Nhiều người dân Iran tức giận khi Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân nước này, kêu gọi chính quyền phản ứng mạnh mẽ và nhanh chóng.
Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động chiến dịch không kích trực tiếp nhằm vào ba cơ sở hạt nhân Iran rạng sáng 22/6 đã thổi bùng làn sóng phẫn nộ tại nước này.
Chiều tối 22/6, đám đông lớn đổ về Quảng trường Enqelab ở trung tâm Tehran để biểu tình phản đối Mỹ.
Người dân Iran biểu tình ở thủ đô Tehran hôm 22/6 để phản đối những cuộc tập kích của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân nước này. Ảnh: AP
“Dân tộc Iran là những người trọng danh dự và chúng tôi chắc chắn sẽ phản ứng cứng rắn”, CNN dẫn lời một cư dân ở thủ đô Iran nói. “Chúng tôi sẽ kiên cường như suốt 40 năm qua”.
Iran đã đối mặt với kịch bản Mỹ can thiệp quân sự sau khi Israel phát động chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy” nhằm vào những mục tiêu hạt nhân và quân sự của nước này hồi tuần trước. Tuy nhiên, nhiều người Iran tin rằng phải mất một thời gian nữa Tổng thống Trump mới hành động.
Bởi vậy, họ đã bất ngờ khi biết tin Mỹ rạng sáng 22/6 ném bom, phóng tên lửa xuống các cơ sở hạt nhân Fordow, Natanz và Isfahan, đánh dấu sự liên quan trực tiếp của Washington vào cuộc xung đột Tel Aviv – Tehran.
“Ban đầu, ông ấy cho chúng tôi thời hạn hai tuần, nhưng chỉ sau hai ngày, ông ấy đã không kích”, một người dân ở Tehran giận dữ nói. “Chúng tôi không có vũ khí hạt nhân, vậy tại sao ông ấy lại tấn công?”.
Tổng thống Trump tuyên bố Iran chỉ còn vài tuần nữa là chế tạo được vũ khí hạt nhân, bác bỏ những đánh giá của chính tình báo Mỹ rằng Iran phải mất nhiều năm nữa mới có thể chế tạo vũ khí. Iran trong khi đó khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình.
“Tất cả chúng tôi đều bị sốc, không ai ngờ rằng chỉ trong vòng 6-7 ngày, chúng tôi lại đi đến bước đường này”, Peyman, một giám đốc điều hành 44 tuổi ở Tehran, cho biết.
Sau khi Israel phát động chiến dịch tập kích tuần trước, một tên lửa đã rơi xuống gần nơi Peyman đứng khi ông đang trên đường đi làm. Lo sợ cho gia đình, ông quyết định sơ tán khỏi thủ đô. Hiện tại, cả nhà Peyman đang trú ẩn ở miền bắc đất nước. Mối lo lắng lớn nhất của ông là cô con gái 9 tuổi.
“Tôi lớn lên trong chiến tranh nên tiếng bom đạn không làm tôi sợ hãi, nhưng tôi rời đi vì con gái mình”, ông nói. “Tôi sợ rằng chẳng bao lâu nữa chúng tôi sẽ không có đủ nước và thức ăn”.
“Với tôi, ngày cũng như đêm. Tôi thấy mình như bị tê liệt. Tôi chỉ nhìn chằm chằm lên trần nhà”, Shahla, cư dân Iran, nói với BBC về nỗi sợ hãi và giận dữ đối với cuộc không kích của Mỹ. “Tôi cứ tự hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, và chúng tôi liên tục bị bất ngờ”.
“Tôi chưa từng thấy đau buồn và tức giận như thế về bất cứ điều gì trong đời mình”, Mehri, một cư dân Iran khác, nói. “Nhưng theo một cách nào đó, nó cũng mang lại cho tôi cảm giác rõ ràng kỳ lạ. Nó nhắc nhở tôi rằng tôi được kết nối với điều còn lớn lao hơn bản thân mình”.
Theo cô, hành động quân sự của Mỹ và Israel đã thúc đẩy người Iran đoàn kết lại với nhau để bảo vệ danh dự dân tộc. “Tôi nổi giận khi nghe họ nhắc đến những cái tên như Isfahan hoặc đột nhiên tuyên bố: ‘Chúng tôi đã kiểm soát bầu trời Iran’. Đối với tôi, đây không phải những lời nói đơn thuần mà chúng vô cùng thiêng liêng”, Mehri cho hay.
Trong phóng sự được hãng thông tấn Fars phát ngày 22/6, cả 8 người được phỏng vấn ở Tehran đều kêu gọi lãnh đạo Iran trả đũa quyết liệt, bằng cách tấn công các căn cứ Mỹ trong khu vực và đóng cửa eo biển Hormuz ở bờ biển phía nam đất nước, nơi 1/3 số tàu dầu của thế giới đi qua.
Kênh 3 thuộc truyền hình nhà nước Iran đã chiếu một bản đồ cho thấy các căn cứ quân sự Mỹ nằm rải rác khắp Trung Đông, nhấn mạnh rằng chúng đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Tehran, gợi ý về khả năng đáp trả.
“Mọi chuyện đã rõ ràng hơn bao giờ hết, không chỉ đối với người dân Iran mà còn với toàn thể người dân các nước khác trong khu vực, rằng tất cả công dân và quân nhân Mỹ đều là mục tiêu hợp pháp. Chúng tôi đang đàm phán và tiến triển trên con đường ngoại giao, nhưng họ lại chọn đổ máu”, Mehdi Khanalizadeh, người dẫn chương trình kênh này, tuyên bố.
Hossein Shariatmadari, lãnh đạo tờ báo siêu bảo thủ Keyhan viết: “Giờ là lúc chúng ta phải ngay lập tức trút mưa tên lửa xuống lực lượng hải quân Mỹ ở Bahrain như biện pháp đáp trả đầu tiên”.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tại cuộc biểu tình ở Tehran hôm 22/6. Video: ISNA
Ông cũng nhắc lại lời kêu gọi từ lâu về việc Iran đóng cửa eo biển Hormuz chiến lược, đồng thời nói rằng Tehran cần ngăn chặn tàu thuyền của Mỹ, Anh, Pháp và Đức tiếp cận khu vực.
Hamid Rasaei, một trong những thành viên cứng rắn nhất của quốc hội Iran, thậm chí kêu gọi tấn công các căn cứ Mỹ ở Arab Saudi.
Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei ngày 23/6 đăng thông điệp đầu tiên sau cuộc tập kích của Mỹ, tuyên bố “kẻ thù theo ‘chủ nghĩa phục quốc’ sẽ bị trừng trị và đòn trừng phạt đang tiếp diễn”, nhưng không đề cập tới Mỹ. Iran đã phóng tên lửa vào Israel trong hai ngày qua, nhưng chưa nhắm vào bất cứ mục tiêu nào của Mỹ ở Trung Đông.
Hầu hết người dân Iran vẫn chưa thể truy cập Internet do các lệnh hạn chế của chính quyền, nhưng những người đã tìm được cách kết nối cũng phản ứng giận dữ với đòn tập kích từ Mỹ.
“30 năm tiền dầu mỏ của Iran và 30 năm cơ hội kinh tế có thể giúp hàng chục triệu người dân Iran sánh ngang với những công dân ở phần còn lại của thế giới đã bị biến thành ba hố sâu”, một người dùng mạng xã hội X viết, ám chỉ ba cơ sở hạt nhân bị Mỹ tấn công.
“Kiên cường như Damavand, đến hơi thở cuối cùng vì Iran”, đạo diễn từng hai lần đoạt giải Oscar Asghar Farhadi viết trên Instagram với hình ảnh núi Damavand, đỉnh núi cao nhất Iran và là biểu tượng của niềm tự hào dân tộc.
Một người biểu tình ở Quảng trường Enqelab tuyên bố cô sẽ bám trụ “ngay cả khi tên lửa trút xuống đầu”. “Tôi sẽ hy sinh tính mạng và xương máu của mình vì đất nước”, cô nói.
Một cư dân khác cho hay ông sẽ ủng hộ lãnh tụ tối cao Khamenei bằng cả mạng sống của mình. “Lãnh tụ tối cao đang đưa đất nước chúng ta tiến lên”, ông nói.
Trong khi đó, một người khác ở Tehran lại tin rằng đòn không kích của Mỹ là bằng chứng cho thấy chính quyền Iran đã suy yếu đáng kể.
Theo ông, Iran luôn tuyên bố rằng sẽ tấn công tất cả căn cứ Mỹ ở Trung Đông và đóng cửa eo biển Hormuz, nhưng lại chưa có động thái đáp trả đáng chú ý nào sau khi bị Washington không kích.
Người này cho rằng nếu chính quyền không có phản ứng nào trong những ngày tới, động lực ủng hộ có thể sẽ suy giảm.
Nhưng nhiều người dân Iran cho hay điều mong mỏi nhất của họ lúc này là một lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình để chấm dứt đau thương và đổ máu.
“Những gì đang xảy ra không ổn chút nào”, Parsa Mehdipour, 29 tuổi, bác sĩ đa khoa ở Dubai, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), cho biết. Anh bay về Tehran thăm nhà hồi cuối tháng 5 và bị mắc kẹt do xung đột.
Một phụ nữ biểu tình tại Quảng trường Enghelab ở thủ đô Tehran, Iran, ngày 22/6. Ảnh: AFP
Mehdipour hiện không biết trở lại Dubai bằng cách nào. Anh có thể di chuyển bằng đường bộ sau đó đi tàu qua Vịnh Ba Tư hoặc sang một nước láng giềng để có thể bắt chuyến bay. Tuy nhiên, mọi lựa chọn đều tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
“Những căng thẳng này sẽ làm nảy sinh rất nhiều vấn đề cho dân thường”, anh nói, thêm rằng việc Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân Iran “có nguy cơ gây ra những hậu quả thảm khốc cho người dân”.
Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP, Reuters, Al Jazeera, BBC)