Việc Tổng thống Trump cân nhắc biện pháp quân sự với Iran khiến phong trào MAGA chia thành hai phe, thúc đẩy và phản đối phương án này.
Từ tháng 4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã theo đuổi nỗ lực ngoại giao với Iran để giải quyết căng thẳng liên quan chương trình hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, quan điểm của ông bắt đầu thay đổi sau khi Israel ngày 13/6 tiến hành chiến dịch không kích phủ đầu Iran, bất chấp sự ngăn cản từ Mỹ.
Tổng thống Trump ngày càng nghiêng về khả năng sẵn sàng sử dụng khí tài quân sự Mỹ để không kích cơ sở hạt nhân Iran, đồng thời khuyến khích Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiếp tục chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”. Ông chủ Nhà Trắng vẫn đề cập con đường ngoại giao, nhưng khe cửa đã thu hẹp đáng kể khi nói rằng ông đã “cạn kiệt kiên nhẫn với Iran”.
Sự thay đổi lập trường này làm xuất hiện rạn nứt trong Phong trào Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA), những người đã ủng hộ mạnh mẽ mọi quan điểm của Tổng thống. Phe cứng rắn cho rằng Mỹ nên giáng đòn quyết định vào Iran, trong khi phe còn lại phản đối việc Washington vướng vào một cuộc xung đột nữa ở Trung Đông.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời báo giới tại Alberta, Canada ngày 16/6. Ảnh: AFP
Một trong những tiếng nói ủng hộ dùng biện pháp quân sự với Iran là thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham, đồng minh quan trọng của Tổng thống Trump tại quốc hội. Theo ông Graham, Iran đã có cơ hội để thương lượng, nhưng giờ là lúc Mỹ hành động.
Ông Graham cuối ngày 16/6 kêu gọi ông Trump “tất tay”, dù là cung cấp bom cho Israel, phối hợp tác chiến với Tel Aviv hoặc thậm chí là thay đổi chế độ ở Iran.
“4 đời tổng thống Mỹ đã cam kết đảm bảo Iran không sở hữu vũ khí hạt nhân. Donald Trump sẽ là người thực hiện được lời hứa đó”, ông Graham nói ngày 17/6.
Trong khi nhiều người thuộc phong trào MAGA ủng hộ quan điểm này của thượng nghị sĩ Graham, nhóm còn lại bày tỏ thất vọng, đặc biệt là khi ông Trump hồi tháng 1 tuyên bố sẽ thúc đẩy “chấm dứt mọi cuộc chiến” trên thế giới, để lại di sản là “người kiến tạo hòa bình và đoàn kết”.
“Nhóm theo chủ nghĩa biệt lập trong MAGA cảm thấy bị phản bội và tức giận, vì họ phản đối Mỹ tham gia hoặc ủng hộ bất kỳ cuộc chiến nào”, Trita Parsi, phó chủ tịch điều hành viện chính sách Viện Quincy, Mỹ, nói với Al Jazeera. “Họ hầu hết đã hoài nghi Israel, tin những cuộc chiến như vậy là thứ khiến các nhiệm kỳ tổng thống đảng Cộng hòa thất bại, ảnh hưởng đến nghị trình đối nội”.
Nhà bình luận Tucker Carlson, người theo chủ nghĩa biệt lập và có sức ảnh hưởng lớn trong MAGA, cho biết Mỹ không nên hỗ trợ “chính phủ hiếu chiến” của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
“Nếu Israel muốn phát động cuộc chiến, họ có thể làm. Nhưng không phải với sự hậu thuẫn từ Mỹ”, nền tảng truyền thông Tucker Carlson Network của ông Carlson cho biết trong bản tin sáng 13/6, cảnh báo một cuộc chiến với Iran có thể làm phức tạp thêm tình hình Trung Đông, đe dọa an ninh quốc gia Mỹ hoặc khiến hàng nghìn binh sĩ Mỹ thiệt mạng.
“Những điều này đều không có lợi cho Mỹ. Chúng ta còn có một lựa chọn khác: mặc kệ Israel. Hãy để họ tự chiến đấu”, bản tin của Carlson tiếp tục.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa Marjorie Taylor Greene, bang Georgia. Ảnh: AFP
Hạ nghị sĩ bang Georgia Marjorie Taylor Greene, vốn là đồng minh trung thành của ông Trump, cũng chọn bênh vực ông Carlson. Bà cho rằng bất cứ ai ủng hộ Mỹ can thiệp vào xung đột Israel – Iran đều không vì “Nước Mỹ trước tiên”.
“Tôi cầu nguyện cho hòa bình. Hòa bình. Đó là quan điểm chính thức của tôi”, bà Greene đăng trên X.
Trong khi đó, Mark Levin, người dẫn chương trình bảo thủ của kênh cánh hữu Fox News, bác bỏ lập luận cho rằng cứng rắn với Iran đồng nghĩa “phản bội lại phong trào MAGA”.
“Không có gì mới hay tốt trong chủ nghĩa biệt lập. Nói ngắn gọn, đó chính là sự nhượng bộ”, Levin viết trong bài bình luận đăng trên New York Post ngày 16/6, nhắc đến phe ủng hộ Mỹ không can thiệp vào các vấn đề quốc tế trong MAGA.
Carlson sau đó tiếp tục lên tiếng phản bác, cho rằng những lựa chọn Tổng thống Trump đang cân nhắc với Iran sẽ phá hỏng cam kết giữ Mỹ tránh xa các cuộc xung đột trên thế giới. Ông chỉ trích một số nghị sĩ đảng Cộng hòa vì có quan điểm “hiếu chiến”, động thái khiến ông Trump phải phản hồi.
“Ai đó làm ơn giải thích cho Tucker Carlson lập dị rằng ‘Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân!’”, Tổng thống Mỹ viết trên mạng xã hội.
Căng thẳng giữa hai phe còn leo thang thành cuộc đấu khẩu gay gắt trong cuộc phỏng vấn giữa Carlson và thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz, người có quan điểm cứng rắn với Iran. Ông Carlson hỏi ông Cruz về dân số và thành phần sắc tộc của Iran, nhưng thượng nghị sĩ này không trả lời được.
“Ông không biết gì về Iran. Ông là thượng nghị sĩ kêu gọi lật đổ chính phủ của họ mà không biết một tí gì về đất nước họ!”, ông Carlson nói.
“Không, ông mới không biết gì về đất nước đó!”, ông Cruz phản pháo.
Ông Tucker Carlson (phải) và thượng nghị sĩ Ted Cruz trong trích đoạn phỏng vấn đăng trên X ngày 17/6. Ảnh: Facebook/TuckerCarlsonTCN
Ngoài hai thái cực trái ngược, MAGA còn có một số tiếng nói trung lập hơn, trong đó có Phó tổng thống JD Vance. Họ giữ quan điểm tôn trọng bất kỳ quyết định nào mà Tổng thống đưa ra, cho rằng ông Trump đã nhận được sự tin tưởng từ người ủng hộ, và một số hành động quân sự cũng không đồng nghĩa phản bội MAGA.
Trả lời Fox News ngày 16/6, Charlie Kirk, nhà sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Turning Point USA với quan điểm ủng hộ Tổng thống Trump và Israel, nói “đây chính là thời khắc mà ông Trump được bầu để đối mặt”.
“Ông Trump không phải người theo chủ nghĩa biệt lập. Ông ấy sẵn sàng dùng vũ lực mạnh mẽ và chính xác nhằm vào kẻ thù, nếu cần thiết và vào thời điểm thích hợp”, ông Kirk nói. “Tổng thống Trump hiểu nền tảng ủng hộ mình, rằng họ không muốn có thêm một Iraq hay Libya nữa. Nhưng ông đã nêu rõ quan điểm suốt nhiều năm qua rằng Iran không được phép có vũ khí hạt nhân”.
Như Tâm (Theo AP, Al Jazeera, BBC)