So sánh ưu thế quân sự của Israel và Iran trong cuộc tấn công trực diện

Cuộc tấn công giữa Israel và Iran những ngày qua đều khiến người dân và các thành phố của hai nước chịu thiệt hại. Những động thái leo thang quân sự thời gian qua cũng cho thấy những điểm mạnh riêng của quân đội Israel và lực lượng Iran khi đối đầu với nhau.

Chuyên trang quân sự Global Firepower xếp hạng tiềm lực quân sự của Israel và Iran lần lượt ở vị trí thứ 14 và 16 trên toàn thế giới, dựa vào nhiều yếu tố như năng lực từng quân chủng, chi tiêu quốc phòng, vấn đề hậu cần. Israel và Iran đều có những điểm mạnh riêng mà đối thủ phải dè chừng.

Israel giữ ưu thế trên không

The Guardian ngày 15.6 đưa tin quân đội Israel đã tuyên bố “kiểm soát” vùng trời quanh thủ đô Tehran của Iran và đưa ra cảnh báo “Tehran sẽ bị thiêu rụi” nếu tiếp tục phóng tên lửa vào Israel. Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cho biết đã tấn công hệ thống phòng không quanh Iran và tự tin rằng Tel Aviv đã giành quyền kiểm soát trên không.

“Trong tương lai rất gần, mọi người sẽ thấy máy bay Không quân Israel trên bầu trời Tehran”, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói. Trong ngày 15.6, quân đội Israel tuyên bố đã tấn công trụ sở Bộ Quốc phòng Iran.

Iran chưa bình luận về tuyên bố này của phía Israel.

Israel muốn Mỹ tham gia tấn công Iran, Tehran cảnh báo rắn

Năng lực tác chiến trên không của Israel một phần đến từ phi đội máy bay chiến đấu với nhiều dòng tiêm kích hiện đại bậc nhất hiện nay. Không quân Israel có khoảng 175 tiêm kích F-16 đang hoạt động, cùng hơn 40 tiêm kích F-35I “Adir” và khoảng 50 chiếc F-15.

“Ưu thế trên không” không chỉ là sức mạnh từ những chiếc tiêm kích, nó còn là khả năng vô hiệu hóa hệ thống phòng không của đối thủ. Ở điểm này, Israel đã chiếm ưu thế với những chiến dịch cục bộ từ năm ngoái, tấn công các tổ hợp phòng không của Iran. Lực lượng tình báo Israel Mossad gần đây cũng đã xâm nhập vào lãnh thổ Iran và thực hiện chiến dịch phá hoại vũ khí phòng không, tạo điều kiện cho máy bay Israel tự do tấn công. Tel Aviv thông báo đã điều hơn 200 máy bay tấn công Iran trong đợt không kích đầu tiên vào ngày 13.6.

Trong khi đó, Iran dựa vào mạng lưới phòng không với các bệ phóng chính như S-300, Tor-M1 hay Bavar-373. Tuy nhiên, tờ Bild cho hay năng lực tác chiến điện tử của Israel đã khiến radar và hệ thống liên lạc của Iran bị tê liệt, từ đó các máy bay Israel có thể ném bom vào mục tiêu tại Iran trong khoảng cách 50 km.

Phi đội máy bay chiến đấu đánh chặn của Iran khó có thể so sánh nếu đặt lên bàn cân trực tiếp. Tehran có khoảng 230 tiêm kích, song đa phần là những mẫu đã cũ như F-14 hay Mig-29. Học thuyết quân sự của Iran gần đây được cho là hướng đến phát triển những loại máy bay không người lái (UAV). Ngoài ra, các lệnh cấm vận từ phương Tây cũng hạn chế khả năng phát triển chiến đấu cơ của Iran.

Iran tự tin với kho tên lửa

Năng lực quân sự chủ đạo của Iran nằm ở hệ thống tên lửa đạn đạo đồ sộ, mà phía Mỹ cho rằng Tehran sở hữu hơn 3.000 quả đạn, chưa kể đến việc Tehran còn phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất. Truyền thông Iran đưa tin nước này đã phóng khoảng 180 tên lửa đạn đạo nhằm vào Israel ngày 14.6.

Cuộc tấn công bao gồm hỗn hợp các tên lửa Emad và Ghadr, cùng với hai mẫu tiên tiến hơn – Kheibar Shekan và Fattah. Tất cả đều là tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) có tầm bắn hơn 960 km.

“Hồ sơ” tên lửa mà Iran có thể triển khai để đáp trả Israel bao gồm mẫu tên lửa tầm ngắn như Shahab-1/2, Fateh-110, với tầm bắn lên đến 500 km. Các mẫu tên lửa đạn đạo tầm trung khác bao gồm Qassem Basir, tầm bắn 1.200 km và được thiết kế để né nhiều loại phòng không nổi tiếng như Patriot hay THAAD, theo First Post.

Iran tuyên bố rằng tên lửa tiên tiến nhất của nước này, như Fattah, có thể bay theo quỹ đạo siêu thanh, sử dụng khả năng cơ động trong khí quyển để đánh bại ngay cả các lá chắn chống tên lửa tiên tiến nhất.

Giới quan sát quân sự cho rằng Iran sẽ tận dụng ưu thế về số lượng tên lửa để khiến mạng lưới phòng không của Israel quá tải. Truyền thông đưa tin hệ thống Vòm Sắt trứ danh của Israel đã vô hiệu hóa 85% số tên lửa của Iran.

Để đối phó với loạt tên lửa của Iran, Israel đã dựa vào Vòm Sắt cùng với những máy bay đánh chặn. Vòm Sắt là hệ thống phòng không di động bao gồm 10 khẩu đội, mỗi khẩu đội mang theo ba đến bốn bệ phóng tên lửa cơ động, được thiết kế để bắn hạ những mục tiêu tầm gần. Khi cần hạ tên lửa từ khoảng cách xa, Tel Aviv sẽ dựa vào tổ hợp phòng không tầm trung David’s Sling và tầm xa Arrow 2/3.

Ngoài ra, Israel còn nhận được sự hỗ trợ của hệ thống phòng không THAAD từ quân đội Mỹ để đánh chặn tên lửa Iran ngày 14.6.

Trong tuyên bố ngày 15.6, quân đội Iran cho biết chiến dịch True Promise 3 đã bước vào giai đoạn tiếp theo, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục đáp trả Israel nếu lãnh thổ Iran bị tấn công.

Hải quân của hai nước có thể tham gia hỗ trợ các cuộc tấn công và đánh chặn. Theo Al Jazeera, Israel đang vận hành hạm đội với 5 tàu ngầm, 49 tàu tuần tra và tàu chiến đấu ven biển. Trong khi đó, Iran có khoảng 17 tàu ngầm cỡ nhỏ, 70 tàu tuần tra và chiến đấu ven biển. Hải quân Iran tập trung vào chiến tranh bất đối xứng, sử dụng các tàu tấn công nhanh và gây gián đoạn đối thủ, thay vì triển khai các đợt tấn công quy mô lớn trên biển.