Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình: Giải ngân đầu tư công phải liên tục, không gián đoạn

Chiều 7.6, tại Bình Định, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cùng Tổ công tác số 1 của Chính phủ đã có buổi làm việc với 9 tỉnh, thành miền Trung nhằm đẩy mạnh giải ngân đầu tư công năm 2025. Cuộc họp có sự tham dự của lãnh đạo các địa phương, gồm: Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận.

Gần 56.570 tỉ đồng vốn đầu tư công cho 9 địa phương

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 được Thủ tướng giao cho 9 địa phương nói trên là 56.569,8 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương chiếm 16.705,6 tỉ đồng, còn lại là vốn ngân sách địa phương.

Hiện 3 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi và Khánh Hòa vẫn chưa phân bổ hết vốn kế hoạch, với tổng số vốn chưa phân bổ còn lại hơn 172 tỉ đồng. Nguyên nhân chính là do một số dự án không còn nhu cầu sử dụng vốn; các địa phương đề nghị điều chỉnh để bổ sung cho nơi khác có nhu cầu cấp bách hơn.

Về tiến độ giải ngân, đến ngày 31.5, bình quân tỷ lệ giải ngân đầu tư công của 9 tỉnh, thành đạt 26,7%, cao hơn mức bình quân cả nước (24,1%). Trong đó, 6 địa phương đạt từ mức trung bình cả nước trở lên, còn lại Phú Yên, Quảng Ngãi và Quảng Nam có tỷ lệ giải ngân thấp hơn.

Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình lưu ý tỷ lệ này vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Hiện đã giữa năm mà mới giải ngân được khoảng 30% thì áp lực hoàn thành hơn 70% phần còn lại trong 6 tháng là rất lớn.

Nhiều vướng mắc kéo dài cần sớm tháo gỡ

Tại buổi làm việc, đại diện các địa phương cho biết tiến độ giải ngân vốn đầu tư công vẫn đang bị cản trở bởi nhiều khó khăn, vướng mắc kéo dài. Việc chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền sang hai cấp hành chính khiến một số dự án xây dựng, sửa chữa trụ sở phải tạm dừng, rà soát lại quy mô và tính cần thiết, nên chưa thể bố trí vốn.

Bên cạnh đó, quá trình sáp nhập đơn vị hành chính dẫn đến thay đổi cơ quan chủ quản dự án và quy trình thẩm định. Điều này kéo dài thời gian xử lý hồ sơ, ảnh hưởng đến tiến độ giải phóng mặt bằng, một khâu vốn được giao cho cấp huyện trước đây.

Nhiều dự án cũng gặp khó ở khâu bồi thường, tái định cư khi người dân chưa đồng thuận về phương án đền bù hoặc chưa xác định rõ nguồn gốc đất. Việc ban hành bảng giá đất mới theo quy định của luật Đất đai 2024 cũng đang lúng túng, đặc biệt sau khi các tỉnh sáp nhập đơn vị hành chính.

Ngoài ra, nguồn cung vật liệu xây dựng như đất đắp, cát, nhựa đường ngày càng khan hiếm do nhiều dự án cùng triển khai. Thời tiết bất thường, mưa kéo dài, nguy cơ sạt lở tại các khu vực miền núi cũng khiến nhiều dự án giao thông bị gián đoạn thi công.

“Việc các mỏ đất, cát, đá bị ách tắc trong cấp phép khiến nhiều dự án tăng trưởng 2 con số của tỉnh bị đình trệ. Nếu không có hướng tháo gỡ kịp thời, hiệu quả đầu tư sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bình Định kiến nghị Chính phủ cho phép tỉnh chủ động hoàn thiện thủ tục để khai thác các mỏ này một cách chính thức và đúng quy định”, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn kiến nghị.

Đảm bảo tính liên tục của chính quyền sau sáp nhập

Trước thực tế này, Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các địa phương khẩn trương phân bổ hết kế hoạch vốn, ưu tiên xử lý các điểm nghẽn lớn, nhất là giải phóng mặt bằng, nguyên nhân chính gây chậm tiến độ các dự án. Cần huy động cả hệ thống chính trị, đặc biệt là chính quyền cơ sở, để vận động người dân đồng thuận.

Theo Phó thủ tướng, từ ngày 1.7, mô hình chính quyền 2 cấp (tỉnh và xã) sẽ chính thức đi vào vận hành. Do đó, các hoạt động của chính quyền cần được triển khai liên tục, không gián đoạn, không để xảy ra tình trạng “nghe ngóng”, chờ đợi bộ máy mới. Mọi hoạt động của chính quyền phải được liền mạch, liên tục, không gián đoạn…

Song song với giải ngân vốn đầu tư công, Phó thủ tướng đề nghị các địa phương tập trung sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính sau sáp nhập. Đặc biệt, việc lựa chọn người đứng đầu các sở, ngành then chốt cần dựa trên năng lực, tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm và chịu trách nhiệm.

Các xã có các dự án trọng điểm của tỉnh, của Trung ương như đường sắt, đường cao tốc cũng phải cân nhắc, lựa chọn thật kỹ cán bộ, phải thực sự là những người năng động, sáng tạo, có tinh thần bứt phá, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm…

Bên cạnh đó, Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các địa phương sàng lọc kỹ nhà đầu tư, lựa chọn doanh nghiệp có năng lực và uy tín để triển khai các dự án hạ tầng lớn. Đồng thời, cần phân bổ ngân sách hợp lý để chăm lo an sinh xã hội, xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây dựng nhà ở cho người nghèo, người có công và công nhân lao động.