Đặc trưng của các startup là khó huy động vốn, chưa vay vốn được ngân hàng khi tài sản và doanh thu đều chưa có nhiều. Vậy Bộ Khoa học và Công nghệ có các nguồn quỹ Nhà nước sẵn sàng đánh giá tiềm năng của startup từ đó có cơ chế vay thế chấp bằng cổ phần của startup không?
Bộ Khoa học và Công nghệ có hội đồng chuyên gia đánh giá các mô hình kinh doanh, mô hình sản phẩm, phản biện, huấn luyện để hoàn thiện sản phẩm cho các startup giống cơ chế luyện gà nòi không?
Startup muốn được kết nối, giới thiệu với các bộ ngành khác, các cơ quan, đơn vị sự nghiệp của Nhà nước để giới thiệu sản phẩm phù hợp, tìm kiếm khách hàng và các cơ hội kinh doanh, vậy tôi có thể phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ để thực thi không? Các bước như thế nào?.
Nguyễn Mạnh Tùng
Trả lời:
Việc vay vốn từ ngân hàng cho hoạt động của doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (startup) được thực hiện theo quy định pháp luật về tín dụng, và trên thực tiễn, hiện tại chưa có quy định riêng trong đánh giá, chấm điểm tín dụng dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (KNST).
Hiện nay, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) là quỹ tài chính nhà nước, trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, được thành lập và hoạt động theo Nghị định của Chính phủ để hỗ trợ tài chính cho DNNVV, trong đó có nội dung ưu tiên đối với DNNVV khởi nghiệp sáng tạo (Nghị định số 39/2019/NĐ-CP ngày 10/5/2019 quy định về tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 45/2024/NĐ-CP).
Trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ có Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (NATIF) là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, thực hiện chức năng cho vay ưu đãi, hỗ trợ lãi suất vay, bảo lãnh để vay vốn và hỗ trợ vốn (sau đây gọi chung là hỗ trợ tài chính) cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao, đổi mới và hoàn thiện công nghệ. Do đó, tổ chức/cá nhân có thể liên hệ để tham khảo các chương trình hỗ trợ tương ứng với nhu cầu vốn của mình, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quỹ NATIF.
Bên cạnh đó, để khơi thông nguồn vốn đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo hay còn gọi là vốn đầu tư mạo hiểm, Bộ Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, được Quốc hội thông qua hôm 27/6. Trong đó, một trong những giải pháp quan trọng là thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương với cơ chế, chính sách quản lý, đánh giá dự án, phương thức đầu tư, cho vay đặc thù cho hoạt động đầu tư mạo hiểm, đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp lớn sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của mình để đầu tư, cùng đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Đây là các giải pháp đột phá để khơi thông nguồn vốn cho khởi nghiệp sáng tạo.
Trên thị trường, việc đánh giá các mô hình kinh doanh, mô hình sản phẩm, phản biện, huấn luyện để hoàn thiện sản phẩm cho các startup thường do các chuyên gia, nhà đầu tư, cố vấn, huấn luyện viên tư nhân thực hiện, đảm bảo tính thực tiễn, phù hợp thị trường. Bộ Khoa học và Công nghệ đang phát triển Mạng lưới tư vấn viên hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo theo quy định tại Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa và Nghị định số 80/2021/NĐ-CP.
Đồng thời, trong nhiều năm qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang triển khai Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” (gọi tắt là Đề án 844), với mục tiêu hướng tới tạo ra một môi trường thuận lợi, kết nối các nguồn lực, trong đó cốt lõi là mạng lưới các chuyên gia, mạng lưới các tổ chức hỗ trợ KNST. Trong hoạt động của Đề án, Bộ Khoa học và Công nghệ đã hình thành, hỗ trợ các tổ chức đào tạo, ươm tạo, tăng tốc khởi nghiệp sáng tạo, các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo tại trường đại học, viện nghiên cứu, tại một số địa phương trên cả nước.
Theo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng cơ chế để công nhận các doanh nghiệp KNST, chuyên gia hỗ trợ, tổ chức hỗ trợ, nhà đầu tư, trung tâm hỗ trợ KNST. Đây sẽ là nguồn chuyên gia, tổ chức có uy tín, phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp KNST đánh giá, phản biện, hoàn thiện sản phẩm, mô hình kinh doanh cho startup.
Về kết nối, giới thiệu với các bộ ngành khác, các cơ quan, đơn vị sự nghiệp của Nhà nước để giới thiệu sản phẩm phù hợp, tìm kiếm khách hàng và các cơ hội kinh doanh: Thông qua hoạt động của các tổ chức hỗ trợ, các trung tâm hỗ trợ KNST của trung ương và địa phương, của các trường đại học, doanh nghiệp, các cơ sở ươm tạo, tăng tốc trong nước, nước ngoài, các startup sẽ được hỗ trợ, kết nối, tư vấn phù hợp.
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng thường xuyên phối hợp cùng các đối tác tổ chức các chương trình, sự kiện để triển lãm, kết nối, phát triển hệ sinh thái như Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (Techfest Vietnam), Techfest địa phương, các cuộc thi khởi nghiệp, các buổi hội thảo, tọa đàm để giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm khách hàng và cơ hội kinh doanh. Do đó, doanh nghiệp có nhu cầu có thể liên hệ với Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia (thuộc Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ) để được hướng dẫn, tư vấn cho phù hợp.
Bộ Khoa học và Công nghệ