TP HCMNgười đàn ông 52 tuổi bắt con so ở biển Cần Giờ về chế biến ăn, sau khoảng 30 phút bắt đầu tê miệng, cứng hàm, yếu dần tay chân.
Ngày 10/6, ThS.BS.CK1 Nguyễn Hữu Tín, Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết bệnh nhân vào viện khi suy hô hấp, giảm oxy máu nặng, SpO2 chỉ còn 30% (bình thường là 96-100%), yếu liệt cơ toàn thân. Bệnh viện tuyến trước xác định ngộ độc Tetradotoxin do ăn nhầm con so biển, một loài có hình dạng giống con sam nhưng chứa độc tố cực kỳ nguy hiểm.
là một loại độc tố thần kinh cực mạnh, có trong một số loài sinh vật biển như cá nóc, con so biển, bạch tuộc vòng xanh… Độc tố này không có thuốc giải đặc hiệu, chỉ cần một lượng nhỏ cũng có thể gây yếu cơ liệt cơ hô hấp, dẫn đến ngừng thở và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Điều nguy hiểm là độc tố này không bị phá hủy bởi nhiệt, nên dù đã nấu chín, nguy cơ ngộ độc vẫn tồn tại nguyên vẹn.
Các bác sĩ Khoa Cấp cứu đặt nội khí quản, hỗ trợ thở máy do cơ hô hấp đã bị liệt và chuyển bệnh nhân đến Khoa Hồi sức tích cực và chống độc. Nhận định ca ngộ độc nặng, không có thuốc giải độc đặc hiệu, kíp điều trị đã áp dụng phương pháp lọc máu hấp phụ độc chất.
Người bệnh được sử dụng liên tục 3 quả lọc để tăng khả năng hiệu quả với những chất có thể tích phân bố cao như Tetradotoxin. Sau hai ngày điều trị tích cực, bệnh nhân phục hồi sức cơ hô hấp, rút ống nội khí quản an toàn và trở lại bình thường.
Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân. Ảnh: Quỳnh Trần
Tại Việt Nam, so biển thường bị nhầm lẫn với sam biển, nhất là khi mua ở chợ hoặc đánh bắt ven biển. Hình dáng hai loài này rất giống nhau nên chỉ những người có kinh nghiệm mới phân biệt được chính xác. Việc nhầm lẫn có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Tùy lượng độc tố ăn phải và tùy thể trạng, biểu hiện ngộ độc có thể từ nhẹ tới nặng, thậm chí đe dọa tính mạng do liệt cơ hô hấp.
Mẹo phân biệt chính xác nhất là dựa vào hình dạng đuôi. Cụ thể, con sam có đuôi tiết diện tam giác, gai trên gờ đuôi. Còn đuôi con so tiết diện tròn (hình chữ O), không có gai trên gờ đuôi. So thường nhỏ hơn sam. Con sam luôn đi theo đôi, sam đực và sam cái bám sát nhau nên dân gian có câu “dính như sam”. Con so luôn đi đơn lẻ.
Bác sĩ khuyến cáo tuyệt đối không ăn các loài hải sản không rõ nguồn gốc, nhất là các loài dễ bị nhầm lẫn như sam và so. Không tự ý chế biến, sử dụng các loại cá, ốc, sinh vật biển lạ. Khi có dấu hiệu tê môi, tê lưỡi, yếu tay chân sau ăn, cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức, không chờ đợi. Không tự điều trị tại nhà, vì độc tố Tetrodotoxin trong con so có thể gây liệt cơ và suy hô hấp nguy hiểm.
Lê Phương