Tính toán tiếp theo của Thủ tướng Israel

Hôm nay (30.6), Thủ tướng Netanyahu dự kiến phải hầu tòa liên quan một vụ án tham nhũng vốn đã bị trì hoãn nhiều lần bởi các diễn biến quân sự trong khu vực.

Tuy nhiên, Tòa án quận Jerusalem tối qua quyết định hủy các phiên hầu tòa của ông Netanyahu vào các ngày 30.6 và 2.7 vì lý do an ninh và ngoại giao mật. Ông Netanyahu và các quan chức an ninh, tình báo đã trình bày với các thẩm phán lý do phiên tòa nên bị hủy, theo tờ The Times of Israel.

Tổng thống Mỹ bảo vệ

Theo Reuters, ông Netanyahu bị truy tố vào năm 2019 với các cáo buộc nhận hối lộ, gian lận và lạm dụng tín nhiệm trong 3 vụ án riêng biệt. Quá trình xét xử bắt đầu từ tháng 5.2020, đánh dấu lần đầu tiên một thủ tướng đương nhiệm của Israel phải hầu tòa. Đến nay, vụ án đã bị trì hoãn nhiều lần, phần lớn do yêu cầu từ phía ông Netanyahu với các lý do như xung đột ở Dải Gaza, Li Băng và gần đây là đợt căng thẳng với Iran. Tuy nhiên, vào ngày 27.6, tòa án Israel bác yêu cầu tiếp tục trì hoãn từ phía các luật sư của ông Netanyahu. Nếu bị kết án, vị thủ tướng 76 tuổi có thể đối mặt với án tù lên đến 10 năm vì tội hối lộ hoặc 3 năm cho các tội còn lại.

ẢNH: REUTERS

Vài ngày qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục lên tiếng bảo vệ ông Netanyahu, gọi vụ xét xử là một “cuộc săn phù thủy chính trị” và yêu cầu Israel hủy bỏ ngay lập tức vụ án hoặc ân xá cho thủ tướng. Ông Trump gọi ông Netanyahu là “anh hùng chiến tranh”, đồng thời cho rằng vụ xét xử cản trở các cuộc đàm phán quan trọng với Hamas và Iran. Ngoài ra, ông Trump cũng đề cập việc Mỹ chi hàng tỉ USD mỗi năm để hỗ trợ Israel, như một lời cảnh báo đến quốc gia đồng minh về khả năng cắt viện trợ nếu phiên xét xử không bị hủy.

Theo truyền thông Israel, các cuộc đàm phán ngầm nhằm đạt được một thỏa thuận nhận tội trong vụ án của Thủ tướng Netanyahu đã được nối lại. Tuy nhiên, điểm vướng mắc chính vẫn là việc ông Netanyahu không sẵn sàng rút khỏi đời sống chính trị như một phần của thỏa thuận. Tuy vậy, chính giới Israel đã bắt đầu công khai thảo luận nghiêm túc về khả năng này, điều mà trước đây chỉ được “thì thầm sau cánh gà”, bất chấp các rắc rối pháp lý kéo dài và tuổi tác ngày càng cao của thủ tướng.

Sứ mệnh của ông Netanyahu

Mặt khác, một số nhà phân tích cho rằng ông Netanyahu có thể đang tận dụng “thời điểm vàng” sau cuộc tấn công Iran để kêu gọi bầu cử sớm. Mục tiêu là giữ vững quyền lực trước khi các bất mãn về chiến sự ở Gaza và cuộc điều tra tham nhũng quay trở lại làm suy yếu vị thế của ông. Trên lý thuyết, cuộc bầu cử tiếp theo sẽ diễn ra vào cuối năm 2026.

Theo tờ Financial Times, Thủ tướng Netanyahu gần đây liên tục có các hoạt động trước công chúng, có thể nhằm khôi phục hình ảnh trong mắt cử tri sau những chỉ trích về trách nhiệm đối với vụ tấn công của Hamas ngày 7.10.2023. Các cuộc khảo sát thăm dò cho thấy chiến dịch tấn công Iran vừa qua nhận được sự ủng hộ của hơn 80% người Do Thái Israel. Trong một cuộc họp báo gần đây, ông Netanyahu tuyên bố vẫn còn nhiều sứ mệnh và sẽ cố gắng hoàn thành khi có thể. Mặc dù đã giành được thêm sự ủng hộ gần đây nhưng liên minh cầm quyền của ông Netanyahu, gồm các đảng cực hữu và siêu bảo thủ, vẫn bị phe đối lập bỏ xa.

Một trong những thách thức đối với ông Netanyahu là giải quyết cuộc xung đột tại Dải Gaza. Dưới áp lực từ các đồng minh cực hữu trong chính phủ, ông Netanyahu tuyên bố sẽ không dừng chiến dịch tại Gaza cho đến khi xóa sổ Hamas. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy đa phần người Israel ủng hộ thỏa thuận giải cứu 50 con tin còn lại, kể cả nếu phải chấm dứt xung đột.

Mặt khác, chiến sự tại Gaza kết thúc cũng có thể làm hồi sinh tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các nước Ả Rập trong khu vực, đặc biệt là Ả Rập Xê Út, vốn là mục tiêu lâu năm của ông Netanyahu cũng như hầu hết người Israel. Tổng thống Trump, người từng làm trung gian cho việc bình thường hóa quan hệ của Israel với một số nước trong khu vực hồi năm 2020, mới đây cho biết có thể đạt thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza trong tuần này. Trong bài đăng trên mạng xã hội trưa qua, ông Trump kêu gọi “chốt thỏa thuận tại Gaza và đưa các con tin trở về”.