ThS.BS Lê Nhật Tiên – tổng thư ký hội, phó chủ tịch thường trực Chi hội Bệnh Tĩnh mạch Việt Nam – chia sẻ tại hội nghị – Ảnh: HNCC
Suy giãn tĩnh mạch chi dưới – bệnh lý thường gặp
Diễn ra tại TP Huế trong hai ngày 6 và 7-6-2025, Hội nghị khoa học toàn quốc thường niên lần thứ IV của Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam (VNVDA) đã nhấn mạnh đến chủ đề trung tâm: ‘Bệnh lý mạch máu – điểm đến của các chuyên ngành’.
Nổi bật trong chương trình là chuỗi báo cáo khoa học về suy giãn tĩnh mạch (SGTM) chi dưới, trong đó các chuyên gia đã nêu bật vai trò của SGTM như một mắt xích quan trọng trong hệ bệnh lý tim mạch toàn thân.
SGTM trước đây thường bị xem nhẹ là vấn đề thẩm mỹ hoặc hệ quả tất yếu của tuổi tác. Thực chất đây là một rối loạn tuần hoàn mạn tính tại hệ tĩnh mạch chi dưới.
Theo báo cáo chuyên đề của ThS.BS Lê Nhật Tiên – tổng thư ký hội, phó chủ tịch thường trực Chi hội Bệnh Tĩnh mạch: ‘Người mắc SGTM có nguy cơ cao hơn về các biến cố tim mạch nghiêm trọng như huyết khối tĩnh mạch sâu, bệnh động mạch ngoại biên, và thậm chí là tử vong chung. Tỉ lệ này có thể tăng gấp 3-5 lần, tùy theo mức độ nặng của suy tĩnh mạch tiến triển’.
Các con số này cho thấy SGTM không phải là bệnh lý mạch máu ngoại biên riêng lẻ, mà có mối liên hệ đến rối loạn tuần hoàn toàn thân, có thể góp phần thúc đẩy quá trình hình thành viêm, huyết khối, và các biến cố tim mạch cấp tính như nhồi máu phổi, suy tim, tử vong chung.
Tại hội nghị, các chuyên gia cũng đưa ra các khuyến cáo: ‘Không thể xây dựng chiến lược quản lý bệnh mạch máu mà chỉ tập trung vào động mạch và bỏ quên bệnh lý tĩnh mạch. SGTM chính là mảnh ghép chưa được đánh giá đúng vị trí trong bản đồ bệnh lý tim mạch hiện đại’.
Chưa được quan tâm, kiểm soát đúng mức
Hội nghị khoa học toàn quốc thường niên lần thứ IV của Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam (VNVDA) cũng dành một phần quan trọng để phân tích về yếu tố nghề nghiệp và lối sống trong gia tăng nguy cơ mắc SGTM – từ đó gián tiếp ảnh hưởng đến nguy cơ tim mạch.
Hội nghị khoa học toàn quốc thường niên lần thứ IV của Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam được tổ chức tại Huế – Ảnh: HNCC
Các ngành nghề có đặc điểm đứng lâu hoặc ngồi lâu trên bốn giờ mỗi ngày như giáo viên, nhân viên bán hàng, nhân viên văn phòng, tài xế, nhân viên y tế, công nhân… đều nằm trong nhóm nguy cơ cao.
Việc duy trì một tư thế tĩnh quá lâu sẽ gây ứ trệ máu chi dưới, kéo theo viêm, giãn thành tĩnh mạch, suy van, và rối loạn hồi lưu máu tĩnh mạch về tim. Quá trình này nếu diễn ra lặp lại lâu ngày sẽ dần hình thành các rối loạn tuần hoàn mạn tính.
Theo PGS.TS Nguyễn Trung Anh – giám đốc Viện Lão khoa Trung ương, chủ tịch Chi hội Bệnh Tĩnh mạch Việt Nam, một nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương (2023) trên nhóm nhân viên y tế cho thấy gần 70% có biểu hiện lâm sàng của SGTM chi dưới, gần 50% có dòng trào ngược bệnh lý trên siêu âm Doppler mạch.
Nhưng chỉ khoảng 20% có nhận thức đầy đủ và chủ động kiểm tra sức khỏe tĩnh mạch.
PGS.TS. Nguyễn Trung Anh – giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, chủ tịch Chi hội Bệnh Tĩnh mạch Việt Nam – Ảnh: HNCC
Điều này cho thấy SGTM là một bệnh lý phổ biến, âm thầm, dễ bỏ sót và chưa được quản lý đúng mức – ngay cả trong cộng đồng y khoa.
Đáng lưu ý, các triệu chứng của SGTM thường diễn tiến từ nhẹ đến nặng, với biểu hiện ban đầu mờ nhạt: đau chân, nặng chân tăng nặng về chiều và cuối ngày, chuột rút về đêm khi đang ngủ. Và đặc biệt những triệu chứng này được cải thiện vào sáng sớm hôm sau, làm cho người bệnh chủ quan nghỉ đây là tình trạng mỏi cơ bình thường.
Chính vì vậy, bệnh thường bị bỏ qua cho đến khi xuất hiện biến chứng rõ ràng như phù chân, biến đổi sắc tố da, loét và huyết khối tĩnh mạch sâu – những tình huống không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch một cách đáng kể.
Lễ ra mắt Chi hội Tĩnh mạch trực thuộc Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam tại hội nghị – Ảnh: HNCC
Một dấu ấn quan trọng tại hội nghị là việc ra mắt Chi hội Bệnh Tĩnh mạch Việt Nam trực thuộc Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam – cho thấy quyết tâm của giới chuyên môn y khoa trong việc đưa SGTM vào hệ quy chiếu toàn diện về bệnh lý tuần hoàn.
Không còn bị xem nhẹ, SGTM giờ đây được định vị lại như một phần không thể bị bỏ qua trong bản đồ điều trị bệnh mạch máu mạn tính.
PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Ước – chủ tịch Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam – chia sẻ: ‘Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam luôn đặt mục tiêu kết nối các chuyên ngành – từ nội mạch máu, can thiệp nội mạch, ngoại khoa đến chuyên ngành tĩnh mạch – để cùng xây dựng một chiến lược quản lý bệnh toàn diện.
Việc thành lập Chi hội Bệnh Tĩnh mạch Việt Nam là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn đó, và là lời kêu gọi các chuyên gia, bác sĩ và cả cộng đồng y tế hãy cùng hành động vì sức khỏe mạch máu từ những điều nhỏ nhất’.
Mọi thông tin và hoạt động liên quan đến bệnh mạch máu và suy giãn tĩnh mạch được cập nhật chi tiết tại website chính thức của Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam https://vnvda.com.