tôi thỉnh thoảng đã chặt bớt những cành lá vướng chân. Lý do khác bà đưa ra là để ráy voi khỏi làm cớm nắng mấy thứ rau cỏ bà trồng bên dưới. Và mấy lần vì bà bán cốm xin lá để gói hàng.
Mẹ tôi luôn ưu ái các loài rau hay thảo dược – tức là những cây có giá trị sử dụng. Nhưng nếu xét về chức năng sản xuất oxy, tôi tin rau cỏ không thể địch nổi với ráy voi. Chắc rằng biệt nhãn đột xuất tôi dành cho ráy voi cũng một phần bắt nguồn từ chính công dụng cơ bản này. Kiểu bản năng sống của tôi mách bảo những chiếc lá to bản cỡ ráy voi lúc này quá cần cho lá phổi của cư dân đô thị. Ngõ nhà tôi dạo này bắt đầu kẹt xe. Và mỗi chiều như thế, từ ban công tầng ba tôi có thể ngửi thấy mùi khói thải bốc lên… Kiểu từ trong sâu thẳm, tôi hiểu rằng vẻ đẹp thiên nhiên mà chúng ta nhận biết được thường báo hiệu cho sự hài hòa cần thiết cho sự sống sinh sôi.
Nếu ở một sinh cảnh um tùm khác, chắc chắn tôi không để ý ráy voi nhiều đến thế. Nhưng tại đây, khu đất trống trơ trọi, đầy rác thải xây dựng lọt thỏm giữa dãy nhà chia lô, ráy voi hiện diện chẳng khác nào những hiệp sĩ bí ẩn, di chuyển bằng cách nào đó để hội quân cạnh nhà tôi. Sự “xuất quỷ nhập thần” đáng để chúng ta ngạc nhiên. Nhưng không. Vì thiên nhiên luôn kỳ diệu và mọi người từ trong tiềm thức đã coi điều đó là hiển nhiên.
Mẹ tôi thỉnh thoảng nấu được nồi canh từ số rau tập tàng ít ỏi bà thu hái từ “vườn” (tuy khu đất chẳng phải của nhà tôi nhưng mẹ tôi cứ quen miệng gọi thế) thì lấy làm đắc ý. Bà giục con cháu ăn cho hết bởi đây là rau sạch.
Tôi thì chỉ mong người ta tiếp tục để yên cho khu đất ấy. Bởi nếu nó cũng lại được phủ kín bê tông thì mẹ thiên nhiên – dù vẫn kỳ diệu đấy – cũng chẳng thể làm gì, để kết nối với những đứa con vô tư đến vô tâm là chúng ta.