Chiều 15/7, Cổng Thông tin Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Quyết liệt bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân Thủ đô”. Cuộc tọa đàm được tổ chức ngay sau khi Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành Chỉ thị 20 về nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.
Chất lượng không khí ở Hà Nội suy giảm nghiêm trọng
Đánh giá về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay tại Hà Nội, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Hội Không khí sạch Việt Nam nhận định chất lượng môi trường không khí trong nội đô bị suy giảm nghiêm trọng.
“Đây là vấn đề hết sức nóng, không chỉ ở Hà Nội mà còn ở các địa phương khác, không chỉ là không khí, không chỉ là giao thông mà còn là vấn đề công nghiệp, nước thải từ các cơ sở sản xuất, vấn đề rác”, ông Tùng nêu quan điểm.
TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Hội Không khí sạch Việt Nam (Ảnh: Hồng Phong).
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cũng thừa nhận tình trạng ô nhiễm môi trường của Hà Nội hiện nay hết sức cấp bách, đe dọa trực tiếp tới môi trường, chất lượng sống, sức khỏe của nhân dân.
Riêng về ô nhiễm môi trường không khí, đây thực sự là thách thức vô cùng lớn, theo lời lãnh đạo thành phố.
Theo ông Tuấn, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí là từ các phương tiện giao thông vận tải, nhất là quá trình phát triển hạ tầng kỹ thuật giao thông vận tải cơ bản sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu).
Với Hà Nội, ông Tuấn cho biết dân số thành phố khoảng 8,5 triệu người, chưa kể dân số tự do.
Số phương tiện trên địa bàn thành phố là trên 8 triệu phương tiện, trong đó 1,1 triệu ô tô và khoảng 6,9 triệu xe máy. Riêng khu vực Vành đai 1 là trung tâm nội đô lịch sử của thủ đô, số lượng xe máy lên tới 450.000, trong khi dân số khu vực này chỉ khoảng 600.000.
“Vành đai 1 là vành đai hàm chứa cả những trung tâm nội đô lịch sử rất lớn như khu phố cổ, khu vực Hồ Gươm và phụ cận, khu phố cũ thuộc trung tâm Hoàng thành, trung tâm chính trị Ba Đình”, ông Tuấn chia sẻ.
Chỉ thị 20 của Thủ tướng, theo lãnh đạo Hà Nội, đã đưa ra những giải pháp, nhiệm vụ, chỉ tiêu có liên quan đến việc xử lý các phương tiện giao thông.
Chỉ thị 20 nêu rõ đến ngày 1/7/2026, không lưu hành xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) mà chuyển sang sử dụng phương tiện sạch, xanh. Đến ngày 1/1/2028, trong Vành đai 1 không sử dụng mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hạn chế ô tô trong vành đai 1 và 2.
Để triển khai việc này, Phó Chủ tịch Hà Nội cho biết thành phố sẽ nghiên cứu những chương trình, kế hoạch, biện pháp, giải pháp cụ thể, đặc biệt là nghiên cứu cơ chế, chính sách để hỗ trợ chuyển đổi phù hợp nhất cho nhân dân, đặc biệt là người sử dụng phương tiện chạy bằng xăng, dầu trong khu vực Vành đai 1, trung tâm của thủ đô.
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn (Ảnh: Hồng Phong).
“Hà Nội sẽ có những biện pháp để kêu gọi và tổ chức quản lý, triển khai cho tất cả doanh nghiệp cung ứng phương tiện xanh, đưa ra chế độ ưu đãi nhất để chuyển đổi phương tiện, thậm chí hỗ trợ vào giá thành và các vấn đề liên quan để sử dụng phương tiện đó tốt nhất”, ông Tuấn cho hay.
Trạm sạc không kiểm soát tốt sẽ tạo nguy cơ mất an toàn
Trong lộ trình thành phố đưa ra, ông Tuấn cũng nhấn mạnh sẽ tăng cường khu vực hạn chế xe xăng, dầu; ưu đãi cho các xe sử dụng năng lượng xanh, sạch.
Bên cạnh đó, khi chuyển đổi phương tiện, trước mắt trong Vành đai 1 với mốc ngày 1/7/2026, ông Tuấn nhấn mạnh cần có sự hỗ trợ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt trạm sạc cho các xe sử dụng điện.
“Chúng tôi sẽ chuẩn hóa lại quy hoạch và triển khai mạng lưới hạ tầng kỹ thuật này, thậm chí còn làm nhiệm vụ đầu tư công của thành phố để kiện toàn hệ thống trạm sạc phù hợp, song song với việc bảo đảm an toàn”, ông Tuấn thông tin.
Lãnh đạo thành phố chia sẻ thêm, nếu kiểm soát không phù hợp các trạm sạc sẽ tạo nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng xe vì pin xe điện liên quan nhiều tới vấn đề phòng cháy chữa cháy.
Tình trạng ùn tắc giao thông ở Hà Nội ngày càng trầm trọng (Ảnh: Mạnh Quân).
Thực tế, trong nội đô Vành đai 1, ông Tuấn thừa nhận “sẽ khó khăn hơn”, trước mắt là những vấn đề về xe máy. Vì thế, thành phố sẽ có những biện pháp hết sức linh hoạt, phù hợp.
“Đây không phải là hạn chế phương tiện cá nhân ngay. Chắc chắn khi tác động vào phương tiện cá nhân mà tỷ lệ tương đối lớn như vậy, vấn đề quan trọng là tăng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng”, lãnh đạo Hà Nội nhấn mạnh.
Trong Vành đai 1 và 2, ông nhấn mạnh phải tổ chức mạng lưới hệ thống giao thông công cộng đa phương thức thích hợp nhất, hiện đại nhất, thông minh nhất.
Địa phương cũng chuyển đổi các hệ thống xe buýt sang năng lượng xanh, sạch, cơ bản cũng là xe điện.
“Đến năm 2030, thành phố sẽ chuyển đổi toàn bộ hệ thống xe buýt sang xe buýt điện”, ông Tuấn nêu mục tiêu và nói thêm hệ thống này sẽ được kết hợp với hệ thống đường sắt đô thị trên địa bàn.
Một giải pháp khác được ông Tuấn đề cập là nâng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng, trước mắt cho Vành đai 1, lên gấp đôi so với tỷ lệ chung của toàn thành phố, bảo đảm 40%.
“Chỉ thị 20 là cấp bách, quyết liệt thì đương nhiên hành động của thành phố phải quyết liệt và cấp bách. Chúng ta chỉ có thể làm được việc này mới có được chuyển biến trong kiểm soát ô nhiễm môi trường”, ông Tuấn khẳng định.