Giới chức quân đội Ukraine chưa nắm rõ chi tiết về thông báo “sẽ chuyển 17 Patriot” của ông Trump hồi đầu tuần.
Tại cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Nhà Trắng hôm 14/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết đang phối hợp cùng một nước sẵn sàng ngay lập tức cung cấp “17 Patriot” cho Ukraine. Ông công bố một “thỏa thuận rất lớn”, trong đó các đồng minh châu Âu mua vũ khí Mỹ và chuyển cho Ukraine.
Tuy nhiên, theo thiếu tướng Vadym Skibitskyi, Phó giám đốc cơ quan tình báo quân sự Ukraine (GUR), Kiev chưa có thông tin cụ thể hơn về lô khí tài quân sự “hàng tỷ USD” và chưa hiểu ý ông Trump là gì khi nói sắp có “17 Patriot” được chuyển đến Ukraine.
Kiev đang chờ thêm thông tin làm rõ xem ông Trump đang đề cập đến tên lửa đánh chặn, bệ phóng hoặc cả tổ hợp đầy đủ gồm nhiều bệ phóng, radar và hệ thống điều khiển.
“Nếu ý của ông ấy là 17 tổ hợp đầy đủ. Đó là con số rất lớn. Nhưng nếu ông ấy chỉ ám chỉ 17 bệ phóng riêng lẻ thì có thể khả thi hơn”, Skibitskyi nhận định.
Các thành phần của tổ hợp Patriot. Bấm vào hình để xem chi tiết.
Hiện Ukraine chỉ sở hữu khoảng 6 tổ hợp Patriot có thể hoạt động, có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo của Nga. Mỗi tổ hợp Patriot thường có 6 bệ phóng, tổng chi phí hơn một tỷ USD.
Đức đã đồng ý chuyển giao hai tổ hợp trong vài tháng tới, còn Hà Lan cam kết cung cấp một tổ hợp cho Ukraine. “Ba tổ hợp này tương đương 18 bệ phóng – gần với con số 17 mà ông Trump đề cập. Chính quyền Mỹ và Lầu Năm Góc sẽ cung cấp thêm chi tiết”, lãnh đạo GUR nói.
Tổ hợp phòng không Patriot trong cuộc tập trận tại sân bay Warsaw Babice, Ba Lan ngày 7/2/2023. Ảnh: AFP
Tướng Skibitskyi cho biết ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc điện đàm đầu tháng 7 đã thảo luận về khả năng Mỹ cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk. Loại tên lửa hành trình chính xác cao này có tầm bắn khoảng 1.600 km và có thể vươn tới Moskva.
Những yêu cầu tương tự trước đây từ Ukraine đã bị chính quyền cựu tổng thống Joe Biden từ chối. Trong phát biểu ngày 15/7, ông Trump nhấn mạnh rằng Ukraine không nên nhắm vào thủ đô của Nga.
Skibitskyi xác nhận chính quyền Trump chưa đồng ý cung cấp Tomahawk, nhưng nếu được bật đèn xanh thì quân đội Ukraine cũng khó triển khai loại vũ khí này. “Chúng không dễ sử dụng, phải được phóng từ tàu chiến hoặc máy bay ném bom chiến lược. Chúng tôi không có máy bay ném bom chiến lược nào”, ông nói.
Thiếu tướng Vadym Skibitskyi, Phó giám đốc cơ quan tình báo quân sự Ukraine (GUR), vào tháng 5/2024. Ảnh: GUR
Các cuộc thảo luận giữa Kiev và Washington cũng xoay quanh khả năng dỡ bỏ giới hạn sử dụng tên lửa ATACMS của Mỹ với tầm bắn 300 km. Theo quy định từ thời ông Biden, Ukraine chỉ được phép sử dụng loại tên lửa này nhắm vào những vùng lãnh thổ đang do Nga kiểm soát.
Theo Washington Post, chính quyền Trump nhiều khả năng sẽ cho phép Ukraine sử dụng ATACMS tấn công lãnh thổ Nga ở tầm bắn tối đa, đồng thời đang cân nhắc gửi thêm tên lửa.
Skibitskyi nói Nga đã di chuyển các căn cứ quân sự chiến lược ra xa hơn 500 km so với biên giới Ukraine. Kiev hiện chỉ có thể tấn công chúng bằng máy bay không người lái tự sát mang 50kg thuốc nổ. Trong khi đó, ATACMS có đầu đạn nặng tới 500kg và có sức phá hủy lớn hơn nhiều.
Thanh Danh (Theo Guardian, Washington Post, NV)