Một bé trai đã vô tình kích hoạt một chiếc xe điện đang trưng bày trong trung tâm thương mại – Video: Gustavo Henrique Ruffo
Xe điện bất ngờ “tự chạy”
Mẫu ô tô điện Trung Quốc Aion Y (thuộc GAC) được mở bán ở Brazil gần đây. Khi ra mắt, nhiều hãng xe thường trưng bày sản phẩm tại sân bay hoặc trung tâm thương mại.
Trong những “showroom tạm thời” như vậy, khách tham quan có thể vào xe, khám phá nội thất, tìm hiểu thông tin và thậm chí có thể đặt mua xe tại chỗ – hoạt động như một đại lý thu nhỏ.
GAC đã mở một địa điểm như vậy tại Shopping Villa-Lobos và một sự cố bất ngờ xảy ra. Chiều 7-6 (giờ địa phương), một cậu bé (chưa rõ độ tuổi) ngồi vào ghế lái, khởi động được xe và lái Aion Y đi được vài mét trong trung tâm thương mại.

Chiếc xe “gây họa” – Ảnh cắt từ video
Chiếc xe chỉ dừng lại sau khi đâm vào gian trưng bày của cửa hàng trang sức Vivara.
May mắn thay, không ai bị thương. Có thể nói chỉ gian hàng trang sức bị hư hỏng, vì chiếc xe dường như vẫn nguyên vẹn. Điều đó cho thấy có thể chức năng “creep” (bò chậm) đã tự động khiến xe di chuyển chậm. Có thể ai đó đã kịp thời can thiệp, tắt xe trước khi tình hình trở nên tồi tệ hơn.
An toàn của những chiếc xe điện trưng bày
Theo trang Autoevolution, điều đáng bận tâm nhất trong vụ việc này là sự việc có thể bị coi là một pha hú vía và bị đánh giá là một tai nạn nhỏ. Thậm chí một số người còn có thể đùa cợt về “kỹ năng lái xe” của cậu bé. Tuy nhiên, câu hỏi đầu tiên cần đặt ra là: “Làm thế nào cậu bé lại có thể khởi động được chiếc xe điện?”.
Câu trả lời rõ ràng nhất có thể là chìa khóa thông minh (keyfob) đã ở bên trong xe. Nhưng tại sao keyfob lại có thể để trong một chiếc xe không được phép vận hành? Xe không cảnh báo khi để chìa khóa trong cabin?

Chiếc xe chỉ dừng lại sau khi đâm vào cửa hàng trang sức – Ảnh cắt từ video
Nhìn rộng ra, vấn đề có thể là câu chuyện của cả ngành xe. Hiện nay, việc sử dụng chìa khóa truyền thống đã trở nên lạc hậu, khi có thể khởi động bằng tín hiệu vô tuyến từ keyfob hoặc thậm chí là chìa khóa số trên điện thoại. Không còn thao tác vặn khóa cơ học – vốn từng là một rào cản hiệu quả với trẻ em. Giờ đây, chỉ cần nhấn nút là xe có thể hoạt động.
Với một chiếc xe dùng động cơ đốt trong, người dùng sẽ nghe thấy tiếng đề nổ, sau đó là tiếng máy rền lên. Những âm thanh này tạo cảm giác rõ ràng rằng xe đang hoạt động. Nhưng xe điện thì gần như không phát ra âm thanh, trừ khi được lập trình để phát nhạc hay tiếng mô phỏng động cơ.

Cần số quá dễ dùng vừa là ưu điểm vừa tiềm ẩn rủi ro trong một số trường hợp – Ảnh: Matheus – Primo Auto/YouTube
Ngoài ra với xe số sàn, người ta phải đạp côn, vào số, và tăng ga. Xe số tự động thì phải chọn chế độ (D, R…). Chiếc GAC Aion Y dùng hệ thống khởi động không cần chìa và cần số là một cần gạt phía sau vô lăng. Vậy làm sao cậu bé đưa xe vào số D?
Việc xe yên lặng và khởi động bằng nút bấm không phải là vấn đề, nhưng rõ ràng đã trở thành điểm yếu nghiêm trọng trong vụ tai nạn này. Nếu Aion Y phát tín hiệu rằng xe đang hoạt động, có thể đã có người kịp thời ngăn chặn.
Trang Autoevolution đặt câu hỏi: “Nếu người ngồi vào xe là một người lớn có ý đồ xấu thì sao?”. Chiếc Aion Y nặng tới 1.738kg và có khả năng tăng tốc 0-100km/h chỉ trong 8,5 giây.
Từ đó cho thấy không thể áp dụng cùng một chiến lược trưng bày cho xe điện và xe chạy xăng/dầu. Nếu các hãng xe điện muốn trưng bày trong trung tâm thương mại hoặc sân bay, họ phải đảm bảo xe không thể vận hành.
Với xe chạy xăng, có thể vô hiệu hóa bằng cách rút dây bugi, xả cạn nhiên liệu, hoặc tháo bình ắc quy 12V. Nhưng xe điện gần như chỉ có cách hết pin, trừ khi pin là loại có thể tháo rời nhanh chóng. “Liệu một chế độ phần mềm “chỉ dùng trưng bày” tương tự chế độ máy bay trên điện thoại có thể giải quyết không? Hay cần công tắc cơ khí ngắt nguồn điện đến động cơ?”, Autoevolution đặt câu hỏi.
Trang ô tô này cũng cho rằng dù sự việc lần này xảy ra với xe GAC, đây là lời cảnh tỉnh cho toàn ngành xe điện và các hãng cần nhanh chóng đưa ra giải pháp.
Câu chuyện lần này trở thành bài học cảnh tỉnh là vì chưa có ai bị thương. Nhưng lần sau có thể không may mắn như vậy.