Quỹ bảo trì chung cư hàng trăm tỷ đồng, tiềm ẩn nguy cơ bị trục lợi

Đó là một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến thảo luận tại Hội nghị Đối thoại Doanh nghiệp và Chính quyền Thành phố tổ chức ngày 31/10 với chuyên đề: “Hướng dẫn, trao đổi về công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn TPHCM”.

Tại sự kiện, các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp đã thẳng thắn nhìn nhận những bất cập đang diễn ra tại các dự án chung cư trên địa bàn, chỉ rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Nhà ở mới.

Ông Trần Sĩ Nam, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, nhấn mạnh loại hình nhà ở chung cư là xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển đô thị bền vững. Hiện toàn thành phố có 1.771 dự án chung cư đã bàn giao, với hàng trăm nghìn hộ dân sinh sống.

Tuy nhiên, song song với sự phát triển về quy mô, công tác quản lý và vận hành chung cư vẫn còn nhiều bất cập, như mâu thuẫn giữa cư dân, ban quản trị và chủ đầu tư; công tác thu, quản lý và sử dụng quỹ bảo trì – quỹ vận hành còn thiếu minh bạch; công tác bảo trì, an toàn kết cấu và phòng cháy chữa cháy chưa đồng bộ.

Ông Nam khẳng định Sở Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và chính quyền địa phương để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, tạo môi trường sống an toàn và bền vững cho người dân.

Ông Nguyễn Tiến Hưởng, Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản Sở Xây dựng TPHCM, cho biết kinh phí bảo trì là một trong những vấn đề gây vướng mắc và tranh chấp nhiều nhất giữa cư dân và chủ đầu tư. Tuy nhiên, các quy định pháp luật gần đây đã được điều chỉnh theo hướng bảo vệ quyền lợi của cư dân, khắc phục các bất cập lịch sử.

Trước đây, khi ban quản trị chưa được thành lập, quỹ bảo trì do chủ đầu tư quản lý trực tiếp. Có trường hợp chủ đầu tư sử dụng tiền bảo trì sai mục đích, như đem đi đầu tư hoặc kinh doanh, dẫn đến thất thoát và mất an toàn cho quỹ.

Theo quy định mới, chủ đầu tư bắt buộc phải mở tài khoản riêng để quản lý kinh phí bảo trì, không được sử dụng khoản này dưới bất kỳ hình thức nào. Sau khi ban quản trị được thành lập, chủ đầu tư có trách nhiệm bàn giao toàn bộ kinh phí bảo trì (gồm cả gốc và lãi) cho ban quản trị theo đúng quy định.

Như vậy, Luật Nhà ở hiện hành đã “siết chặt” trách nhiệm của chủ đầu tư, đảm bảo nguồn tiền bảo trì được tách biệt, minh bạch và thuộc sở hữu cư dân, qua đó bảo vệ quyền lợi chính đáng của người mua nhà.

Luật cũng quy định chủ đầu tư phải lập tài khoản riêng tại một tổ chức tín dụng trên địa bàn để quản lý kinh phí bảo trì. Cư dân sẽ trực tiếp nộp tiền vào tài khoản này, sau đó lấy giấy xác nhận nộp cho chủ đầu tư. Nếu chủ đầu tư bàn giao nhà mà cư dân chưa đóng tiền bảo trì, chủ đầu tư phải đóng thay.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HOREA), chỉ ra các điểm nóng tranh chấp chính trong các tòa nhà chung cư. Trong đó, tranh chấp cấp sổ hồng là tranh chấp chủ yếu giữa cư dân và chủ đầu tư. Nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ sử dụng đất, hoặc đã thế chấp sổ đỏ tại ngân hàng, khiến quyền lợi cấp sổ hồng của cư dân chưa được đảm bảo.

Tranh chấp quỹ bảo trì cũng tạo ra mâu thuẫn giữa cư dân với chủ đầu tư về việc bàn giao quỹ và giữa cư dân với Ban Quản trị về việc quản lý, sử dụng quỹ.

Ông Châu thống kê, kinh phí bảo trì của một tòa nhà 25-30 tầng có thể lên đến 20 tỷ đồng, trong khi một khu chung cư lớn nhất TPHCM có tổng quỹ bảo trì khoảng 500 tỷ đồng. Với số tiền khổng lồ như vậy, nếu thiếu minh bạch, nguy cơ bị trục lợi là rất lớn.

“Hội nghị nhà chung cư rất quan trọng nhưng thường bị nhiều cư dân xem nhẹ. Cư dân cần tham dự để lựa chọn Ban Quản trị những người có tâm và có năng lực để quản lý tài sản chung”,  ông Châu nhấn mạnh.