Siêu dự luật mang đậm dấu ấn của Tổng thống Trump đã bước đầu giành được chiến thắng ở Thượng viện – Ảnh: AFP
Theo Hãng tin AFP ngày 1-7, siêu dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu trị giá 4.500 tỉ USD của Tổng thống Trump chính thức được Thượng viện Mỹ thông qua với tỉ lệ sít sao 51-50, nhờ lá phiếu quyết định từ Phó tổng thống JD Vance.
Khi được phóng viên báo tin, ông Trump đã đáp lại rằng: “Thật tuyệt vời, nghe mà mát lòng mát dạ”. Ông cũng không quên dành lời khen cho ông Vance, nói rằng vị phó tổng thống đang làm tốt công việc của mình.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, ông John Thune, đã phải nỗ lực thuyết phục hai nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa vốn đang cân nhắc bỏ phiếu chống, để giữ được sự ủng hộ cần thiết trong phiên bỏ phiếu kéo dài kỷ lục 24 giờ, với hàng chục sửa đổi do Đảng Dân chủ đưa ra nhằm phản đối các nội dung gây tranh cãi.
Dự luật hiện được chuyển trở lại Hạ viện để thông qua lần cuối. Tổng thống Trump đã thúc giục các nhà lập pháp sớm trình dự luật lên bàn ông để ký ban hành trước kỳ nghỉ Quốc khánh 4-7. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận có thể phải lùi lại so với thời hạn tự đặt ra.
Được đặt tên là “Đạo luật vĩ đại và tuyệt đẹp” (One Big Beautiful Bill Act), siêu dự luật dài 960 trang này sẽ kéo dài vĩnh viễn các chính sách cắt giảm thuế cá nhân và doanh nghiệp mà ông Trump ban hành từ năm 2017, đồng thời bổ sung các ưu đãi thuế mới cho người làm thêm giờ, nhân viên nhận tiền boa và người cao tuổi.
Bên cạnh đó, dự luật cũng cấp hàng chục tỉ USD cho chương trình siết chặt biên giới và trục xuất người nhập cư, đồng thời bãi bỏ phần lớn ưu đãi năng lượng xanh dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.
Tuy nhiên, để bù đắp một phần chi phí, dự luật cũng sẽ cắt giảm khoảng 1.200 tỉ USD – chủ yếu từ chương trình bảo hiểm y tế Medicaid – khiến khoảng 12 triệu người có thu nhập thấp và người khuyết tật bị mất bảo hiểm.
Ông John Thune phát biểu trước báo giới sau khi dự luật chính thức được thông qua – Ảnh: AFP
Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính tổng chi phí của dự luật có thể làm nợ quốc gia tăng thêm 3.300 tỉ USD – hiện đang ở mức hơn 36.200 tỉ USD, đồng thời nâng trần nợ liên bang thêm 5.000 tỉ USD, qua đó giúp Mỹ tránh nguy cơ vỡ nợ trong mùa hè này.
Về phía Hạ viện, dù từng thông qua một phiên bản riêng, các nghị sĩ sẽ phải bỏ phiếu lần cuối với bản sửa đổi từ Thượng viện.
Không ít nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện tỏ ra lo ngại về khoản thâm hụt hơn 3.300 tỉ USD mà đạo luật có thể tạo ra trong thập kỷ tới, cũng như việc cắt giảm các chương trình trợ cấp thực phẩm và chăm sóc sức khỏe cho người nghèo.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cho biết cuộc bỏ phiếu có thể diễn ra sớm nhất vào ngày 2-7. Tuy nhiên, với thế đa số mong manh 220-212 ở Hạ viện, Đảng Cộng hòa chỉ được phép mất tối đa 3 phiếu nếu muốn thông qua dự luật.
Theo dữ liệu từ các cuộc khảo sát, siêu dự luật mà ông Trump hậu thuẫn là một trong những dự luật bị công chúng phản đối mạnh mẽ nhất, đặc biệt ở các nhóm người có thu nhập thấp và trung bình.
Đảng Dân chủ kỳ vọng sẽ có thể tận dụng làn sóng phẫn nộ này để giành lại Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.
