Iran thường thực hiện các đòn tấn công tên lửa quy mô lớn trong đêm (Ảnh: Reuters).
Khi còi báo động rú vang và hệ thống phòng không Israel được kích hoạt để ngăn chặn hỏa lực của Iran, một quy luật rõ rệt đã xuất hiện trong chiến lược tên lửa của Tehran: bóng tối.
Việc Iran liên tục phóng tên lửa vào ban đêm không phải là ngẫu nhiên, đó là một học thuyết quân sự và công nghệ có chủ đích, nhằm che giấu, gây bất ngờ và đồng thời là chiến thuật tâm lý chiến.
Không giống như máy bay, tên lửa không thể dựa vào oxy trong khí quyển để đẩy đi. Thay vào đó, chúng phải mang theo cả nhiên liệu và chất oxy hóa, hai thành phần cần thiết cho quá trình đốt cháy, trong chính hệ thống của mình. Điều này là do tên lửa đạn đạo bay lên độ cao mà tại đó oxy gần như không tồn tại.
Tên lửa tầm xa của Iran, bao gồm dòng Shahab, thường sử dụng nhiên liệu lỏng. Loại tên lửa này cần một quá trình nạp nhiên liệu phức tạp trước khi phóng, với hai thùng chứa riêng biệt, một cho nhiên liệu, một cho chất oxy hóa. Toàn bộ quy trình này rất nhạy cảm về thời gian, nguy hiểm, và đòi hỏi cơ sở hạ tầng phóng cố định cùng đội ngũ kỹ thuật mặt đất.
Giai đoạn nạp nhiên liệu chính là thời điểm dễ bị tổn thương nhất của tên lửa, đặc biệt dưới sự giám sát của vệ tinh và máy bay do thám đối phương. Để giảm nguy cơ bị phát hiện và tấn công, Iran thường tiến hành tiếp nhiên liệu vào ban đêm, khi khả năng bị quan sát từ trên cao thấp hơn đáng kể.
Điều này sẽ giảm nguy cơ Iran bị Israel không kích khi đang tiếp liệu cho tên lửa dùng nhiên liệu lỏng.
Ngược lại, các tên lửa tầm ngắn và tầm trung như Fateh-110 và Zolfaghar thường sử dụng nhiên liệu rắn. Các hệ thống này được nạp sẵn hỗn hợp nhiên liệu và chất oxy hóa ở dạng rắn bên trong thân tên lửa. Chúng luôn trong trạng thái sẵn sàng phóng, không cần nạp nhiên liệu tại chỗ, và có thể khai hỏa từ các bệ phóng cơ động, lý tưởng cho các cuộc tấn công chớp nhoáng và tác chiến phân tán.
Tuy nhiên, một khi đã khai hỏa, tên lửa dùng nhiên liệu rắn không thể bị dừng lại hoặc điều chỉnh lực đẩy. Việc phóng là không thể đảo ngược, một sự đánh đổi giữa khả năng cơ động và tốc độ phản ứng.
Iran sử dụng đa dạng các loại tên lửa trong đòn tấn công vì họ phân tán kho hỏa lực lớn nhất Trung Đông trên khắp lãnh thổ rộng lớn. Tên lửa Iran có cả bệ phóng cố định, di động và dưới lòng đất, giúp chiến thuật tấn công trở nên đa dạng, các đòn đánh phức tạp và khiến đối phương khó theo dõi.
Câu hỏi thường được đặt ra là: Vì sao tên lửa phải mang theo chất oxy hóa? Trái với động cơ phản lực hút không khí bên ngoài, động cơ tên lửa phải hoạt động trong môi trường nơi oxy không đủ hoặc hoàn toàn không có.
Tên lửa đạn đạo có thể bay lên hàng chục, thậm chí hàng trăm km vào tầng khí quyển. Để đảm bảo lực đẩy liên tục, chúng phải mang theo toàn bộ thành phần đốt cháy ngay từ đầu.
Việc Iran liên tục chọn tấn công ban đêm không phải là quyết định ngẫu nhiên. Đó là một học thuyết quân sự nhiều tầng lớp, cân nhắc đến các thực tế kỹ thuật, cơ hội chiến lược và yếu tố tâm lý trong chiến đấu.
Bằng cách kết hợp tên lửa dùng nhiên liệu rắn và lỏng, bệ phóng cơ động và bóng đêm tự nhiên, Iran xây dựng một hệ thống ưu tiên khả năng sống sót, yếu tố bất ngờ và tác động tâm lý.
Việc tấn công vào ban đêm cũng tạo ra sự lo ngại, tâm lý bất an cho đối phương vào thời điểm nhạy cảm khi mọi người thường nghỉ ngơi. Đây cũng là một phần trong chiến thuật tâm lý chiến, nhằm tạo ra sự mệt mỏi cho dư luận Israel nếu cuộc chiến kéo dài.
Theo Jpost, trong cuộc chiến răn đe và phòng thủ đang tiếp diễn, thời điểm khai hỏa quan trọng không kém gì bản thân tên lửa.
So sánh năng lực tên lửa Iran – Israel (Ảnh: Al Jazeera).