Tại sao không thể dùng núi lửa để xử lý rác?

Dung nham đủ nóng để đốt một số loại rác. Khi núi lửa Kilauea phun trào trên Đảo Lớn của Hawaii năm 2018, dòng dung nham có nhiệt độ trên 1.100 độ C, nóng hơn bề mặt Sao Kim và đủ nóng để nung chảy nhiều loại đá. Nó cũng nóng ngang lò đốt rác, thường hoạt động ở khoảng 1.000-1.200 độ C, theo Conversation.

Không phải mọi dung nham đều có cùng nhiệt độ. Các vụ phun trào ở Hawaii tạo ra một loại dung nham gọi là basalt. Basalt nóng và lỏng hơn nhiều dung nham phun trào ở những núi lửa khác, như dung nham dacite đặc hơn ở núi lửa St. Helens tại bang Washington. Ví dụ, vụ phun trào năm 2004-2008 ở núi lửa St. Helens tạo ra vòm dung nham với nhiệt độ bề mặt chưa đến 704 độ C.

Ngoài nhiệt độ, có nhiều lý do khác khiến việc đốt rác trong núi lửa trở nên bất khả thi. Đầu tiên, dù dung nham nóng 1.100 độ C có thể làm chảy nhiều vật liệu trong rác bao gồm mẩu vụn thức ăn, giấy, nhựa, thủy tinh và một số kim loại, nó không đủ nóng để nung chảy nhiều vật liệu phổ biến khác như thép, nickel và sắt.

Thứ hai, không nhiều núi lửa trên Trái Đất có hồ dung nham (vùng hõm chảo chứa đầy dung nham) để con người có thể đổ rác xuống. Trong số hàng nghìn núi lửa trên Trái Đất, giới khoa học mới chỉ biết 8 nơi có hồ dung nham đang hoạt động, gồm Kilauea, núi lửa Erebus ở Nam Cực, và Nyiragongo ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Phần lớn núi lửa đang hoạt động có miệng hố chứa đầy đá và dung nham đã nguội như núi lửa St. Helens hoặc chứa nước như hồ Crater ở Oregon.

Vấn đề thứ ba là đổ rác xuống 8 hồ dung nham đang hoạt động đó là công việc rất nguy hiểm. Hồ dung nham được bao phủ bởi lớp vỏ dung nham nguội, nhưng bên dưới đó, dung nham vẫn lỏng và cực nóng. Theo Forbes, hồ dung nham cực kỳ kém ổn định. Nếu làm thủng mặt hồ đột ngột đặc biệt bằng vật thể ướt, phản ứng chuỗi gồm nhiều vụ nổ sẽ lập tức xảy ra, sản sinh hơi áp suất cao chứa axit cũng như bọt dung nham. Điều này từng xảy ra ở Kilauea năm 2015. Những khối đá từ vành miệng hố rơi vào hồ dung nham gây ra vụ nổ lớn, làm văng đá và dung nham ra khỏi hố. Người đổ rác xuống hồ dung nham sẽ phải bỏ chạy thật nhanh để tránh rác bốc cháy và dung nham bắn ra.

Nếu giả định có thể đổ rác xuống hồ dung nham an toàn, khi nhựa, rác và kim loại bốc cháy, chúng sẽ giải phóng nhiều khí độc hại. Núi lửa giải phóng hàng tấn khí độc bao gồm lưu huỳnh, clo và carbon dioxide. Khí lưu huỳnh có thể tạo ra sương mù axit, giết chết cây cối và gây ra vấn đề hô hấp cho người dân gần đó. Khí nguy hiểm từ núi lửa trộn lẫn với các loại khí khác khi đốt rác có thể dẫn tới hỗn hợp độc hại hơn cho con người và động thực vật xung quanh.

An Khang (Tổng hợp)