Phát ban xuất huyết

BS.CKI Huỳnh Phúc Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ban xuất huyết Henoch-Schönlein (bệnh viêm mạch máu nhỏ do phức hợp miễn dịch IgA) phổ biến ở trẻ dưới 10 tuổi (chiếm hơn 90% trường hợp được chẩn đoán). Bệnh ít gặp ở người lớn với tỷ lệ khoảng 1,4-5,1 trên 100.000 người, tuổi 50-60. Bệnh Henoch-Schonlein ở người lớn thường nặng, gây tổn thương đa cơ quan và tiên lượng không khả quan.

Ba tháng trước bà Hiên ngã sưng hai đầu gối, sau đó phát ban lấm tấm hai chân, nghĩ viêm khớp nên uống thuốc giảm đau. Vài ngày sau chân hết sưng, ban đỏ lặn hết, bà không đi khám. Một tuần nay bà đau quặn bụng kèm tiêu chảy, nôn nhiều lần, ban xuất huyết dưới da xuất hiện nhiều từ hai cẳng chân lan lên đùi, tạo thành nhiều mảng bầm, đi tiểu ít.

BS.CKI Huỳnh Phúc Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết lúc nhập viện bà mệt nhiều, phù toàn thân, nhiều ban xuất huyết dưới da ở bụng, ngực, hai cánh tay. Huyết áp người bệnh tăng cao 160-170/90-100 mmHg, nhịp tim chậm, không đều, khoảng 50-55 nhịp/phút.

Bác sĩ điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, kiểm soát , hai ngày sau bệnh nhân hết bị rối loạn nhịp, giảm hẳn tiêu chảy, cải thiện tình trạng khó thở. Sau 5 ngày, các ban đỏ mờ dần, bà hết chướng bụng, giảm phù, các xét nghiệm đánh giá chức năng tim, thận về mức bình thường. Bệnh nhân xuất viện sau ba tuần, trạng thái tỉnh táo.

Biểu hiện bệnh ban xuất huyết Henoch-Schonlein thường gặp là ban xuất huyết dưới da, sưng và đau khớp, các triệu chứng đường tiêu hóa (đau bụng, buồn nôn, nôn và phân có máu), có các dấu hiệu bệnh thận như tiểu máu, tiểu đạm, suy thận cấp… Bệnh nhân có thể bị viêm ruột cấp gây tiêu chảy, đau quặn bụng, nặng hơn là lồng ruột. Viêm cơ tim là biến chứng nặng gây suy tim, rối loạn nhịp, nguy cơ tử vong cao.

Theo bác sĩ Nguyên, bệnh này ở người lớn khó chẩn đoán vì dễ gây nhầm lẫn với các bệnh mạch máu, da, đường tiêu hóa, đường tiết niệu, xương khớp. Như bà Hiên, bệnh khởi phát từ nhiều tháng trước với biểu hiện viêm khớp, xuất huyết dưới da, rồi tự hết nên bệnh nhân không đi khám, đến khi bệnh tái phát với biến chứng nặng mới vào viện.

Hiện chưa tìm được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Các chuyên gia cho rằng đây là dạng một bệnh tự miễn. Các yếu tố khởi phát khác như viêm họng, sởi, sử dụng thuốc, thức ăn, côn trùng cắn. Lúc này, hệ thống miễn dịch phản ứng thái quá và làm nhỏ ở nhiều bộ phận của cơ thể.

Bác sĩ Nguyên khuyến cáo người bệnh nên đi khám khi xuất hiện các chấm hay nhiều mảng xuất huyết dưới da trên cơ thể, nhất là ở hai chân sau cảm cúm, uống thuốc hoặc ăn thức ăn, đau khớp, đau quặn bụng kèm tiêu chảy… Bệnh có thể tái phát gây tổn thương thận mạn nên bệnh nhân cần tuân thủ tốt điều trị, tái khám định kỳ.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi