Siêu đô thị này sẽ có nền kinh tế quy mô vượt trội. Với GRDP đứng đầu cả nước (hơn 2,7 triệu tỉ đồng), quy mô kinh tế TP.HCM mới lớn bằng gần 2 lần đơn vị xếp thứ 2 là TP.Hà Nội (1,4 triệu tỉ đồng), gấp hơn 4 lần đơn vị xếp thứ 3 là TP.Hải Phòng (658.000 tỉ đồng) và gấp hơn 100 lần đối với tỉnh xếp thứ 34 là Cao Bằng (25.200 tỉ đồng). Cơ cấu kinh tế của thành phố mới mang lại nội lực mới, hứa hẹn khí thế mới với ngành nghề đa dạng hơn.
TP.HCM hiện đã là trung tâm kinh tế lớn của VN, đặc biệt là trong các ngành dịch vụ, sản xuất và công nghiệp chế biến. Sau khi sáp nhập, các khu công nghiệp ở Bình Dương (thường xuyên đứng đầu về thu hút FDI) và Bà Rịa-Vũng Tàu (với lợi thế về cảng biển và năng lượng) sẽ tạo ra một trung tâm công nghiệp đa ngành phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là chế biến chế tạo, điện tử, sản xuất ô tô, hóa dầu, cơ khí. Thế mạnh của cảng biển tại Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ góp phần thúc đẩy logistics và vận tải quốc tế, giúp TP.HCM mở rộng vai trò là cửa ngõ thương mại quốc tế.
Riêng ngành thương mại và dịch vụ, TP.HCM hiện là trung tâm dịch vụ lớn của cả nước, đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, du lịch, giáo dục và y tế. Sự kết hợp với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu có thể tạo ra một hệ sinh thái dịch vụ phong phú hơn, đặc biệt là trong du lịch nghỉ dưỡng, giao thương quốc tế và các dịch vụ chuyển phát nhanh từ cảng biển. Đặc biệt, TP.HCM mới sẽ có sự phát triển mạnh mẽ trong nông nghiệp công nghệ cao từ các vùng đất màu mỡ ở 2 tỉnh với những mô hình nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ tiên tiến. Từ đó, thành phố mới có thể khai thác tiềm năng cung cấp thực phẩm an toàn, vốn là vấn đề nhức nhối trong phát triển của các siêu đô thị toàn cầu. Ngoài ra, tài nguyên năng lượng ở Bà Rịa-Vũng Tàu đóng vai trò quan trọng trong phát triển các dự án năng lượng sạch như điện mặt trời, điện gió, tạo điều kiện thuận lợi trong chiến lược tăng trưởng xanh và Net zero…
Với các nội lực mới nêu trên, TP.HCM mới sẽ có nhiều cơ hội phát triển nền kinh tế đa ngành, tăng cường hợp tác quốc tế, tạo ra mô hình đô thị thông minh, phát triển các dịch vụ mới như chuyển đổi số, tài chính kỹ thuật số, nâng cao chất lượng sống cho cư dân. Mở rộng địa giới hành chính cũng giúp TP.HCM triển khai các sáng kiến về năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái, phát triển đa ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp gắn với kinh tế biển từ đó có không gian và dư địa chuyển đổi kinh tế mạnh mẽ sang kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế số ở tương lai gần.
Ngoài những cơ hội mới, TP.HCM còn đối mặt với một số thách thức cần giải quyết sau khi sáp nhập như: sự không đồng đều trong phát triển hạ tầng, chênh lệch kinh tế giữa các khu vực, tăng trưởng dân số, tổ chức không gian và cơ sở vật chất để cung cấp dịch vụ công đồng bộ…
Với thế và lực mới, TP.HCM mới có thêm điều kiện để vượt qua các thách thức, thể hiện vai trò hạt nhân liên kết vùng, tiếp tục làm đầu tàu dẫn dắt vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam bộ một cách rõ nét hơn nhằm cụ thể hóa những định hướng lớn của Bộ Chính trị đặt ra tại Nghị quyết 24 năm 2022.