Điều này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu ra khi phát biểu tại phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 5, ngày 22/5.
Tại phiên họp, Chính phủ đã nghe báo cáo và cho ý kiến xử lý các vướng mắc phát sinh trong xây dựng các nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền gắn với tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dành thời gian phân tích hàng loạt ví dụ cụ thể từ thực tiễn liên quan nội dung này.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Đoàn Bắc).
Nhắc lại bài học từ những vụ việc khiến nhiều cán bộ bị xử lý, kỷ luật, kể cả xử lý hình sự, Thủ tướng cho rằng có nguyên nhân từ việc cấp trên “ôm” cả những việc cụ thể mà không phân cấp, phân quyền cho cấp dưới.
Do đó, ông yêu cầu phải quán triệt tinh thần phân cấp, phân quyền triệt để từ cấp trên xuống cấp dưới, đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới, thiết kế công cụ để tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; đồng thời chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm.
“Cần phân cấp, phân quyền mạnh cho cấp nào sát thực tế hơn, gần dân, sát dân hơn, làm tốt hơn, hiệu quả hơn, chỗ nào làm tốt nhất thì giao việc, cái gì người dân, doanh nghiệp làm tốt thì để người dân và doanh nghiệp làm”, Thủ tướng nêu quan điểm.
Cũng tại phiên họp, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến về: Dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); đề nghị xây dựng Luật Giám định tư pháp (sửa đổi); đề nghị xây dựng Luật Tiết kiệm, chống lãng phí; đề nghị xây dựng Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi); đề nghị xây dựng Luật Dân số.
Toàn cảnh phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 5 (Ảnh: Đoàn Bắc).
Trong đó, với đề nghị xây dựng Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần chuyển đổi trạng thái từ bị động xử lý sang chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi lãng phí. Thủ tướng đề xuất bổ sung các hành vi lãng phí gồm cả lãng phí thời gian và bỏ lỡ thời cơ phát triển.
Về đề nghị xây dựng Luật Dân số, lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh cần chuyển trạng thái từ quan điểm “dân số kế hoạch hóa” sang quan điểm dân số phát triển và ứng phó già hóa dân số.
Ông cũng yêu cầu có chính sách khuyến khích phù hợp với việc sinh con và phát triển con người toàn diện, như nghiên cứu mở rộng chính sách nhà ở xã hội cho cả các gia đình đông con, các đối tượng yếu thế khi có con…
Kết luận chung, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành trong năm 2025 quyết tâm hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật.
Ông lưu ý cần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý Nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển.
Các thành viên Chính phủ tham dự phiên họp (Ảnh: Đoàn Bắc).
Bên cạnh đó, theo Thủ tướng, phải chuyển từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ”, từ bị động sang chủ động, linh hoạt kiến tạo sự phát triển; cải cách triệt để, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính rườm rà, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
Lãnh đạo Chính phủ cũng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của địa phương theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, xóa bỏ cơ chế xin – cho và tư duy “không biết mà vẫn quản, không quản được thì cấm”.
Theo Thủ tướng, xây dựng pháp luật phải đi trước một bước, tăng cường tính dự báo, phù hợp với thực tiễn, giải quyết hiệu quả, kịp thời những vấn đề thực tiễn đặt ra và yêu cầu của sự phát triển nhanh chóng.
Các quy định của luật, Thủ tướng nhấn mạnh phải mang tính ổn định, khả thi cao, giá trị lâu dài, bền vững.