Tinh hoa võ học xứ Huế: ‘Cao thủ Đại nội’ truyền võ ra công chúng

Từ chân cầu An Cựu (TP.Huế), theo đường Hải Triều chạy dọc bờ sông đến kiệt (hẻm) 106 nhà số 7 là võ đường của môn phái Võ kinh Vạn An, hiện do võ sư Trương Quang Kim làm chưởng môn.

“Cao thủ Đại nội” triều Nguyễn

Môn phái Võ kinh này có nguồn gốc từ “cao thủ Đại nội” võ quan triều Nguyễn. Theo tiến sĩ Nguyễn Phước Hải Trung, Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, dưới đời vua Tự Đức, ông Trương Ngọc Giai là võ quan giữ chức đội trưởng Đội cấm vệ Đại nội.

Ông Trương Ngọc Giai là người chuyên túc trực bảo vệ nhà vua. “Người chuyên bảo vệ hoàng thượng trong chốn cung đình thường là người có võ công cao cường, được giới võ lâm kính ngưỡng gọi là “cao thủ Đại nội“”, TS Nguyễn Phước Hải Trung cho biết.

Ông Trương Ngọc Giai sau đó truyền võ cho con cháu. Theo dòng lịch sử, đến năm 1972 thì môn phái Võ kinh Vạn An chính thức được võ sư Trương Thăng (đời thứ 4 tính từ cụ tổ Trương Ngọc Giai) sáng lập và ghi danh trong các võ phái cổ truyền của VN. Tuy nhiên, nguồn gốc của môn phái võ trong dòng họ Trương được tổ tiên truyền lại vẫn ghi môn võ này được truyền từ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh.

Võ sư Trương Quang Kim là con trai cố võ sư Trương Thăng, chưởng môn sáng lập phái Võ kinh Vạn An. Vạn An là tên làng cũ thuộc P.An Cựu, TP.Huế. Do gia đình của võ sư Trương Thăng gầy dựng võ đường trên đất Vạn An nên lấy tên đất này đặt tên môn phái.

Ngoài truyền dạy võ thuật, võ sư Trương Quang Kim còn có bằng đông y và hiện đang chữa bệnh tại nhà. Buổi chiều, bệnh nhân đến bắt mạch khá đông. Ông Trương Quang Kim năm nay đã 71 tuổi nhưng thân hình tráng kiện, tiếng nói vang xa đầy nội lực.

Tiếp chúng tôi tại võ đường, võ sư Trương Quang Kim đã đưa gia phả của gia đình cùng ảnh chụp bia mộ của cụ tổ là Trương Ngọc Giai để minh chứng cho lịch sử môn phái chân truyền qua nhiều thế hệ. Trong gia phả họ Trương ở làng Vạn An, đến đời ông Trương Ngọc Giai có ghi rõ: “Tự Đức triều Chánh đội trưởng”. Còn trên bia mộ cụ Trương Ngọc Giai ghi “Việt Nam hoàng triều sắc thụ Chánh đội trưởng hiển tổ khảo Trương Ngọc thần chi mộ”.

Phát triển Võ kinh ra nước ngoài

Võ sư Trương Quang Kim cho biết, khoảng năm 1972, khi thấy các môn phái như karate, taekwondo du nhập VN rầm rộ, sợ nền võ học nước nhà bị phai nhạt, võ sư Trương Thăng lập ra môn phái Vạn An để truyền dạy võ cổ truyền.

Võ sư Trương Quang Kim theo cha học võ từ khi còn nhỏ và luôn ghi nhớ lời dặn của cha “người Việt phải học võ Việt”. Suốt thời thanh niên, với đam mê võ học, ông đã kỳ công tập luyện và đạt thành khí công chân truyền. “Người học võ quan trọng là thực hành chứ không thể nói suông”, võ sư Trương Quang Kim nói.

Để chứng minh cho nội lực khí công thâm hậu của mình, võ sư đã cho tôi ấn tay vào hông ông để cảm nhận luồng chân khí đang vận hành. Trong khi ông vẫn trò chuyện bình thường, luồng khí bên trong chạy ào ạt, tôi càng ấn mạnh thì càng bị đẩy ra.

Võ sư Trương Quang Kim kể, ông có nhiều học trò người Anh, Pháp. Trước đó, những học trò này đã học võ của phương Đông và khi đến gặp ông họ đều tìm cách thử thách. “Người Tây không phải tự nhiên mà họ bái mình làm thầy. Khi đã trải qua thực nghiệm, tận mắt thấy thành tựu võ công, họ mới bái sư”, võ sư Kim cho biết.

Không chỉ ở VN, những năm qua, thầy trò võ sư Trương Quang Kim đã nhiều lần tham gia các chương trình giao lưu võ thuật cổ truyền trên thế giới. Năm 2007, ông tham gia giao lưu biểu diễn tại Mỹ và được Tổng hội Phát triển võ thuật thế giới trao bằng tuyên dương vì có nhiều đóng góp cho bảo tồn phát triển võ học cổ truyền VN. Ông cũng được Thượng viện bang California trao bằng chứng nhận võ sư cao cấp (Master).

Tại Huế, ngoài truyền dạy võ cho các môn sinh, võ sư Trương Quang Kim còn tổ chức show diễn võ thuật để phục vụ khách du lịch trên đường Đại Nam (đường lên lăng Khải Định). Đây là chương trình biểu diễn võ thuật chuyên nghiệp đầu tiên và duy nhất tại TP.Huế phục vụ du khách. “Tổ chức biểu diễn vừa là dịch vụ nhưng qua đó cũng vừa quảng bá cho tinh hoa của võ thuật cổ truyền VN. Đây cũng là cách để bảo tồn, phát huy tinh hoa của Võ kinh VN”, võ sư Trương Quang Kim nói.

Cũng theo võ sư Kim, nhiều du khách sau khi xem biểu diễn đã trở thành môn sinh của võ phái và phát triển võ phái ra nước ngoài. Hiện nay, Võ kinh Vạn An phái đã có 13 võ đường tại Pháp, 3 võ đường tại Mỹ, 1 tại Đức, 1 tại Hà Lan và 1 tại Nicaragua. Mới đây, trong chương trình Ngày hội tinh hoa võ Việt diễn ra vào cuối tháng 3, trong khuôn khổ Festival Huế 2025, Võ kinh Vạn An đã vinh dự được giới thiệu là môn phái lưu truyền từ triều Nguyễn còn bảo tồn đến ngày nay. (còn tiếp)