Tôi lúng túng, sợ đứa bé ‘tẩu hỏa’ vì lời giải thích ‘ở trường thì theo kiểu Tây, còn về nhà thì rèn theo kiểu ta’.
Hôm nọ, tôi ghé nhà cô bạn thân chơi thì bắt gặp cảnh khó xử: Bé con chủ nhà bạn tôi khóc mếu máo vì bị mẹ bắt chép phạt. Mới vừa trước đó, mẹ cậu bé còn cao hứng khoe con đang học tại một trường quốc tế nổi tiếng, học phí gần 300 triệu đồng mỗi năm.
Thấy tôi lúng túng, mẹ bé thản nhiên giải thích: “Ở trường thì theo kiểu Tây, về nhà phải rèn theo kiểu ta cho nó vào khuôn khổ”.
Tôi thắc mắc có hai vấn đề là:
Thứ nhất, cho con học trường quốc tế làm gì mà về nhà bắt con chép phạt?
Thứ hai, tại sao lại phạt con khi nhà đang có khách, khiến con khóc lóc, xấu hổ?
Tôi nhận thấy có những gia đình đầu tư rất lớn để con học môi trường giáo dục hiện đại, nhưng cách dạy dỗ ở nhà lại theo lối mòn cũ kỹ: phạt chép, quát nạt, mắng mỏ, so sánh.
Trong khi ở trường, thầy cô có thể dùng phương pháp phản hồi tích cực, giúp con hiểu và điều chỉnh hành vi; thì ở nhà, bố mẹ lại quay về kiểu phạt cho chừa.
Thật là nghịch lý khi nhiều cha mẹ chi tiền tỷ để mua môi trường giáo dục tiên tiến nhưng lại không sẵn sàng thay đổi tư duy dạy con. Họ mong trường quốc tế dạy con tự tin, sáng tạo, tư duy phản biện, nhưng về nhà lại bắt con nghe lời răm rắp, không được cãi, không được sai.
Họ khen trường dạy con thuyết trình tốt, làm việc nhóm giỏi, nhưng về nhà thì nói gì con phải nghe đó, đối đáp với người lớn là hỗn.
Vậy rốt cuộc, điều chúng ta muốn con học là gì? Nếu chúng ta vẫn giữ nguyên cách kỷ luật cũ kỹ, coi con như cái máy cần lập trình lại khi lỗi, thì việc cho con học trường quốc tế chẳng khác gì mua một chiếc siêu xe rồi bắt nó chạy đường làng với tốc độ 30 km/h.
Việc đầu tư vào giáo dục con là điều rất đáng quý. Nhưng sự đầu tư ấy sẽ lãng phí nếu không đi kèm với thay đổi tư duy nuôi dạy. Nếu bố mẹ không sẵn sàng thay đổi, thì ngôi trường vừa tốn một đống tiền để được “hiện đại” kia cũng không thể thay đổi được gì.
Tôi không có ý so sánh trường này với trường kia, chỉ muốn nhấn mạnh là con học ở đâu, trường gì chỉ là một trong những yếu tố khi giáo dục con cái, quan trọng không kém là cách bố mẹ đối xử, tiếp cận phương pháp dạy dỗ con ở nhà.
Chứ nếu cứ nghĩ tốn học phí cao, môi trường cởi mở, mà không có sự đồng hành đúng đắn từ gia đình, bố mẹ thì cũng giống như bỏ tiền ra mua lớp vỏ hào nhoáng mà thôi.
Thứ quyết định sự phát triển của một đứa trẻ không nằm ở số tiền bố mẹ bỏ ra, mà nằm ở cách bố mẹ nuôi dạy và đối thoại với con mỗi ngày. Trường có thể dạy con kiến thức và kỹ năng, nhưng chỉ gia đình mới dạy con cách yêu thương, lắng nghe và trưởng thành.
Nếu tư duy dạy con không thay đổi, thì dù học ở đâu, con vẫn chỉ loay hoay trong nỗi sợ, thay vì được lớn lên trong sự tin tưởng.
Hoàng Hưng