Tên lửa Iran lao xuống thị trấn Tamra, tấn công những con người dễ tổn thương nhất, đồng thời phơi bày vết nứt trong xã hội Israel.
Tối 14/6, tên lửa Iran nhắm vào thành phố cảng trọng yếu Haifa đã rơi xuống thị trấn Tamra gần đó. Nó phá hủy một ngôi nhà ba tầng khiến 4 người trong cùng một gia đình thiệt mạng, gồm Manar Khatib và hai con gái, cùng em dâu Manal.
Ngôi nhà 3 tầng trúng tên lửa Iran ngày 14/6 ở thị trấn Tamra, miền bắc Israel. Ảnh: Guardian
Đó là ngôi nhà kiên cố được xây theo phong cách Arab kiểu xưa, với “hai phòng an toàn” (được xây dựng với bê tông cốt thép dày, kín khí) ở hai tầng. Khi nghe tiếng còi báo động vang lên, Manar và hai con gái chạy vào phòng an toàn ở tầng hai nhưng bê tông cốt thép không bảo vệ được họ. Họ bị tên lửa thổi bay, sàn đổ sập xuống phòng an toàn ngay bên dưới, đè lên Manal.
Vụ nổ đã phá tan phần chính giữa căn nhà, hất văng hàng xóm xung quanh. Khoảng 40 người bị thương, không người nào trong tình trạng nguy kịch tính mạng.
“Tiếng nổ lớn đến mức tôi cảm giác vẫn văng vẳng bên tai”, Azmeh Kiwan, hàng xóm 50 tuổi sống phía đối diện, nói.
Sau vụ nổ, cả khu phố chìm trong bóng tối. Mãi tới lúc đội cứu hộ của thị trấn mang đèn tới, hàng xóm mới thấy đường sá xung quanh đầy gạch vỡ. Khi mặt trời mọc, họ mới thấy các phần thi thể rải rác trên sân thượng và mái nhà.
Nhân viên cứu nạn Kheir Abu-Elhija, một trong những người đầu tiên có mặt ở hiện trường, cho biết ông đã làm y tá 20 năm nhưng chưa từng chứng kiến cảnh tượng nào như vậy.
“Phòng an toàn ở tầng hai đổ sập xuống phòng an toàn tầng một và nghiền nát mọi thứ”, ông nói. “Cách duy nhất chúng tôi tìm thấy thi thể của Manal là lần theo vệt máu”.
Israel có hệ thống phòng không hiện đại nhưng không thể đánh chặn toàn bộ tên lửa Iran. 3/4 diện tích đất nước được xây hầm trú bom, đảm bảo gần như tuyệt đối mạng sống cho người bên trong.
Nhưng gia đình Khatib không có hầm trú bom. Họ là người Palestine sinh sống ở Israel, giống 37.000 cư dân còn lại ở thị trấn vùng đồi này tại khu vực Hạ Galilee.
Hầu hết các thị trấn mà đa số cư dân là người Palestine đều không có hầm ngầm trú bom. Họ luôn đối mặt nguy cơ tử vong từ trên trời ập xuống.
“Chính phủ Israel từ khi lập quốc chưa bao giờ đầu tư xây dựng một hầm ngầm tránh bom công cộng nào cho cộng đồng cư dân Arab”, thị trưởng Tamra Mussa Abu Rumi, nói. Những “phòng an toàn” xây bằng bê tông cốt thép trong các ngôi nhà mới xây là giải pháp thay thế kém hiệu quả hơn, như số phận của gia đình Khatib. Abu Rumi cho biết chỉ 40% cư dân Tamra có điều kiện xây phòng an toàn kiểu đó.
“Khi tên lửa đã trở thành một phần tất yếu của chiến tranh, tôi mong chính phủ bắt đầu chương trình đầu tư cho cộng đồng người Arab. Cần xây hầm trú bom ở đây”, ông nói.
Có điều, ông thừa nhận “chẳng có hy vọng gì” khi được hỏi liệu liên minh cánh hữu hiện nay của chính phủ Israel có muốn thực hiện chương trình như vậy hay không.
Một nhân viên cứu hộ tại hiện trường nhà sập ở Israel. Ảnh: Guardian
Lực lượng cứu hộ cứu nạn, cảnh sát và tình nguyện viên lập tức có mặt ở các điểm trúng tên lửa tại Tel Aviv, Rishon LeZion và Bat Yam, nhưng ở Tamra, công tác dọn dẹp do hàng xóm và một nhóm nhỏ công chức địa phương thực hiện.
Nghỉ giải lao uống nước nơi râm mát, Azmeh Kiwan và anh trai Bassam, những người sống đối diện nhà Khatib, nhấn mạnh họ là người Israel gốc Arab, còn Tamra là một ngôi làng Arab cổ.
“Tôi sinh ra ở đây. Tôi thuộc về nơi này và tôi sẽ chết ở đây”, Azmeh nói, cho biết hai anh em đều ủng hộ cuộc chiến chống Iran.
Sau đó, một người hàng xóm khác tiến lên, bày tỏ phẫn nộ về video được chia sẻ khắp mạng xã hội đêm 13/6. Video quay từ một thị trấn Do Thái gần đó, ghi lại cảnh tên lửa và hệ thống đánh chặn của Israel xé toạc bầu trời đen, nhưng khi một tên lửa rơi trúng Tamra, tiếng reo hò vang lên.
“Trúng làng rồi! Trúng làng rồi!”, một người đàn ông hét lên, sau đó nhiều giọng phụ nữ hòa theo. Người ta bắt đầu vỗ tay, cùng nhau hát một câu mà những người Do thái cực đoan thường hát. “Nguyện cho làng xóm của ngươi bốc cháy”, bài hát chỉ có một câu lặp đi lặp lại.
Abu Rumi biết video được quay ở đâu và đã báo với chính quyền Israel cùng cảnh sát, nhưng cho rằng ít có khả năng những người trong video sẽ bị trừng trị. “Chúng tôi luôn cố gắng hòa nhập với xã hội Israel”, ông nói. “Những gì chúng tôi nhận lại là sự thù hận, là những kẻ không coi chúng tôi là cư dân hợp pháp trên đất nước này”.
Ở chiều ngược lại, trên mạng xã hội cũng lan truyền những video người Israel gốc Arab reo hò khi chứng kiến tên lửa hướng về các trung tâm dân cư Do Thái, theo Times of Israel.
Nghị sĩ Ayman Odeh, bạn thân của gia đình Khatib, nhận thấy xung đột với Iran chỉ là “triệu chứng mới nhất” của một vết thương chưa lành ở trung tâm Trung Đông.
“Tất cả đều liên quan đến vấn đề Palestine. Chừng nào chúng ta không giải quyết được vấn đề Palestine, chúng ta sẽ mãi trong vòng luẩn quẩn”, ông nói.
Hisham Diab, 50 tuổi, cho biết ông là thành viên của Mosaica, nhóm giúp xây dựng cầu nối giữa các cộng đồng ở Israel.
“Chung sống hòa thuận là điều rất quan trọng”, Diab nói. “Chúng tôi muốn hòa bình. Tôi đã sống ở Tamra hơn 40 năm và tôi chưa bao giờ nghe nói đến bất kỳ hành vi bài Do Thái nào ở đây. Tôi chưa bao giờ nghe nói đến việc mọi người không muốn trở thành một phần của Israel”.
Hồng Hạnh (Theo Guardian, Aljazeera, Times of Israel)