
Tại quầy luôn dán sẵn những câu thường giao tiếp để nhân viên dễ dàng trao đổi với khách qua cử chỉ – Ảnh: BẢO TRÂN
Đều đặn hằng ngày, các nhân viên của tiệm sẽ mở cửa từ sáng sớm. Sau khi dọn dẹp tiệm và lau chùi quầy kệ trưng bày, nhân viên bắt đầu lấy đơn khách (tiệm nhận giặt áo quần, thú bông, giày) gửi giặt, sấy. “Mỗi ca có hai bạn, số lượng công việc trong ca sẽ được hai bạn tự động phân chia để làm” – chị Thảo Nhi (21 tuổi, nhân viên làm tại tiệm một năm) chia sẻ.
Tìm cách làm điều tử tế bền lâu
Suốt thời gian làm việc, cả hai nhân viên đều tập trung vào công việc. Một người thoăn thoắt bỏ đồ vào máy giặt, tranh thủ gấp quần áo rồi quay lại phơi mẻ đồ vừa xong. Người còn lại cẩn thận lau giày, gói vào bao kính rồi xếp ngay ngắn để chờ khách đến nhận. Thi thoảng cả hai dừng tay ra hiệu trao đổi vài câu rồi lại cắm cúi trở về với phần việc của mình.
Chỉ khi có khách đến, Thảo Nhi mới dừng công việc để nhận đơn mới. Chị đưa mẩu giấy có sẵn để khách viết yêu cầu. Trong lúc đó Nhi cân ký số đồ khách vừa mang tới.
Xuyên suốt quá trình từ nhận đồ cho đến thanh toán, chị giao tiếp với khách bằng những bảng chữ được đặt sẵn tại quầy hoặc viết ra giấy khi cần trao đổi. Chỉ khoảng hai phút là việc tiếp nhận đồ từ khách đã xong, việc “giao tiếp” diễn ra trơn tru và thuận lợi.
Để tạo ra quy trình “giao tiếp” thuận lợi như vậy, chị Lương Thị Kiều Thúy (34 tuổi) – chủ tiệm Giặt là Sáng – đã dành thời gian để trực tiếp trải nghiệm công việc giặt là trong sáu tháng trước khi mở tiệm.
Sau khoảng thời gian trên, chị nhận thấy công việc không quá khó khăn, phần lớn là chăm sóc khách hàng và làm việc theo quy trình có sẵn. Và dù không giao tiếp thì chất lượng sản phẩm vẫn được đảm bảo.
Bản thân là người khiếm thính (bị mất thính lực từ năm 10 tuổi) nhưng may mắn hơn nhiều người, chị Thúy vẫn nghe được một phần giọng nói của người khác nhờ máy trợ thính. Quyết tâm tạo việc làm ổn định cho người điếc là bởi sau khoảng thời gian học ngôn ngữ ký hiệu và sinh hoạt cùng người điếc, chị nhận thấy họ còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống khi thu nhập không ổn định.
Thậm chí chính họ cũng không có nhiều sự lựa chọn việc làm. Nếu chỉ giúp họ học nghề vẫn không thể đảm bảo cuộc sống được đủ đầy. Điều chị mong muốn là có thể giúp họ một công việc lâu dài.
Nhiều người cho rằng người điếc khó có thể hoàn thành công việc khi không thể giao tiếp. Nhưng chị Thúy tin “chỉ cần tạo ra một mô hình thông minh để người điếc có thể tự làm việc thì họ có thể hoàn thành được công việc ấy”. Với mong muốn cải thiện sinh kế cho người điếc, chị cùng hai người bạn lập nên Giặt là Sáng cuối năm 2020 tại Hà Nội.
Tuy nhiên khi tiệm được đưa vào hoạt động vài tháng, hai người bạn đã không cùng đồng hành tiếp. Kiên trì gầy dựng để tạo ra một nơi giúp người điếc có thể nâng cao chất lượng đời sống, chị tiếp tục vận hành tiệm cho đến ngày nay.

Ngôn ngữ ký hiệu tại Giặt là Sáng – Ảnh: BÉ HIẾU
Dịch vụ từ trái tim
“Khách không đến giặt vì người điếc mà vì chất lượng và sự tự tế đằng sau dịch vụ. Đó là khi chúng mình cảm thấy công bằng và nỗ lực nhiều hơn nữa” – chị Kiều Thúy nói. Một mô hình kinh doanh không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn kiến tạo những thay đổi sâu sắc trong nhận thức xã hội về cộng đồng người điếc.
Chính chị cũng hiểu và cảm nhận được không ít khó khăn, tổn thương trong cuộc sống. Những ánh mắt thiếu thiện cảm, những nụ cười chế giễu khi nghe được hay trong tình huống phân biệt đối xử đã trở thành nỗi ám ảnh, thôi thúc chị Kiều Thúy phải hành động.
Hiện Giặt là Sáng đã có 5 cơ sở (ở Hà Nội, TP.HCM và Đồng Nai) và tạo việc làm cho 20 người điếc.
Điều đặc biệt nữa là lợi nhuận từ Giặt là Sáng hầu hết được sử dụng cho mục đích phát triển các cơ sở và hỗ trợ lớp kỹ năng sống.
Trong năm năm, nhiều bạn đã chọn đây là điểm khởi đầu và cũng có bạn rời đi, tiệm tôn trọng quyết định của mỗi người. “Hành trình của họ không cùng với Giặt là Sáng nhưng đó sẽ là nơi khởi đầu cho hướng đi tương lai của các bạn” – chị Thúy nói.
Anh Nguyễn Lê Tuấn (34 tuổi, quận Tân Phú, TP.HCM) bắt đầu làm việc tại Giặt là Sáng được gần sáu tháng, trước đó anh biết đến công việc giặt là qua thông tin trên mạng xã hội. Anh từng làm tài xế xe xúc và trước khi bắt đầu công việc, anh học việc trong ba tháng để thành thạo các quy trình dịch vụ của tiệm.
“Từ khi làm việc tại tiệm, cuộc sống của mình trở nên thú vị hơn, mình gặp và biết nhiều người hơn, học được nhiều bài học kinh nghiệm cuộc sống. Bản thân mình cảm thấy rất thoải mái và vui vẻ khi được làm tại đây” – anh Tuấn chia sẻ.