Thuốc nào cũng đủ giấy phép
Những chia sẻ kể trên không phải là cá biệt, mà là thực tế phổ biến được ghi nhận trong quá trình phóng viên Dân trí khảo sát tại nhiều hiệu thuốc lớn nhỏ trên địa bàn Hà Nội, sau loạt vụ việc thuốc và thực phẩm chức năng giả bị phanh phui gần đây.
Trước thực trạng đáng lo ngại này, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã liên tục thu hồi hiệu lực giấy tiếp nhận công bố sản phẩm đối với nhiều loại thực phẩm chức năng và thực phẩm bảo vệ sức khỏe vi phạm quy định.
Đáng chú ý, không ít doanh nghiệp cũng đã chủ động gửi công văn tới Cục An toàn thực phẩm, đề nghị rút hồ sơ liên quan đến các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe của mình.
Danh sách 10 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe do Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh phẩm Nam Việt công bố thu hồi hiệu lực (Ảnh: chụp màn hình).
Ghi nhận thực tế cho thấy, hầu hết các nhà thuốc đều khẳng định 100% sản phẩm bày bán tại cơ sở có đầy đủ giấy tờ pháp lý cần thiết.
Khi phóng viên đề cập đến sản phẩm Melatonin B6 – một trong 10 thực phẩm bảo vệ sức khỏe vừa bị Cục An toàn thực phẩm thu hồi hiệu lực giấy tiếp nhận công bố ngày 21/5, nhiều hiệu thuốc chỉ lắc đầu từ chối: “Bên mình không có sản phẩm đó”.
Tại một cơ sở thuộc hệ thống nhà thuốc lớn trên đường Phạm Ngọc Thạch, nhân viên tư vấn cam đoan: “Anh chị yên tâm, bên em không bán hàng giả, hàng nhái đâu. Tất cả sản phẩm ở đây đều có giấy tờ công bố hợp lệ”.
Nhiều nhà thuốc được khảo sát khẳng định không bán các sản phẩm sức khỏe nằm trong danh sách bị thu hồi giấy phép (Ảnh: CTV).
Trong quá trình khảo sát thêm tại 5 nhà thuốc lớn trên địa bàn các quận nội thành Hà Nội, phóng viên đều nhận được khẳng định từ các chủ nhà thuốc rằng họ không kinh doanh, thậm chí chưa từng nhập về bất kỳ sản phẩm nào nằm trong danh sách bị thu hồi giấy phép hoặc bị cơ quan chức năng xác định là hàng giả.
Tại một nhà thuốc trên đường Vũ Trọng Phụng, khi được hỏi về cách để người tiêu dùng tự kiểm chứng chất lượng sản phẩm, nhân viên bán hàng cho biết: “Tất cả thuốc ở đây đều nhập từ nguồn rõ ràng, có hóa đơn, chứng nhận đầy đủ”.
Theo lời người này, suốt nhiều năm hoạt động tại khu vực, nhà thuốc chưa từng ghi nhận phản ánh tiêu cực nào từ khách hàng. Đơn vị cũng cho biết luôn thận trọng trong việc lựa chọn nhà phân phối, nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Tình cảnh chung, các nhà thuốc đều than trời vì khách hàng gần đây luôn tỏ ra nghi ngại trong tất cả giao dịch mua thuốc, cả loại kê đơn lẫn không kê đơn.
Muốn biết thật giả phải đợi… cơ quan chức năng
Tại một nhà thuốc lớn trên đường Láng Hạ, khi phóng viên đề cập nhu cầu mua viên uống bổ mắt do thường xuyên làm việc với máy tính, nhân viên bán hàng lập tức giới thiệu một sản phẩm có nhãn mác in hoàn toàn bằng tiếng nước ngoài.
Khi được hỏi về nguồn gốc xuất xứ cũng như giấy tờ liên quan, người bán tỏ ra thiếu thiện chí và có phần khó chịu, né tránh trả lời cụ thể.
Nhà thuốc than khó khi thuốc đầy đủ giấy tờ vẫn dính hàng giả (Ảnh minh họa: Getty).
“Tôi chỉ là người bán hàng thôi, còn bên nhập hàng là bộ phận khác. Còn muốn biết thuốc giả hay thuốc thật thì phải đợi Bộ Y tế xác minh chứ bên tôi nhập hàng là có giấy tờ, hóa đơn đầy đủ”, người bán nói.
Cùng thắc mắc về nguồn gốc khi được giới thiệu một sản phẩm có thương hiệu không phổ biến tại một quầy thuốc gần Bệnh viện Việt Pháp (Hà Nội), trình dược viên thẳng thắn trả lời: “Bên tôi bán thuốc ngay trước cổng bệnh viện nên không phải lo là thuốc giả, luôn có bên của Bộ Y tế đến kiểm tra”.
Người này còn giải thích thêm, thuốc giả là thuốc mà khi kiểm định phát hiện thành phần thấp hơn 70% thông tin trên nhãn.
Một nhà thuốc trên đường Nhân Hòa chia sẻ: “Mình mà bán hàng rẻ quá thì chất lượng không được đảm bảo. Thuốc nhà mình có hóa đơn đàng hoàng. Hàng này mình bán bao nhiêu năm nay, khách cũng mua nhiều năm rồi chứ có phải cứ có hóa đơn là mình nhập về đâu, thuốc của công ty nào uy tín thì mình mới nhập hàng”.
Trả lời phỏng vấn của Dân trí, các chuỗi nhà thuốc lớn cho biết đều áp dụng chặt chẽ nhiều biện pháp kiểm soát, như: Chủ động lấy mẫu ngẫu nhiên các sản phẩm mang đi kiểm định độc lập, siết lại quy trình nhập hàng, lưu kho, vận chuyển hàng đến từng nhà thuốc nghiêm ngặt, minh bạch trong việc công bố số đăng ký của các sản phẩm thuốc và giấy công bố của các sản phẩm thực phẩm chức năng trên website và ứng dụng…
Ngoài ra, khách hàng cũng có thể dễ dàng tra cứu nguồn gốc qua hóa đơn mua hàng, giúp xác thực đảm bảo sản phẩm đúng tiêu chuẩn, an toàn và tránh mua phải hàng giả, hàng nhái.
Người dùng lo ngại: “Biết tin vào đâu!”
Sáng 21/5, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) công bố quyết định thu hồi hiệu lực Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố đối với 12 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Đáng chú ý, riêng Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh phẩm Nam Việt đã có tới 10 sản phẩm nằm trong danh sách bị thu hồi.
Công an Hà Nội thu giữ 100 tấn thực phẩm chức năng, thiết bị y tế giả (Ảnh: Công an Hà Nội)
Thông tin này khiến dư luận không khỏi hoang mang, nhất là trong bối cảnh các vụ việc liên quan đến hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm chức năng liên tiếp bị phát hiện, cho thấy tình trạng đáng báo động về chất lượng sản phẩm trên thị trường.
Sau loạt sự kiện gây xôn xao, chị Tạ Thị Dương Thúy (SN 1980, trú tại Hà Nội) chia sẻ sự bất an: “Tôi thường xuyên mua thực phẩm chức năng cho cả gia đình. Nhưng giờ thì hoang mang thật sự, vì rõ ràng là có giấy phép rồi mà vẫn bị phát hiện kém chất lượng. Biết tin vào đâu cho đúng nữa?”
Theo chị Thúy, trong tình hình hiện nay, người tiêu dùng buộc phải nâng cao cảnh giác, chủ động tự bảo vệ mình: “Đừng ham rẻ. Tôi nghĩ tốt nhất là nên mua hàng ở những nhà thuốc, thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và minh bạch”.
Một số loại thuốc giả được cơ quan chức năng thu giữ trong vụ bắt giữ 100 tấn thực phẩm chức năng, thiết bị y tế giả (Ảnh: Công an Hà Nội).
“Đây là sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe. Một khi dùng phải hàng giả hay kém chất lượng, hậu quả có thể rất nghiêm trọng”, chị nhấn mạnh.
Cùng chung nỗi lo trên, bà Vũ Thị Ngoan (SN1975, Quảng Ninh) chia sẻ: “Tôi hay mua nhiều loại thực phẩm chức năng khác nhau, dùng thử rồi xem loại nào phù hợp. Giờ đọc tin thu hồi mới giật mình không biết mình đã từng sử dụng sản phẩm nào nằm trong danh sách đó chưa”.
“Quả thực không biết làm thế nào để tránh hàng giả”, người phụ nữ bày tỏ lo lắng.
Bà Ngoan bày tỏ bức xúc khi thông tin về các sản phẩm không đạt chuẩn thường được công bố quá muộn, trong khi người dân đã sử dụng từ lâu: “Với những thứ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, chậm trễ trong kiểm soát là điều rất đáng lo ngại”.
Đường dây làm thuốc giả ở Thanh Hóa gây rúng động dư luận (Ảnh: Công an Thanh Hóa).
Tháng 4/2025, lực lượng chức năng liên tiếp triệt phá hai đường dây sản xuất và buôn bán thuốc giả quy mô lớn, làm dấy lên hồi chuông báo động về tình trạng giả mạo dược phẩm đang diễn biến phức tạp trên cả nước.
Tại Thanh Hóa, Công an tỉnh đã bóc gỡ một ổ nhóm chuyên sản xuất và phân phối thuốc tân dược giả hoạt động từ năm 2021, bắt giữ 14 đối tượng liên quan. Gần 10 tấn thuốc giả và nguyên liệu bị thu giữ, bao gồm 21 loại thuốc thông dụng như Tetracyclin, Clorocid, Pharcoter, Neo-Codion và hàng chục nghìn hộp thuốc đông dược giả. Đường dây này đã phân phối sản phẩm trên phạm vi toàn quốc, thu lợi bất chính khoảng 200 tỷ đồng.
Cùng thời điểm, Công an TP.HCM cũng triệt phá một đường dây sản xuất thuốc chữa bệnh giả do Ngô Kim Diệu và Nguyễn Thị Ngọc Hương cầm đầu. Tang vật bị thu giữ lên tới 1.164 thùng thuốc thành phẩm và nguyên liệu các loại, trong đó có hơn 56.000 đơn vị thuốc giả, 1.600kg bột nguyên liệu, cùng hệ thống máy móc chuyên dùng để sản xuất, đóng gói thuốc giả như máy đóng viên nang, ép vỉ, đóng lọ, cán nóng bao bì…
Các sản phẩm làm giả mang tới 33 nhãn hiệu khác nhau, chủ yếu là các loại thuốc đông y kết hợp tân dược, điều trị các bệnh phổ biến như xương khớp, viêm mũi, dạ dày, tim mạch, thần kinh… khiến người tiêu dùng khó phân biệt thật – giả nếu chỉ nhìn bằng mắt thường.
Sáng 23/5, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về đánh giá đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế.
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Bộ Y tế luôn xác định thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm… đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Bộ trưởng cho biết, quan điểm của Bộ về xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế là phải đấu tranh quyết liệt, xử lý nghiêm khắc, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.