Cựu tướng Michel Yacovleff của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) – Ảnh: UKRINFORM
Theo Hãng thông tấn Ukrinform ngày 25-6, tướng nghỉ hưu Michel Yakovleff, cựu phó tham mưu trưởng tại Bộ tư lệnh tối cao quân Đồng minh châu Âu (SHAPE), cơ quan chỉ huy cấp cao của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở châu Âu, nói Ukraine hiện là lực lượng quân sự hiệu quả và tiến bộ nhanh so với các thành viên NATO dù chưa gia nhập khối.
Phát biểu với báo chí Pháp, ông cho rằng Kiev không chỉ phòng thủ thành công mà còn góp phần làm thay đổi cách nhìn của phương Tây về khả năng phòng thủ thông qua khả năng đổi mới về công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực máy bay không người lái (drone) và sản xuất đạn dược.
Tuy nhiên, ông Yakovleff cũng thừa nhận chiến sự Nga – Ukraine vẫn đang ở giai đoạn giằng co, không có bước tiến lớn kể từ sau cuộc phản công mùa hè 2023 của Ukraine.
Phía Nga dù không thể tạo ra các đòn đột phá rõ rệt, vẫn tiếp tục duy trì áp lực trên nhiều hướng và giành quyền kiểm soát một số vùng lãnh thổ nhỏ.
Nhiều báo cáo từ phía Nga và phương Tây, Ukraine cho thấy các đòn tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái (UAV) từ Nga ngày càng đạt hiệu quả cao hơn.
Châu Âu nên quyết đoán hơn, Nga vẫn giữ lợi thế sản xuất
Tướng Yakovleff kêu gọi các nước phương Tây tăng cường viện trợ khí tài hiện đại, đặc biệt tên lửa không đối không và bom lượn chính xác để Ukraine có thể đối phó hiệu quả hơn với các cuộc không kích bằng drone tự sát Shahed hay bom từ Nga.
Nhiều nhà phân tích phương Tây cho rằng khả năng sản xuất vũ khí của Matxcơva vẫn vượt trội so với tốc độ bổ sung khí tài của Ukraine và phương Tây.
Một số hệ thống phòng không như Patriot của Mỹ hay SAMP/T do Pháp và Ý kết hợp sản xuất vẫn trong quá trình sản xuất và phân bổ, chưa thể triển khai đại trà.
Về trừng phạt, ông Yakovleff cho rằng phương Tây chưa tận dụng hết “vũ khí kinh tế”, đặc biệt các biện pháp thứ cấp chống lại các nước mua dầu Nga thông qua đội “tàu ma” để lách lệnh trừng phạt tiếp tục hoạt động.
NATO và vị thế Ukraine thời hậu chiến
Ông Yakovleff hình dung một mô hình “liên minh quốc gia sẵn sàng” – gồm Pháp, Đức, Anh, Canada và các nước khác, có thể hiện diện quân sự tại Ukraine sau khi chiến sự kết thúc, dù không có sự dẫn dắt trực tiếp của Mỹ.
Theo ông, đây có thể là “bước ngoặt làm thay đổi bản chất NATO trong tương lai”.
Tuy nhiên, không phải tất cả các nước châu Âu đều ủng hộ ý tưởng này. Một số như Ý đã tuyên bố không tham gia, trong khi Đức, Anh hay Ba Lan vẫn còn thận trọng và đang cân nhắc lợi ích chiến lược lâu dài.
Ngoài ra, vị tướng Pháp đánh giá quân đội Ukraine như một nơi phương Tây có thể học hỏi kinh nghiệm chiến trường thực tế, nơi các chiến thuật, công nghệ và hậu cần đều được rèn giũa trong điều kiện chiến đấu cường độ cao.
Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định Ukraine vẫn cần thời gian để tái thiết, chuẩn hóa theo quy định NATO và giải quyết các thách thức nội bộ về tài chính, chính trị và nhân sự hậu chiến.