TP HCMLong, 17 tuổi, gần đây mệt mỏi, đi khám phát hiện có khối u ở lồng ngực, tưởng ung thư song kết quả sinh thiết xác định hạch do viêm lao.
Kết quả chụp CT lồng ngực tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ghi nhận Long có khối u kích thước 2×3 cm ở trung thất (lồng ngực) trước, hạch nhỏ rải rác ở trung thất giữa. ThS.BS.CKI Phan Vũ Hồng Hải, khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, chỉ định phẫu thuật sinh thiết lạnh khối u trong lúc mổ nhằm xác định bản chất tổn thương, quyết định hướng xử trí tiếp theo, tránh bỏ sót nếu u ác tính.
TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đánh giá khối u nằm ngay trước động mạch chủ và động mạch phổi, sát dây thần kinh quặt ngược khiến khó phẫu thuật. Nếu bóc tách không thận trọng dễ làm tổn thương những mạch máu và dây thần kinh, để lại biến chứng khó thở, suy hô hấp, khàn tiếng, mất tiếng sau mổ. Để giảm nguy cơ rủi ro, êkíp phẫu thuật bằng robot thế hệ mới Da Vinci Xi.
Bác sĩ mở 4 đường mổ nhỏ ở phía bụng trái người bệnh để đưa 4 cánh tay robot vào. Từ buồng điều khiển chính, bác sĩ Dũng điều khiển từng cánh tay, phối hợp nhịp nhàng với êkíp phụ mổ để đảm bảo chuẩn xác. Nhờ công nghệ mô phỏng cổ tay người, những cánh tay robot xoay 540 độ giúp bác sĩ tiếp cận những vùng mổ sâu, hẹp.

Các bác sĩ mở đường mổ nhỏ để đưa cánh tay robot vào tiếp cận khối u. Ảnh: Thanh Luận
Dưới sự hỗ trợ của camera 3D siêu nhỏ, phóng đại vùng phẫu thuật lên 15 lần, bác sĩ quan sát rõ nét từng chi tiết nhỏ, bóc tách trọn vẹn u, không gây tổn thương khu vực lân cận. Sau gần một giờ, u được lấy hết để sinh thiết lạnh. Kết quả sau 30 phút xác định u lành tính do viêm lao.
Long tỉnh táo, không ho, khó thở, sinh hoạt, ăn uống bình thường sau vài giờ, xuất viện hai ngày sau đó.

Bác sĩ Dũng kiểm tra vết mổ cho Long trước lúc xuất viện. Ảnh: Thanh Luận
Lao hạch là bệnh viêm mạn tính ở hệ thống hạch bạch huyết ngoại vi do vi khuẩn hạch gây ra. Người bệnh nổi hạch ở cổ, nách, bẹn. Ngoài ra, bệnh lao hạch có thể xảy ra ở các hạch nội tạng như , hạch mạc treo… Nhóm người có nguy cơ mắc lao hạch gồm suy dinh dưỡng, sống trong không gian chật hẹp, không lưu thông không khí đủ, người nghiện chất kích thích như rượu bia, hút thuốc lá, bị suy giảm miễn dịch do mắc bệnh đái tháo đường, AIDS (HIV tiến triển), ung thư…
Tùy theo tình trạng bệnh, bác sĩ quyết định người bệnh nên sử dụng thuốc hay kết hợp cùng các phương pháp điều trị khác. Như trường hợp Long, sau phẫu thuật cần kết hợp phác đồ điều trị bằng thuốc kháng lao trong 6-9 tháng để ngăn chặn nhiễm trùng. Các hạch rải rác ở trung thất trước của bệnh nhân sẽ dần thu nhỏ, triệt tiêu khi lao được kiểm soát, theo bác sĩ Dũng.
Để phát hiện sớm lao hạch, các bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên xét nghiệm nhiễm trùng lao tiềm ẩn, điều trị dứt điểm nếu mắc bệnh. Bệnh lao tiềm ẩn không gây ra triệu chứng có thể lây lan sang vùng khác trên cơ thể, gây ra bệnh nhiễm trùng như lao hạch. Hiện, Bộ Y tế khuyến cáo nên tiêm vaccine phòng lao cho trẻ sơ sinh trong vòng một tháng đầu sau khi sinh với cân nặng trên 2 kg.
Việt Nam là trong 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất toàn cầu theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nước ta ghi nhận hơn 106.000 ca mắc lao, 11.000 người tử vong do bệnh này năm 2023.
Thu Hà
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh tim mạch để bác sĩ giải đáp |