‘Thuế thu nhập cá nhân khai trên mạng không được, phải về quê 2 lần’

Chiều 12.6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết thành lập trung tâm tài chính quốc tế.

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội, cho rằng Việt Nam có tiềm năng và nền tảng để phát triển thành trung tâm tài chính quốc tế, trước mắt tầm cỡ khu vực. Theo ông, các yếu tố hội tụ nên tiềm năng này là vị trí của Việt Nam tại Đông Nam Á, tăng trưởng, thu hút FDI…

Song, ông cũng băn khoăn khi nghị quyết chưa nêu rõ được mô hình trung tâm tài chính mà Việt Nam cần áp dụng. Dù vậy, việc đi sau cũng là lợi thế để rút kinh nghiệm từ các mô hình trước.

Theo đại biểu Hạ, cần thành lập đơn vị hành chính trung tâm tài chính, “chứ không đơn thuần chỉ vài tòa nhà mà các cơ quan, công ty đầu tư vào”. Ông cho rằng, “để có được một trung tâm tài chính thực sự ta vẫn còn nhiều hạn chế, phải nhìn thẳng”.

Cụ thể, đại biểu chỉ rõ thị trường tài chính thì non trẻ, cơ sở pháp lý chưa hoàn thiện, hệ thống tài chính quốc tế còn khiêm tốn, chưa nhiều ngân hàng quốc tế lớn đặt trụ sở… Nguồn nhân lực, các chuyên gia giỏi chưa có nhiều. Đặc biệt, hạ tầng cơ sở công nghệ nói đi tắt đón đầu nhưng còn rất nhiều hạn chế.

“Hôm rồi tôi đi thay đổi mật khẩu tài khoản thẻ ngân hàng cũng mất 1 tiếng rưỡi, chưa có nhiều thay đổi. Hay khai thuế thu nhập cá nhân rất nhỏ nhưng tôi phải về tận quê ở Bắc Giang vì khai miết ở trên mạng hàng tuần không làm được”, ông Hạ nói.

Ông cho biết, “có người bảo thuê mấy triệu làm hộ, nhưng thu nhập có 20 triệu thì làm gì. Về Bắc Giang thì nói hệ thống nghẽn không làm được. Về lần 2 thì cán bộ khai còn lúng túng, về đến nhà thì bảo hồ sơ bị trả lại vì khai không đúng”.

Đại biểu Tạ Văn Hạ thẳng thắn chỉ rõ công nghệ còn yếu, không chỉ là mô hình hoạt động, kinh doanh tài chính. Theo ông, trung tâm tài chính cần quan tâm xây dựng cả môi trường sống, gồm y tế, an ninh, giáo dục, không gian văn hóa…, để thu hút các nhà đầu tư về sống và làm việc lâu dài. “Chứ kẹt xe cả tiếng thì không ai muốn”, ông Hạ nêu.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội cũng đề nghị thí điểm xây dựng mô hình ở TP.HCM, tập trung nguồn lực để làm, vừa có nền tảng, vừa có nguồn lực và xây dựng được trung tâm thực sự có tầm.

“Chợ mở ra rồi không có người họp rất nguy hiểm”

Đại biểu Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, bày tỏ “rất mừng vì nghị quyết đưa ra sớm”. Song theo ông, đây là cuộc chơi cho những người có “nhiều tiền nhiều của”, tính khắc nghiệt sân chơi này đòi hỏi phải đáp ứng rất đồng bộ, cụ thể, rõ ràng. Hạ tầng, lập pháp phải rất minh bạch.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng băn khoăn nêu câu hỏi: Tại sao phải đặt trung tâm tại 2 nơi trong khi khó khăn trước mắt rất nhiều?

“Nhiều trung tâm tài chính ra đời thất bại, ít trung tâm thành công. Chúng ta trong điều kiện không gian, thời gian rất thiếu, không nên nói lao động nhân lực giá rẻ. Vì hạ tầng, IT, đất đai đều thiếu. Phải nhìn thẳng vào sự thật”, ông Thân nêu.

Đại biểu Thân cũng cho rằng, trung tâm tài chính không nên thử nghiệm, “vì sân chơi của người khác đã làm mà ông thử nghiệm thì ai vào”. Đây là cuộc chơi thật, không thử nghiệm. Ông đề xuất không nên lập trung tâm tại 2 nơi mà làm chuẩn một nơi, sau đó hãy mở rộng.

“Nếu không chợ mở ra rồi không có người họp rất nguy hiểm. Đây là cuộc chơi kỹ thuật chuyên môn rất cao, Chính phủ nên thuê các tổ chức chuyên nghiệp xịn nhất của thế giới để thiết lập trung tâm. Chính phủ chỉ quản lý vĩ mô, ban điều hành cũng thuê”, ông Thân khuyến nghị.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) dẫn 3 mô hình trung tâm tài chính quốc tế lớn và đề nghị Việt Nam đi sau phải vượt trội, hơn hẳn mới thu hút được các nhà đầu tư quốc tế. Theo ông, Việt Nam đang có khả năng phát triển công nghệ, fintech, cần tạo lập hệ sinh thái thực sự tiên phong, hấp dẫn và ứng dụng fintech.

Đặc biệt, không nên chỉ áp dụng thử nghiệm, “vì áp dụng có thời hạn thì các tổ chức quốc tế không dại gì vào đầu tư trong thời gian ngắn”.