Vì sao không phải xã nào ở TP.HCM cũng được chứng thực nhà đất?

UBND cấp xã ở TP.HCM (cũ) không được chứng thực nhà đất

HĐND TP.HCM vừa ban hành Nghị quyết số 29 năm 2025 (có hiệu lực từ ngày 28.8) quy định 13 nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức thực hiện chứng thực, trong đó có chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến nhà đất.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Theo đó, các nhiệm vụ, quyền hạn này được chia thành 2 nhóm chính. Thứ nhất, nhóm việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký (khoản 1, 2, 3, 4, 5, 13 điều 3 Nghị quyết số 29). Thứ hai, nhóm việc chứng thực hợp đồng, giao dịch (khoản 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 điều 3 Nghị quyết 29).

Ngoài ra, Nghị quyết 29 còn quy định các nhiệm vụ, quyền hạn khác trong lĩnh vực chứng thực được pháp luật quy định thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp xã, trừ những nhiệm vụ, quyền hạn mà pháp luật không cho ủy quyền. Việc ủy quyền này nhằm giúp giảm tải áp lực của Chủ tịch UBND cấp xã trong hoạt động chứng thực.

Như vậy có phải Chủ tịch UBND xã, phường nào ở TP.HCM cũng được ủy quyền cho công chức thực hiện chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là quyền sử dụng đất (QSDĐ), nhà ở?

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Thành Băng, Trưởng phòng Bổ trợ tư pháp, Sở Tư pháp TP.HCM, cho biết việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, cấp bản sao có chứng thực từ bản chính hợp đồng, giao dịch đã được chứng thực (khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 13 điều 3 Nghị quyết 29), căn cứ tình hình thực tiễn tại địa phương, Chủ tịch UBND cấp xã xem xét ủy quyền cho một hoặc một số công chức thực hiện, để phục vụ người dân.

Đối với việc chứng thực hợp đồng, giao dịch về nhà, đất, di chúc, di sản… (tại khoản 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 điều 3 Nghị quyết 29), UBND TP.HCM (cũ), UBND tỉnh Bình Dương và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sáp nhập, đã ban hành các văn bản quy định về thẩm quyền chứng thực vấn đề này cũng có phần khác nhau.

Hiện nay, UBND TP.HCM (mới) chưa ban hành văn bản thay thế, bãi bỏ các văn bản về việc chuyển giao thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch từ UBND cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng. Vì thế, theo ông Nguyễn Thành Băng: “UBND cấp xã thuộc TP.HCM (cũ) tiếp tục thực hiện theo Quyết định số 31 năm 2011 của UBND TP.HCM. Nghĩa là đối với giao dịch về nhà đất, UBND cấp xã không được chứng thực, mà phải chuyển sang các tổ chức hành nghề công chứng”.

Ông Thành Băng giải thích thêm UBND cấp xã thuộc khu vực TP.HCM (cũ) không có thẩm quyền nên không được ủy quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất (trừ di chúc).

Đối với di chúc và các việc quy định tại khoản 2, điều 2 Quyết định số 31 năm 2011, Chủ tịch UBND cấp xã cân nhắc, xem xét quyết định ủy quyền cho công chức để thực hiện khi đảm bảo đủ các tiêu chuẩn, điều kiện để thực hiện nhiệm vụ.

Nơi nào ở Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) được chứng thực nhà đất ?

Ông Nguyễn Thành Băng thông tin thêm đối với UBND cấp xã thuộc khu vực tỉnh Bình Dương (cũ), tiếp tục thực hiện khoản 2, khoản 3 điều 1 Quyết định số 17 năm 2013 của UBND tỉnh Bình Dương (đã được sửa đổi, bổ sung) về thẩm quyền chứng thực hợp đồng giao dịch.

Theo đó, đối với UBND cấp xã (trừ xã Thường Tân, An Long, Phước Thành, Minh Thạnh, Long Hòa, Bắc Tân Uyên) không có thẩm quyền, nên không được ủy quyền các việc chứng thực hợp đồng, giao dịch về QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Riêng UBND các xã Thường Tân, An Long, Phước Thành, Minh Thạnh, Long Hòa, Bắc Tân Uyên còn thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về nhà đất, nên Chủ tịch UBND các xã này cân nhắc, xem xét ủy quyền cho công chức khi đảm bảo đủ các tiêu chuẩn, điều kiện để thực hiện nhiệm vụ.

Theo Trưởng phòng Bổ trợ tư pháp, đối với UBND cấp xã thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), UBND tỉnh này đã ban hành Quyết định số 40 năm 2025 bãi bỏ Quyết định 73 năm 2009 về quy định thẩm quyền công chứng hợp đồng giao dịch trên địa bàn tỉnh. “UBND xã, phường, đặc khu Côn Đảo có thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Do đó, Chủ tịch UBND xã, phường, đặc khu Côn Đảo cân nhắc, xem xét quyết định ủy quyền cho công chức thực hiện khi đảm bảo đủ các tiêu chuẩn, điều kiện để thực hiện nhiệm vụ”, ông Nguyễn Thành Băng nói.

Trưởng phòng Bổ trợ tư pháp cũng lưu ý đối với các địa phương còn thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về nhà đất, Chủ tịch UBND cấp xã cần xem xét về nghiệp vụ, kinh nghiệm, khả năng kết nối thông tin về ngăn chặn, lịch sử giao dịch về nhà đất, và trách nhiệm pháp lý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của công chức. Từ đó mới quyết định ủy quyền cho công chức thuộc UBND cấp xã thực hiện chứng thực.

Vì sao có chuyện nơi thì công chứng, nơi thì chứng thực ?

Tại sao TP.HCM không chuyển giao toàn bộ chứng thực, hợp đồng giao dịch (trong đó có giao dịch nhà đất) từ UBND cấp xã sang các tổ chức hành nghề công chứng? Về việc này, ông Nguyễn Thành Băng thông tin rằng Sở Tư pháp TP.HCM sẽ phối hợp các sở, ngành, UBND các xã, phường, đặc khu để tham mưu UBND TP.HCM xem xét, quyết định trong thời gian tới.

Theo ông Nguyễn Hồ Phương Vinh, Phó trưởng phòng Công chứng số 1 (TP.HCM), công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản.

Tại điều 27 luật Đất đai 2024, đối với hợp đồng chuyển nhượng mà một bên, hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng, hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên. Tương tự, đối với nhà ở: trường hợp mua bán, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở… cũng phải công chứng, chứng thực hợp đồng, theo điều 164 luật Nhà ở 2023.

Do đó, đối với giao dịch về nhà đất, tại một số địa phương trên cả nước, người dân có thể lựa chọn công chứng, hoặc chứng thực tại UBND cấp xã, phường, thị trấn nơi có nhà đất.