Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân không sử dụng sản phẩm Siro bé ăn ngon Hải Bé vừa bị cơ quan điều tra xác định là hàng giả – Ảnh: Chụp màn hình
Cấp phép rồi chỉ khuyến cáo “không sử dụng” khi có vi phạm?
Tối 17-6, trên trang thông tin của Cục An toàn thực phẩm đăng tải khuyến cáo người dân không nên sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe Siro ăn ngon Hải Bé của Công ty TNHH Hải Bé trong khi các cơ quan chức năng đang xác minh vụ việc.
Trong vụ việc của TikTok “Gia đình Hải Sen“, theo Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Bình, kết quả giám định đối với các chỉ tiêu chất lượng của “Siro ăn ngon Hải Bé” xác định các chất gồm vitamin A, calci, vitamin C (chất chính tạo nên công dụng của sản phẩm) chỉ đạt dưới 70% so với công bố, theo quy định thì thực phẩm bảo vệ sức khỏe “Siro ăn ngon Hải Bé” là hàng giả…
Cơ quan này cũng đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can liên quan đến vụ việc.
Sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án, Cục An toàn thực phẩm đăng thông tin “khuyến cáo người tiêu dùng không sử dụng sản phẩm trong khi chờ cơ quan chức năng xác minh vụ việc”. Đáng nói sản phẩm này đã từng được cấp phép lưu hành.
Thậm chí tại thông báo khuyến cáo, Cục An toàn thực phẩm xác nhận đã tiếp nhận hồ sơ công bố sản phẩm, nghĩa là về nguyên tắc, sản phẩm đã đủ điều kiện ra thị trường.
Lời cảnh báo của cơ quan có trách nhiệm “phê duyệt” sang cơ quan “cảnh báo” mà không đi kèm bất kỳ giải pháp nào về thu hồi, kiểm tra cơ sở sản xuất… khiến nhiều người băn khoăn. Và một lần nữa dư luận đặt ra câu hỏi về trách nhiệm trong quản lý, hậu kiểm của đơn vị này.
Chậm trễ ban hành văn bản tạo lỗ hổng lớn
Theo quy định hiện hành, các sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe chỉ cần nộp bản công bố kèm hồ sơ, tài liệu chứng minh chất lượng, nguồn gốc, thành phần, kiểm nghiệm… là đã đủ điều kiện để lưu hành trên thị trường.
Việc cấp phép gần như chỉ là thủ tục hành chính, dựa trên giấy tờ do doanh nghiệp tự cung cấp, thay vì qua kiểm định thực tế.
Chính vì thế, rất nhiều sản phẩm sau khi được “hợp thức hóa” bằng một mã số công bố, lập tức được các cá nhân, doanh nghiệp tung ra thị trường với những lời quảng cáo có cánh. Thậm chí gán ghép công dụng chữa bệnh, phòng bệnh không đúng quy định.
Sau vụ sữa giả, hàng loạt thực phẩm chức năng giả và nay là “siro ăn ngon” – một sản phẩm dành cho trẻ em – đối tượng dễ bị tổn thương nhất lại bị làm giả. Và khi sản phẩm bị phát hiện sai phạm, vai trò của cơ quan cấp phép lại chỉ dừng ở mức khuyến cáo “không sử dụng”.
Việc “cấp phép trước, khuyến cáo sau” khiến người tiêu dùng không khỏi bức xúc, mất niềm tin.
Chia sẻ trong cuộc họp chống hàng giả do Bộ Y tế tổ chức mới đây, trung tá Vũ Thanh Tùng, phó cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03), Bộ Công an nhận định thời gian qua các đối tượng cũng lợi dụng những hạn chế trong công tác hậu kiểm để vi phạm.
“Bên cạnh đó, một số tồn tại, vướng mắc, bất cập trong các văn bản pháp luật hiện hành liên quan lĩnh vực dược, an toàn thực phẩm, việc chậm trễ ban hành các quy định, hướng dẫn thi hành luật cũng đã tạo lỗ hổng để các đối tượng lợi dụng”, ông Tùng nhấn mạnh.
Mới đây, cơ quan công an cũng đã khởi tố 5 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ Cục An toàn thực phẩm, đã có một số vi phạm khi cấp phép giấy chứng nhận nhà máy sản xuất thực phẩm chức năng theo tiêu chuẩn GMP, cấp hồ sơ công bố sản phẩm.
Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết đơn vị này sẽ rà soát để hoàn thiện các cơ sở pháp lý, đồng thời đang quyết liệt triển khai xây dựng, hoàn thiện thể chế như các hướng dẫn triển khai Luật Dược, sửa nghị định 15 về lĩnh vực an toàn thực phẩm và sẽ trình Chính phủ để sớm ban hành nhằm giải quyết những khó khăn phát sinh trong thực tiễn về lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Sau những vụ truy quét hàng giả trong tháng cao điểm vừa qua, người dân mong đợi sẽ có những “bước ngoặt” để hàng giả không còn “đất sống”, người dân không còn phải hoang mang thật – giả lẫn lộn như hiện nay.