Sáng nay (19/6), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn trước Quốc hội về giải pháp làm mới động lực tăng trưởng, phát triển kinh tế tư nhân. Trong phiên chất vấn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã có những phát biểu về các nội dung liên quan.
Thống đốc cho biết, là cơ quan điều hành kinh tế vĩ mô, Ngân hàng Nhà nước nhận thấy đất nước sau khi trải qua 40 năm đổi mới, kinh tế đạt nhiều thành tựu song có tồn tại hạn chế. Theo bà Hồng, việc đánh giá, rà soát lại các chính sách hỗ trợ, tạo ra động lực kinh tế là cần thiết và cũng là yêu cầu của Đảng, Nhà nước, Bộ Chính trị để đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đánh giá phiên chất vấn có nhiều câu hỏi sâu sắc, đặt ra nhiều vấn đề để nghiên cứu, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% và bước vào tăng trưởng kinh tế 2 chữ số giai đoạn tiếp theo.
Đại diện nhà điều hành tiền tệ đánh giá nền kinh tế hiện nay dựa vào vốn lớn, hiệu quả chưa cao, phản ánh qua chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) đang cao hơn nhiều nước trong khu vực, đặt ra yêu cầu phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Bà đánh giá, thu hút vốn nước ngoài hiện tại nhiều, đặc biệt là vốn FDI nhưng chưa tận dụng nhiều lợi thế về nguồn vốn và sự kết nối của các đơn vị này với các đơn vị trong nước nên sắp tới cần cải thiện.
“Đại diện Bộ Tài chính trước đó đã khẳng định muốn phát triển kinh tế phải dựa vào cả vốn trong nước và nước ngoài. Vốn nước ngoài có thể đa dạng, từ vốn FDI, vốn đầu tư gián tiếp, nợ nước ngoài… và đều có dư địa mở rộng. Bộ Tài chính cũng đã khẳng định có thể bố trí nguồn lực cho các doanh nghiệp tiếp cận vốn”, Thống đốc nêu.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tại phiên chất vấn (Ảnh: Quochoi.vn).
Thống đốc đưa ra một số vấn đề lưu tâm. Đơn cử, vốn trong nước phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng… Tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP là 134% vào cuối năm 2024, nếu tiếp tục dựa vào vốn ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống sẽ khó tăng trưởng cao mà vẫn đi đôi với bền vững. “Các bộ ngành điều hành kinh tế vĩ mô thời gian tới hết sức lưu ý cân đối nguồn vốn cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao”, bà nói.
Bà Hồng nói thêm, mục tiêu dài hạn của đất nước đến năm 2030 có nhiều công trình cần vốn lớn: xây dựng 2.000km đường cao tốc để năm 2030 có 5.000km đường cao tốc, triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, sân bay bến cảng, quy hoạch điện 8, COP26…
“Những mục tiêu này cần có những bước đi từ bây giờ. Các bộ chức năng cần tính toán khả năng vay và sử dụng, huy động… thời gian phân kỳ về dự án để triển khai dự án được nhưng không tạo áp lực lớn tới rủi ro vĩ mô theo đúng tinh thần của Trung ương Đảng: bền vững, vĩ mô đảm bảo”, bà phát biểu trước Quốc hội.
Ở góc độ tiêu dùng và xuất khẩu, bà Hồng nhận định tăng trưởng dựa vào xuất khẩu thì khi nền kinh tế có độ mở lớn, chịu tác động lớn từ diễn biến bên ngoài, những doanh nghiệp dựa vào xuất khẩu sẽ gặp nhiều khó khăn. Theo bà, cần khai thác động lực tăng trưởng từ tiêu dùng và nhu cầu nội địa. Bà nhấn mạnh nước ta hiện có lợi thế là có trên 100 triệu dân.
“Phát triển tiêu dùng và nhu cầu nội địa cũng là chủ trương Chính phủ, cần triển khai cho hiệu quả”, Thống đốc nêu.
Ngoài ra, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết góp phần làm nên tiềm lực để tăng trưởng 2 chữ số sau nhiều năm đất nước trong tình trạng thiếu vốn. Với những vấn đề cản trở cho tăng trưởng dài hạn, bà lưu ý cần hết sức quan tâm, có thể kể đến biến đổi khí hậu, nguy cơ già hóa dân số nếu không có phương án từ bây giờ…
Từ góc độ của ngân hàng, với vai trò huyết mạch kinh tế, kích hoạt dẫn dắt lan tỏa đầu tư tiêu dùng xuất khẩu thì những năm qua tín dụng ngân hàng tăng 14-15% – đây là con số tăng trưởng tín dụng cao so với nhiều nước và khu vực. Năm 2025, Ngân hàng Nhà nước đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng 16% và điều chỉnh phù hợp nếu lạm phát trong tầm kiểm soát.
Thời gian tới, Thống đốc cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ đa dạng hóa dịch vụ, tiện ích phục vụ người dân. Ngân hàng vốn tiên phong trong ứng dụng chuyển đổi số, giúp người dân tiết kiệm việc thực hiện giao dịch.
Ngân hàng Nhà nước cho biết điều hành chính sách tiền tệ là điều khó trong bối cảnh kinh tế có độ mở lớn. Thời gian tới, đơn vị này sẽ bám sát diễn biến, thực hiện linh hoạt với công cụ và thời lượng hợp lý, góp phần kiểm soát lạm phát. “Đây là điểm căn cốt bởi nếu môi trường kinh tế vĩ mô và biến động như trước đây thì doanh nghiệp khó có thể phát triển với tăng trưởng kinh tế cao”, bà Hồng nêu.
Ngoài những nỗ lực từ Ngân hàng Nhà nước, bà Hồng khẳng định việc phối hợp các chính sách kinh tế vĩ mô là rất quan trọng để hài hòa vốn, góp phần thực hiện mục tiêu chung quốc gia, tăng trưởng kinh tế nhưng vẫn ổn định vĩ mô.
Liên quan đến việc triển khai chính sách hỗ trợ 2% cho doanh nghiệp khi thực hiện dự án xanh và dự án tuần hoàn, Bộ Tài chính cũng có kênh cho vay từ các quỹ.
“Nếu vay từ ngân hàng thương mại thì Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp để giải quyết các bất cập của gói hỗ trợ này. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có văn bản gửi Bộ Tài chính để cân nhắc lồng ghép vào chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng theo đối tượng của Nghị quyết 68”, bà Hồng nói và nhấn mạnh thời gian tới sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để thực hiện các chủ trương.